Co się stało z Fomalhaut b?

Czy planeta Fomalhaut b została zniszczona w wyniku “kosmicznej katastrofy”? Najnowsze obrazy z teleskopu Hubble sugerują zaskakujący “koniec” tej planety.

Fomalhaut b to planeta krążąca wokół gwiazdy Fomalhaut (Alpha Piscis Austrini). Jest to młoda gwiazda o wieku zaledwie około 400 milionów lat. Wokół Fomalhauta zaobserwowano rozległe dyski pyłowe, a wewnątrz niego zaobserwowano pojedynczy obiekt, poruszający się wokół tej gwiazdy. W 2008 roku po pierwszy zaproponowano (na podstawie obrazów uzyskanych od 2004 roku), że ten obiekt może być planetą. Obiekt został nazwany Fomalhaut b. Potwierdzenie istnienia tej planety pozasłonecznej nastąpiło w 2012 roku. Kosmiczny teleskop Hubble (HST) często obserwował układ Fomalhaut, wraz z poruszającą się egzoplanetą Fomalhaut b wokół gwiazdy.

W ostatnich latach zaobserwowano coś zaskakującego u Fomalhaut b. Na obrazach z HST planeta stawała się coraz słabsza i słabsza. Na najnowszych nie jest w ogóle widoczna. Jest to zaskakująca – i bardzo gwałtowna zmiana.

Jest możliwe, że Fomalhaut b nigdy nie był planetą, a rozprzestrzeniającą się chmurą gazu i pyłu powstałą wskutek kolizji dwóch małych obiektów. Tego typu wydarzenia były częste we wczesnym Układzie Słonecznym, zatem są także częste wokół młodego Fomalhauta. Inną opcją jest prawdziwie “kosmiczna katastrofa” – Fomalhaut b został zniszczony w wyniku zderzenia dwóch dużych obiektów. Wg publikacji dwóch naukowców z University of Arizona ta kolizja mogła nastąpić pomiędzy dwoma zalążkami planet (planetozymalami) o średnicy około 200 km.

Dalsze obserwacje tej gwiazdy i jej otoczenia – nie tylko przez teleskop HST – pozwolą na ustalenie losu Fomalhaut b. Wówczas także okaże się, czy zaobserwowano małą czy “kosmicznej wielkości” kolizję w tworzącym się układzie planetarnym. Fomalhaut będzie jednym z pierwszych celów obserwacji kosmicznego teleskopu JWST.

(NASA)