Dzięki misji teleskopu TESS udało się odkryć ciekawą planetę pozasłoneczną: LHS 1815b. Ten obiekt krąży wokół gwiazdy, która należy do tzw. “grubego dysku” Drogi Mlecznej.
Spośród ponad 4200 znanych i potwierdzonych planet pozasłonecznych dotychczas odkryto niewiele, które by nie należały do tzw. “cienkiego dysku” Drogi Mlecznej. Ten cienki dysk, o grubości kilkuset lat świetlnych (w ramionach spiralnych), składa się także z młodszych gwiazd o wyższej “metaliczności” (udziale pierwiastków cięższych od helu). To właśnie wśród gwiazd o wyższej metaliczności astronomowie spodziewają się odkrywać planety pozasłoneczne.Kosmiczny teleskop TESS odkrył ciekawą egzoplanetę krążącą wokół czerwonego karła (potwierdzenie nastąpiło dzięki dwóm naziemnym teleskopom z Las Cumbres Observatory Global Telescope Network, Siding Spring Observatory oraz CerroTololo Inter-American Observatory). Planeta otrzymała oznaczenie LHS 1815b (oznaczenie gwiazdy to LHS 1815). Aktualnie ta gwiazda znajduje się około 97 lat świetlnych od Układu Słonecznego. Okazało się jednak – dzięki danym z sondy Gaia – że gwiazda LHS 1815 nie krąży w płaszczyźnie naszej Drogi Mlecznej. Dane z sondy Gaia wykazały, że LHS 1815 jest gwiazdą tzw. “grubego dysku” Drogi Mlecznej i krąży względem płaszczyzny naszej Galaktyki pod pewnym kątem. Maksymalnie LHS 1815 może oddalić się na prawie 6 tysięcy lat świetlnych od płaszczyzny (i “cienkiego dysku”) Drogi Mlecznej.
LHS 1815b ma masę mniejszą od 8,7 masy Ziemi oraz średnicę około 1,1 średnicy naszej planety. Jest to zatem z dużym prawdopodobieństwem skalista egzoplaneta. LHS 1815b krąży wokół swej gwiazdy z czasem zaledwie 3,2 dnia.
To odkrycie ma duże znaczenie dla poszukiwania planet we Wszechświecie – w szczególności wśród gwiazd, które wydają się być starsze od typowych gwiazd “cienkiego dysku”. Z uwagi na małą ilość wykrytych egzoplanet z “grubego dysku” LHS 1815b jest dobrym celem do kolejnych obserwacji, w tym za pomocą budowanego kosmicznego teleskopu JWST. Dalsze obserwacje pozwolą na lepszą charakteryzację LHS 1815b, w tym ustalenie składu atmosferycznego tej planety.
Teleskop TESS
Kosmiczny teleskop TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) został wyniesiony w przestrzeń kosmiczną 19 kwietnia 2018 za pomocą rakiety Falcon 9. Lot przebiegł prawidłowo i satelita został umieszczony na prawidłowej orbicie wstępnej o wysokości 200 x 270000 km i nachyleniu 28,5 stopnia. W kolejnych tygodniach orbita była stopniowo zmieniana, aż TESS dotarł do swojej docelowej eliptycznej orbity.
Teleskop został umieszczony na bardzo eliptycznej orbicie, będącej w rezonansie 2:1 z Księżycem. Tego typu orbita powinna być bardzo stabilna przez kolejne 20 lat. Potencjalnie pozwoli to na długą pracę tego teleskopu i wieloletnie poszukiwanie planet pozasłonecznych.
Podstawowym celem TESS jest obserwacja około pięciuset tysięcy gwiazd jaśniejszych od +12 magnitudo. W odróżnieniu od Keplera, TESS będzie obserwować całe niebo, co powinno podnieść ilość zarejestrowanych kandydatów na planety pozasłoneczne, szczególnie tych w odległości do 200-300 lat świetlnych od nas. Szacuje się, że TESS wykryje pomiędzy tysiącem a dziesięcioma tysiącami kandydatów na egzoplanety o rozmiarach porównywalnych z Ziemią i większych.
Ponadto, TESS może wykrywać układy zaćmieniowe gwiazd, nieznane wcześniej gwiazdy zmienne, flary od małych czerwonych karłów, supernowe oraz ruch obiektów w naszym Układzie Słonecznym.
(Arxiv)
