We wrześniu odszedł Sigmund Jähn – uczestnik lotów Interkosmos.
Dwudziestego pierwszego września w wieku 82 lat zmarł Sigmund Jähn – pierwszy niemiecki kosmonauta, który jako trzeci nie-Rosjanin odbył lot orbitalny w ramach programu Interkosmos.Sigmund Jähn urodził się 13 lutego 1937 w Morgenröthe-Rautenkranz w Saksonii. Zanim został pilotem wojskowym kształcił się na drukarza. W latach 1966 – 1970 studiował w Akademii Sił Powietrznych ZSRR imienia J. Gagarina w Monimo niedaleko Moskwy.
W 1976 roku wraz z trzema innymi kandydatami z NRD został zakwalifikowany do dalszego etapu szkolenia kosmonautycznego. Ostatecznie wraz z Eberhardem Köllnerem odbył szkolenie do lotu kosmicznego w Gwiezdnym Miasteczku.
Między decydentami z krajów, których piloci byli szkoleni do odbycia kosmicznego lotu w 1978 roku, trwała rywalizacja, w kwestii tego, który kraj wyśle wcześniej na orbitę wokółziemską swojego kosmonautę . W pewnym momencie pojawiły się przesłanki, pozwalające sądzić, że Sigmund Jähn może wystartować przed Mirosławem Hermaszewskim.
Trzeci start międzynarodowej załogi w programie Interkosmos nastąpił 26 sierpnia 1978 roku. Dowódcą statku Sojuz 31 został Walerij Bykowskij.
Do połączenia z kompleksem orbitalnym Salut-6/Sojuz-29 doszło 27 sierpnia 1978. Nowa załoga została powitana przez uczestników długotrwałej wyprawy, którą stanowili Władimir Kowalonok i Aleksandr Iwanczenkow. Ich lot okazał się pierwszym w historii , który trwał ponad 100 dni.
Podczas 125 okrążeń Ziemi Jähn przeprowadził liczne doświadczenia naukowe i techniczne. Niemiecka kamera wielospektralna MKF 6 posłużyła do doświadczeń teledetekcyjnych. Oprócz eksperymentów związanych z materiałoznawstwem niemiecki kosmonauta uczestniczył w badaniu wpływu nieważkości na zdolność mówienia oraz czułość słuchu.
Eksperymenty biologiczne dotyczyły odddziaływania warunków mikrograwitacji na wzrost komórek oraz łączenia mikroorganizmów z polimerami organicznymi i substancjami nieorganicznymi.
Sam kosmonauta bardzo dobrze zniósł warunki lotu orbitalnego.
Wspólny lot załóg trwał tydzień.
Powrót na Ziemię nastąpił 3 września w statku kosmicznym Sojuz-29 ( tym samym, którym wystartowali Kowalonok i Iwanczenkow). Lądowanie było transmitowane na żywo przez radziecką telewizję.
Lądowanie nie przebiegło bezproblemowo. Nieodłączony w porę od kapsuły lądującej spadochron spowodował jej koziołkowanie , w rezultacie czego Sigmund Jähn doznał trwałego urazu kręgosłupa. Misja załogi Interkosmosu trwała 7 dni, 20 godzin i 49 minut.
Po odbyciu lotu kosmicznego Sigmund Jähn był bardzo propagandowo “eksploatowany”, a jego imieniem nazywano szkoły, ulice oraz inne obiekty.
W 1983 roku Sigmund Jähn uzyskał doktorat w Centralnym Instytucie
Fizyki Ziemi w Poczdamie w dziedzinie teledetekcji Ziemi. Rozprawa Jähna
oparta była m. in. na pracach naukowych związanych z lotem
kosmicznym pierwszego Niemca. Opublikował wiele artykułów na temat
teledetekcji i zagadnień związanych z zagospodarowaniem przestrzeni
kosmicznej. Jest też autorem wydanej w 1983 roku książki „Experience
Space”.
W 1985 dr Sigmund Jähn roku został jednym z członków-założycieli Association of Space Explorers (Stowarzyszenie Uczestników Lotów kosmicznych – ASE). Przez lata był członkiem komitetu wykonawczego.
W 1986 roku Jähn został mianowany generałem dywizji.
Po zjednoczeniu Niemiec Sigmund Jähn został zwolniony z armii i przez krótki czas szukał pomysłu na przyszłość.
Dzięki wsparciu swojego kolegi Ulfa Merbolda – drugiego Niemca, który poleciał w kosmos – Jähn został konsultantem Niemieckiej Agencji Kosmicznej DLR w Centrum Szkolenia Kosmonautów pod Moskwą, a od 1993 roku również Europejskiej Agencji Kosmicznej , gdzie pomagał w przygotowaniach do lotów kosmicznych niemieckim i europejskim astronautom:
- Mir-92 (Klaus-Dietrich Flade i Reinhold Ewald),
- Euromir-94 (Ulf Merbold i Pedro Duque / Hiszpania),
- Euromir-96 (Thomas Reiter i Christer Fuglesang / Szwecja),
- Mir-97 (Reinhold Ewald i Hans Schlegel).
Dwukrotnie Alexander Gerst zaprosił Sigmunda Jähna na swoje kosmiczne starty do Bajkonuru.
Do 2002 roku Jähn pozostawał konsultantem ESA w Gwiezdnym Miasteczku, po czym przeszedł na emeryturę.
Do końca brał udział w publicznych spotkaniach poświęconych propagowaniu zagadnień związanych z eksploracją kosmosu i nauką.
W 1994 roku polski podróżnik Jacek Pałkiewicz zaprosił kilku kosmonautów na ekologiczną wyprawę na tereny Syberii. Zadaniem misji było zwrócenie uwagi świata na narastający problem globalnego ocieplenia klimatu. Jednym z jej uczestników był zmarły niemiecki kosmonauta.
W 2001 roku planetoida 17737 (1998 BF14) na cześć niemieckiego kosmonauty została nazwana “Sigmundjähn”.
Sigmund Jähn zmarł 21 września w swoim domu w Strausbergu w Brandenburgii. Był najstarszym kosmonautą niepochodzącym z dwóch krajów dominujących w załogowej astronautyce. Na liście astronautów o doświadczeniu przynajmniej orbitalnym figuruje na miejscu 90. Misja Sojuza 31, w której uczestniczył była 66. załogowym lotem kosmicznym. Jej dowódca Walerij Bykowskij zmarł w marcu tego roku.
4 pażdziernika 2019 w Strausbergu odbył się w gronie rodzinnym pogrzeb kosmonauty.
Redakcja serwisu Kosmonauta.net serdecznie dziękuje Panu Robertowi Kozieł za przesłany tekst.
(PFA, LK)
