Sonda Juno uchwyciła aktywność wulkaniczną na Io – księżycu Jowisza.
Misja Juno (JUpiter Near-polar Orbiter) jest drugą sondą w historii, która weszła na orbitę największej planety naszego Układu Słonecznego. Start z Ziemi nastąpił w 2011 roku, a po trwającym pięć lat locie, w 2016 Juno weszła na orbitę Jowisza. Juno krąży po eliptycznej orbicie polarnej wokół Jowisza, zbliżając się raz na 53 dni do szczytów chmur tego gazowego giganta. Podczas każdego z przelotów minimalna wysokość nad chmurami wynosi zaledwie kilka tysięcy kilometrów.
Artystyczna wizja sondy Juno w pobliżu Jowisza / Credits: NASA
Początkowo NASA planowała zakończenie misji Juno jeszcze w 2018 roku. Miało to związek z dużą dawką promieniowania, jaką orbiter miał otrzymać krążąc wokół Jowisza po 14 dniowej orbicie. Taka orbita nie została jednak osiągnięta i Juno krąży po bardziej eliptycznej orbicie o czasie obiegu wynoszącym 53 dni. Przy takiej orbicie zmniejszona jest dawkę promieniowania, przez co stan techniczny orbitera jest lepszy, niż to wcześniej zakładano.
7 czerwca 2018 roku NASA poinformowała, że będzie kontynuować misję Juno. Aktualnie koniec badań zaplanowany jest na lipiec 2021 roku. Oczywiście, data może ulec zmianie, w zależności od stanu technicznego orbitera.
Obraz Io w zakresie podczerwonym w cieniu Jowisza. Jasne obszary to miejsca prawdopodobnej aktywności wulkanicznej / Credits – NASA/JPL-Caltech/SwRI
Przedłużona misja Juno pozwoliła na wykonanie dodatkowych obserwacji, m.in. księżyców Jowisza. Na początku 2018 roku Juno obserwowała księżyc Io. Jest to najbardziej aktywny księżyc w Układzie Słonecznym. Na jego powierzchni znajduje się ponad 130 aktywnych wulkanów. Wówczas Juno obserwowała te wulkany w zakresie podczerwonym, także po stronie nie oświetlonej przez Słońce.
Kolejna szansa na obserwację Io pojawiła się 21 grudnia 2018. Wówczas pozycja Juno była odpowiednia, by zaobserwować Io wchodzący w cieniu Jowisza. Na zdjęciach Io, w których ten księżyc jest oświetlony przez światło słoneczne, jak i w cieniu Jowisza, można zobaczyć aktywność na powierzchni Io, pochodzącą od wulkanów. W trakcie części pobytu w cieniu, Io był oświetlany przez pobliski księżyc Europa, co pozwoliło na dodatkowe obserwacje z pokładu sondy. Obserwacje zostały wykonane za pomocą JunoCam, startrackera Stellar Reference Unit, kamery działającej na paśmie podczerwieni – Jovian Infrared Auroral Mapper (JIRAM) oraz kamery działającej na paśmie ultrafioletowym – Ultraviolet Imaging Spectrograph (UVS).
