Kosmiczny teleskop TESS rozpocznie w czerwcu poszukiwanie nieznanych wcześniej planet pozasłonecznych.
Teleskop TESS (ransiting Exoplanet Survey Satellite) został wyniesiony w przestrzeń kosmiczną 19 kwietnia za pomocą rakiety Falcon 9R. Lot przebiegł prawidłowo i satelita został umieszczony na prawidłowej orbicie wstępnej o wysokości 200 x 270000 km i nachyleniu 28,5 stopnia.Na 26 kwietnia zaplanowane jest “pierwsze światło” TESS, które posłuży do weryfikacji i kalibracji układu optycznego teleskopu. Osiemnastego maja dojdzie do przelotu TESS w pobliżu Księżyca. Docelowo teleskop znajdzie się na bardzo eliptycznej orbicie, będącej w rezonansie 2:1 z Księżycem. Tego typu orbita powinna być bardzo stabilna przez kolejne 20 lat. Potencjalnie pozwoli to na długą pracę tego teleskopu i wieloletnie poszukiwanie planet pozasłonecznych.
TESS dotrze do docelowej orbity 14 czerwca. Wtedy też rozpoczną się obserwacje naukowe. Publikacja pierwszego zestawu danych naukowych zaplanowana jest na styczeń 2019.
Eliptyczna orbita TESS / Credits – NASA Goddard
Teleskop Kosmiczny Kepler / Credits: NASA-JPL, domena publiczna
TESS to następca rozpoczętej w marcu 2009 roku misji teleskopu Kepler. Jej celem było stałe obserwowanie wybranego obszaru nieba (pomiędzy gwiazdozbiorami Łabędzia i Lutni) w poszukiwaniu krótkich spadków jasności gwiazd – tzw. tranzytów – które mogą być „sygnałem” od planety pozasłonecznej. Kepler w pierwszej fazie swoich prac łącznie obserwował ponad sto tysięcy gwiazd i ponad 4000 kandydatów na planety pozasłoneczne.
Wskutek zużycia elementów ruchomych, w maju 2013 roku przestało pracować drugie z czterech kół reakcyjnych teleskopu. Bez co najmniej trzech takich urządzeń niemożliwe było precyzyjne utrzymywanie położenia statku, koniecznego do prowadzenia pomiarów naukowych. Awaria zakończyła więc pierwotną misję sondy. Jednak opisana w naszym artykule z grudnia 2013 metoda ustabilizowania teleskopu Keplera za pomocą ciśnienia światła słonecznego sprawdziła się. Po ponad roku przerwy sonda wróciła do prowadzenia obserwacji naukowych i odkrywania planet pozasłonecznych. Ta misja nosi nazwę “K2” – w jej ramach Kepler obserwuje coraz to inne wycinki nieba, ale przez krótsze okresy czasu. Misja K2 przyniosła także odkrycia planet pozasłonecznych wręcz w “hurtowych” ilościach. Teleskop Kepler zakończy pracę w ciągu najbliższych kilkunastu miesięcy.
Zintegrowany teleskop kosmiczny TESS / Credits – NASA
Będąca “następcą” Keplera sonda Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), została wybrana przez NASA do realizacji w kwietniu 2013. Orbita TESS została specjalnie wyselekcjonowana tak, aby zwiększyć ilość obserwacji całego nieba. Większość bardzo eliptycznej orbity TESS będzie przeznaczona na obserwacje naukowe. Jedynie niewielki wycinek orbity będzie przeznaczony na przesył danych.
Podstawowym celem TESS będzie obserwacja około pięciuset tysięcy gwiazd jaśniejszych od +12 magnitudo. W odróżnieniu od Keplera, TESS będzie obserwować całe niebo, co powinno podnieść ilość zarejestrowanych kandydatów na planety pozasłoneczne, szczególnie tych w odległości do 200-300 lat świetlnych od nas. Szacuje się, że TESS wykryje pomiędzy tysiącem a dziesięcioma tysiącami kandydatów na egzoplanety o rozmiarach porównywalnych z Ziemią i większych.
Misja TESS – nagranie ukazujące możliwości obserwacyjne teleskopu / Credits – NASA Goddard
(NASA)
