Artemis BaseCamp

NASA opublikowała wizję eksploracji Księżyca po misji Artemis-3. Eksploracja będzie bazować na budowie “przyczółka” o nazwie Artemis BaseCamp. Dużą rolę ma odgrywać również stacja okołoksiężycowa Gateway – także w przygotowaniach do misji marsjańskiej.

Jeszcze przed końcem maja 2019 NASA zaprezentowała bardzo wstępny plan programu Artemis do 2024 i 2028 roku. Z planu wynika, że misja Artemis-3 (wcześniej EM-3) będzie pierwszym załogowym lotem na powierzchnię Księżyca. Wcześniejsze planowane misje, Artemis-1 (EM-1) to bezzałogowy test kapsuły MPCV Orion, zaś Artemis-2 (EM-2) to pierwszy załogowy lot tej kapsuły. Loty kapsuł MPCV Orion mają odbywać się dzięki rakiecie SLS. Sprzęt do misji Artemis-1 jest obecnie integrowany i testowany. Następują także ważne testy strukturalne elementów rakiety SLS. Niestety, już wiadomo, że misja Artemis-1 odbędzie się później – prawdopodobnie pod koniec 2021 roku.

Ostatnim – być może nie do końca pasującym elementem całej “układanki księżycowej” – jest stacja LOP-G Gateway. Ta stacja, z elementami międzynarodowymi i zaopatrywana przez pojazdy komercyjne, ma krążyć wokół Srebrnego Globu po specjalnej orbicie. Pod koniec sierpnia 2019 ukazało się wspólne oświadczenie rady pięciu agencji kosmicznych zaangażowanych w program Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) oraz LOP-G. Ta rada potwierdziła zainteresowanie obecnych partnerów ISS w budowie i użytkowaniu LOP-G. Aktualnie wiadomo, że międzynarodowi partnerzy NASA dołączą do budowy LOP-G później – nie wcześniej niż w 2026 roku. W marcu 2020 okazało się także, że do pierwszej misji załogowej na powierzchnię Księżyca (Artemis-3 / EM-3) stacja LOP-G nie będzie gotowa nawet w swojej minimalnej konfiguracji. W międzyczasie pojawiły się jednak zdania, że zarówno załogowa eksploracja Księżyca jak i stacja krążąca wokół Srebrnego Globu mogą sobie nawzajem przeszkadzać. Na początku kwietnia NASA zaprezentowała propozycję eksploracji Księżyca i praktycznego wykorzystania stacji Gateway.

Co po Artemis-3? Artemis BaseCamp

Dotychczasowe plany na kolejne loty po misji Artemis-3 były dość niejasne. Do lutego 2020 wydawało się, że mniej więcej co rok odbywałaby się kolejna misja załogowa na powierzchnię Srebrnego Globu. Przy okazji każdej misji na Księżyc miał być dostarczany kolejny element przyczółka przyszłej bazy. Szczegóły jednak nie były jeszcze zatwierdzone. Wiadomo jednak było, że przed misjami załogowymi ma nastąpić realizacja misji robotycznych – w tym łazika NASA o nazwie VIPER (obecnie planowany start na 2023 rok).

W lutym 2020 administracja Białego Domu, proponując budżet NASA na rok fiskalny 2021, poinformowała, że Księżyc ma być “przystankiem” po drodze do Marsa. Wyprawa załogowa do Czerwonej Planety powinna nastąpić w latach 30. XXI wieku.

Na początku kwietnia NASA przedstawiła dokument prezentujący koncepcję eksploracji załogowej Księżyca po misji Artemis-3 oraz wykorzystania stacji LOP-G. NASA proponuję budowę “Artemis BaseCamp” na powierzchni Srebrnego Globu. Baza miałaby być zbudowana w okolicy bieguna południowego – w tym regionie wewnątrz wiecznie zacienionych kraterów znajdują się różne “lotne” związki, w tym woda (w stanie stałym – lód). NASA zaprezentowała kilka potencjalnych miejsc do eksploracji, które oferują dostęp do tych wnętrza kraterów i przy okazji (na szczytach kraterów) świetne warunki oświetleniowe.

Początkowo, pobyt na powierzchni Księżyca ma trwać od miesiąca do dwóch. Astronauci powinni mieć do dyspozycji możliwości przemieszczania się do bardziej odległych stanowisk. Artemis BaseCamp ma być budowany przez dekady i docelowo składać z wielu elementów wspierających pobyt astronautów oraz eksplorację.

Gateway jako symulacja misji marsjańskiej

NASA zaprezentowała także bardzo ciekawą propozycję wykorzystania stacji LOP-G Gateway. Ta stacja ma służyć także jako przygotowanie do misji marsjańskiej. Padła propozycja m.in. wykonania długoterminowej misji symulującej wyprawę na Marsa. Ta misja składałaby się z trzech etapów: wielomiesięcznego pobytu czterech astronautów na pokładzie stacji Gateway (symulacja lotu na Czerwoną Planetę), następnie pobytu dwóch astronautów na powierzchni Księżyca, po czym wielomiesięcznego pobytu całej załogi na LOP-G (symulacja powrotu na Ziemię). Tego typu misja byłaby pierwszym testem sprzętu, procedur, działań oraz technologii dla wyprawy marsjańskiej w warunkach “deep space”. Oczywiście, jak na razie nie znana jest nawet “bazowa” koncepcja misji marsjańskiej – aktualnie NASA proponuje krótki pobyt na Czerwonej Planecie (30-45 dni) i szybki lot oraz powrót.

We wszystkich dotychczasowych planach eksploracji Układu Słonecznego rzeczywiście brakowało możliwości długoterminowych testów rozwiązań i nowych technologii. LOP-G wydaje się być dobrym miejscem dla takich testów. Z drugiej strony – w drugiej połowie lat dwudziestych NASA może być “uwikłana” w trzy duże programy załogowe: kończący się program ISS, początek programu Artemis oraz budowę stacji Gateway. Czy zasobów (nie tylko finansowych) wystarczy na każdy z tych programów? NASA deklaruje, że więcej szczegółów dotyczących Artemis BaseCamp będzie znanych w ciągu najbliższych miesięcy.

Dokument jest dostępny na stronie NASA.

(NASA)