Sonda New Horizons coraz bliżej 2014 MU69

6

Trwają końcowe przygotowania do przelotu sondy New Horizons obok planetoidy 2014 MU69. Ten obiekt, nieoficjalnie nazwany “Ultima Thule” okazuje się posiadać kilka zaskakujących cech.

W czerwcu 2018 roku rozpoczęła się faza aktywnego zbliżania sondy New Horizons (NH) do planetoidy 2014 MU69 (nieoficjalna nazwa – “Ultima Thule”). Jest to kolejny przelot NH, która dotychczas zbliżyła się do planetoidy 132524 APL (czerwiec 2006), do Jowisza (28 lutego 2007) i Plutona (główny cel wyprawy sondy – 14 lipca 2015).

Zanim jeszcze NH przeleciała obok Plutona pojawiło się pytanie: czy są kolejne cele dla tej misji? W ciągu kilku lat przez przelotem trwały intensywne poszukiwania kolejnych celów dla sondy. Odnaleziono jedynie trzy obiekty, oznaczone PT1, PT2 i PT3 (ang. Potential Target). Po dalszej analizie NASA odrzuciła PT2 i skupiła się na możliwości wykonania przelotu obok PT1 i PT3. Pod koniec sierpnia 2015 NASA oficjalnie zadecydowała: New Horizons poleci ku PT1, którego oficjalne oznaczenie to 2014 MU69. Zaplanowano, że sonda wykona serię korekt trajektorii w późnym październiku i wczesnym listopadzie 2015. Manewry zakończyły się wprowadzeniem NH na odpowiednią trajektorię, a przelot nastąpi już niebawem – 1 stycznia 2019.

2014 MU69 – zaskakujący obiekt

2014 MU69 - wizja podwójnej planetoidy / Credits - NASA/JHUAPL/SwRI/Alex Parker

2014 MU69 – artystyczna wizja podwójnej planetoidy / Credits – NASA/JHUAPL/SwRI/Alex Parker

Przez ostatnie lata trwała kampania obserwacyjna 2014 MU69. Celem tej kampanii było zebranie dużej ilości informacji na temat tej planetoidy, tak aby zmaksymalizować obserwacje naukowe podczas przelotu sondy. Dzięki tym obserwacjom udało się ustalić, że 2014 MU69 jest wydłużonym lub podwójnym obiektem. Jest nawet możliwe, że wokół tej planetoidy krąży mały księżyc. Wiadomo także, że powierzchnia 2014 MU69 jest czerwonawa.

Udało się także wyznaczyć rozmiary 2014 MU69, oczywiście z dość dużym marginesem błędu. Ta planetoida ma rozmiary około 20 x 35 km – jest to mniej więcej 10 razy więcej od komety 67P/Czuriumow-Gierasimienko. Masa Ultima Thule jest około tysiąc razy większa od masy komety 67P.  Tyle udało się ustalić z Ziemi, bez danych z NH.

Zapis przesłonięcia gwiazdy przez 2014 MU69 – podwójne “zniknięcie” gwiazdy może sugerować obecność małego księżyca / Credits – NASA Video

Wraz z rozpoczęciem aktywnej fazy zbliżania, rozpoczęły się obserwacje za pomocą sondy NH. W ciągu zaledwie kilku miesięcy udało się ustalić kilka cech tej planetoidy. 2014 MU69 okazuje się być zaskakującym obiektem.

Najciekawszą cechą 2014 MU69 jest brak wyraźnej krzywej zmiany blasku. Praktycznie wszystkie małe obiekty Układu Słonecznego mają krzywą zmiany blasku, z uwagi na rotację, nieregularny kształt oraz nieregularności na powierzchni. Tymczasem Ultima Thule nie charakteryzuje się zmianą blasku. Jest to duża zagadka, gdyż wiadomo już, że 2014 MU69 jest bardzo nieregularną planetoidą. Jest możliwe, choć mało prawdopodobne, że oś obrotu tej planetoidy jest tak ułożona, że z perspektywy sondy NH obserwowana jest jedynie jedna “półkula” tego obiektu. Jest także możliwe (i jeszcze mniej prawdopodobne), że wokół 2014 MU69 znajduje się pewna ilość pyłu, która rozprasza światło. Tę zagadkę może rozwiązać jedynie przelot sody New Horizons.

