ALMA obserwuje planety wokół HD 163296

0

Obserwatorium ALMA wykryło trzy bardzo młode egzoplanety krążące wokół gwiazdy HD 163296.

Obserwatorium Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), znajdujące się na pustyni w Chile, składa się z 66 radioteleskopów o średnicy 12 i 7 metrów. ALMA dokonuje obserwacji nieba na falach milimetrowych i submilimetrowych, na zakresie od 31,3 do 950 GHz. Obserwatorium także pozwala na obserwacje zimnych i stosunkowo chłodnych obiektów we Wszechświecie, takich jak chmur gazu i pyłu oraz nieoświetlonych mgławic. ALMA może również obserwować obiekty, które są niewidoczne na krótszych zakresach fal, gdyż skryte za chmurami gazu i pyłu.

Operator ALMA, Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) poinformowało o wynikach obserwacji gwiazdy HD 163296. Dzięki obserwacjom z ALMA możliwe było wykrycie trzech bardzo młodych obiektów planetarnych krążących wokół gwiazdy.

Obraz HD 163296 z radioteleskopu ALMA z wyraźnie widocznymi przerwami w dysku pyłowym / Credits - ESO, ALMA (ESO/NAOJ/NRAO); A. Isella; B. Saxton (NRAO/AUI/NSF)

Obraz HD 163296 z radioteleskopu ALMA z wyraźnie widocznymi przerwami w dysku pyłowym / Credits – ESO, ALMA (ESO/NAOJ/NRAO); A. Isella; B. Saxton (NRAO/AUI/NSF)

Gwiazda HD 163296 ma wiek zaledwie około 4 milionów lat. Masa gwiazdy to około 2 razy masy Słońca. Gwiazda znajduje się w odległości około 330 lat świetlnych od Układu Słonecznego w gwiazdozbiorze Strzelca, a wokół gwiazdy krąży dysk pyłowy.

Dwa międzynarodowe zespoły naukowców pod przewodnictwem Christophe Pinte (Monash University w Australii oraz Institut de Planétologie et d’Astrophysique de Grenoble) i Richard Teague (University of Michigan) prowadziły serię obserwacji HD 163296. Wykonano m.in. mapę dystrybucji tlenku węgla (CO), który emituje promieniowanie na zakresie milimetrowym, dobrze rejestrowane przez ALMA. Niewielkie zmiany w długości tego promieniowania, spowodowane efektem Dopplera pozwoliły na określenie ruchu obłoków gazu i pyłu wokół HD 163296.

Przewidywana pozycja jednej z egzoplanet HD 163296 / Credits - ESO, ALMA (ESO/NAOJ/NRAO); Pinte et al.

Przewidywana pozycja jednej z egzoplanet HD 163296 / Credits – ESO, ALMA (ESO/NAOJ/NRAO); Pinte et al.

Obserwacje pozwoliły na wykrycie trzech obiektów planetarnych. Egzoplanety w momencie wykrycia znajdowały się w odległości około 12, 21 i 39 miliardów kilometrów. Odpowiada to mniej więcej 80, 140 i 260 jednostek astronomicznych od gwiazdy HD 163296. Ich masy są porównywalne z masą Jowisza.

Cechą wyróżniającą układ planetarny HD 163296 jest bardzo młody wiek. Spośród tysięcy odkrytych egzoplanet tylko jedna egzoplaneta jest młodsza (V830 Tau b, odkryta w 2016 roku), której wiek szacowany jest na zaledwie 2 miliony lat. Następna znana młoda egzoplaneta (K2-33b) ma wiek około 9 milionów lat. W odróżnieniu od układu HD 163296, planety V830 Tau b i K2-33b krążą jednak bardzo blisko swych gwiazd, a ich odkrycie jest wynikiem zastosowania innych technik detekcji.

(ESO)

Comments are closed.