30 lat od „Błękitnej Kropki”

1

Mija właśnie 30 lat od momentu, gdy sonda Voyager 1 wykonała mozaikę zdjęć Układu Słonecznego, wraz z „Błękitną Kropką” – Ziemią.

W 1977 roku amerykańska agencja NASA wysłała ku zewnętrznemu Układowi Słonecznemu dwie sondy, które otrzymały nazwy Voyager 1 i Voyager 2. Obie sondy odwiedziły dwie największe planety Układu Słonecznego: Jowisza oraz Saturna. Po przelocie mniejszego z tych dwóch gazowych gigantów drogi sond się rozdzieliły: Voyager 1 nie zbliżył się już żadnej z planet, a Voyager 2 podążył ku Uranowi i Neptunowi. Tę ostatnią planetę Układu Słonecznego Voyager 2 odwiedził w 1989 roku.

Czternastego lutego 1990 roku uruchomiono po raz ostatni kamery na pokładzie sondy Voyager 1. Celem zdjęć miało być Słońce oraz nasz układ planetarny. Wówczas sonda znajdowała się ponad 40,4 jednostki astronomicznej od Ziemi. Jest to odległość około 5,5 godziny świetlnej od Słońca. Pomysłodawcą tej unikalnej sesji obserwacyjnej był astronom Carl Sagan.

Łącznie sonda Voyager 1 wykonała 60 ujęć Układu Słonecznego z użyciem trzech filtrów (niebieski, zielony i fioletowy). Z uwagi na dużą odległość od sondy, zdjęcia były przesyłane na Ziemię od marca do maja 1990 roku.

Portret Układu Słonecznego, w tym i Ziemi / Credits: NASA
Portret Układu Słonecznego, w tym i Ziemi / Credits: NASA

Na zdjęciach udało się uchwycić Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna oraz dwie planety skaliste: Wenus i Ziemię. Nasza planeta jest ledwie zauważalna, mniejsza od piksela, o bladoniebieskim kolorze. Z tego powodu została nazwana „Błękitną Kropką”. Bardziej szczegółowa analiza ujęcia naszej planety pozwoliła także na wyłuskanie Księżyca.

Błękitna kropka - zdjęcie Ziemi z sondy Voyager 1 z 1990 roku / Credits - NASA
Błękitna kropka – zdjęcie Ziemi z sondy Voyager 1 z 1990 roku / Credits – NASA

Do dziś „Błękitna Kropka” jest najdalszym zdjęciem Ziemi. Obecnie nie planuje się wykonać zdjęć naszej planety z większej odległości niż to wykonał Voyager 1 w lutym 1990 roku. Aktualnie jedyna sonda, która znajduje się w zewnętrznym Układzie Słonecznym, poza orbitą Neptuna, to New Horizons. W lutym 2010 roku sonda New Horizons znajdowała się w odległości ponad 46,5 jednostki astronomicznej od Słońca i ponad 47,3 jednostki astronomicznej od Ziemi. Jak na razie nie zaplanowano jednak wykonania kolejnego zdjęcia “Błękitnej Kropki”.

„Błękitna Kropka” stała się jednym z najpopularniejszych obrazów z początku lat 90. XX wieku. Wówczas to zdjęcie stało się jednym z częstych tematów dyskusji naukowców i programów popularnonaukowych. Obraz planety zainspirował również Carla Sagana do napisania książki “Mała Błękitna Kropka”. Do dziś jest jedną z najpopularniejszych książek popularnonaukowych.

Carl Sagan o “Błękitnej Kropce”

Karl Sagan zmarł w 1996 roku. Sonda Voyager 1 opuściła heliosferę w 2012 roku i nadal działa, lecz jej system obrazowania jest już niesprawny. Cztery sondy, które opuściły lub też opuszczają Układ Słoneczny przez kolejne dziesiątki i setki tysięcy lat będą podróżować po naszej Drodze Mlecznej – czasem zbliżając się do różnych gwiazd.

Wizja artystyczna sondy Voyager 1 / Credits: NASA
Wizja artystyczna sondy Voyager 1 / Credits: NASA

(NASA, PFA)

Jeden komentarz

  1. Niesamowite i zapierające dech w piersiach. Podczas calego źycia gatunku homo sapiens, przez ziemię przewinęło się ok 107 mld ludzi. I tu mamy kropkę….kropeczkę. A przecież Droga Mleczna jest kropką w Pustce KBC