NH wokół 2014 MU69 nie wykryła żadnych małych księżyców oraz innych małych obiektów, które mogłyby zagrozić sondzie podczas przelotu. Stoi to w sprzeczności z obserwacjami naziemnymi (nagranie przedstawione powyżej), ale może to także sugerować, że ten księżyc był “artefaktem” we wcześniejszych danych. Z drugiej strony – brak zagrożeń oznacza, że przelot może odbyć się zgodnie z ustalonymi planami – nie ma potrzeby wysłania NH na dalszą trajektorię.

Przelot New Horizons – szczegóły

Przelot sondy NH nastąpi w minimalnej odległości około 3500 km z prędkością względną 14,16 km/s. Podczas przelotu NH nie będzie komunikować się z Ziemią – sonda będzie “skupiona” na obserwacjach i pomiarach 2014 MU69. Zaplanowano jednak kilka etapów przelotu, by NH przesłała najbardziej podstawowe informacje na Ziemię, nawet jeśli dalsza część przelotu się nie powiodła.

Na dzień przed przelotem, czyli 31 grudnia, NH prześle na Ziemię dwa obrazy 2014 MU69. Zdjęcia zostaną wykonane przez instrument Long Range Reconnaissance Imager (LORRI). Na pierwszym zdjęciu rozdzielczość wyniesie około 8 km na piksel, zaś na drugim około 5 km na piksel. Z uwagi na niewielkie rozmiary 2014 MU69 przesłane zdjęcia tej planetoidy będą mieć zaledwie kilka pikseli, ale pozwolą na określenie kształtu oraz ewentualnych (większych) niejednorodności powierzchni tego obiektu.

Przelot NH obok Ultima Thule nastąpi 1 stycznia 2019 o godzinie 06:33 CET. Jeśli wszystko się powiedzie, około 16:30 CET na Ziemię dotrze “ping” potwierdzający udany przelot. Około 12 godzin później na Ziemię powinien dotrzeć obraz 2014 MU69 o rozdzielczości około 300 m na piksel. Tego samego dnia, po 21:00 CET rozpocznie się czterogodzinne okienko komunikacyjne, w trakcie którego na Ziemię zostaną przesłane pierwsze wyniki naukowe z przelotu. Następnie, 2 lub 3 stycznia powinien dotrzeć obraz o rozdzielczości około 140 metrów na piksel.

Faza bliskich obserwacji 2014 MU69 zakończy się 8 stycznia 2019 roku. Przez kolejne 20 miesięcy sonda NH będzie powoli przesyłać na Ziemię dane z przelotu. Łącznie do przesłania będzie około 50 gigabitów danych.

Przelot NH obok 2014 MU69 jest komentowany w wątku na Polskim Forum Astronautycznym.

Ważne: artykuł chroniony prawem autorskim, co oznacza że wszelkie prawa, w tym Autorów i Wydawcy są zastrzeżone. Zabronione jest dalsze rozpowszechnianie tego artykułu w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody ze strony właściciela serwisu Kosmonauta.net – firmy Blue Dot Solutions. Napisz do nas wiadomość z prośbą o wykorzystanie. Niniejsze ograniczenia dotyczą także współpracujących z nami serwisów.

(NASA, K., P-B, Tw, NH)

6 komentarzy

  1. “Około 12 godzin później na Ziemię powinien dotrzeć obraz 2014 MU69 o rozdzielczości około 300 m na piksel.”

    Mowa tu o 12-tu godzinach po przelocie, czy po potwierdzeniu przelotu?

  2. Jeśli się nie mylę, możemy liczyć na zdjęcie na którym Ultima Thule będzie miała wymiary tylko około 60×100 pixeli. Malutko… 🙁 Szkoda że nie zaryzykowali bliższego przelotu. W końcu najprawdopodobniej będzie to ostatni obserwowany przez nią obiekt.

  3. “Zaplanowano jednak kilka etapów przelotu, by NH przesłała najbardziej podstawowe informacje na Ziemię, nawet jeśli dalsza część przelotu się nie powiodła.”

    Skąd ten pesymizm ?

    • Potencjalny pył, potencjalny satelita i potencjalne inne, nieprzewidywalne zagrożenia. Zauważ, że nikt nie mówi, że na pewno nie ma satelity, czy pyłu, określa się tylko jako mało prawdopodobne.