Zapraszamy do podsumowania wydarzeń w komercyjnym sektorze kosmicznym z lutego 2018 roku.
Koniec drugiej rundy Space3ac
Uczestnicy ostatnich zajęć drugiej rundy Space3ac Intermodal Transportation / Credits – Space3ac
W lutym 2018 zakończyła się druga runda akceleratora Space3ac Intermodal Transportation. Z 19 wstępnie zakwalifikowanych w listopadzie startupów, do dalszej części prac w akceleratorze dopuszczono 16 zespołów. W lutym w trakcie kursu Space3ac odbyły się wykłady techniczne (prowadzone m.in. przez Profesora Scotta Madry’ego) oraz biznesowe. W międzyczasie startupy pracowały ze swoimi partnerami z przemysłu, głównie przy prototypach i przy możliwościach pełnego wdrożenia.
Na 29 marca zaplanowano “Demo Day” tej rundy Space3ac, i jednocześnie zakończenie akceleratora Space3ac Intermodal Transportation. Więcej informacji na temat “Demo Day” będzie dostępnych już wkrótce.
Akcelerator Space3ac Intermodal Transportation jest inicjatywą realizowaną w ramach organizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości konkursu Scale UP opartego o rządowy programu Start In Poland, finansowany ze środków Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój na lata 2014-2020.
Ariane 5 – plan działania dla następnych startów rakiet
ESA zakończyła analizę częściowo nieudanego lotu rakiety Ariane 5 z 25 stycznia 2018. Choć lot był komercyjny, postanowiono, aby niezależna komisja pod skrzydłami ESA zidentyfikowała naturę awarii oraz sporządziła listę rekomendacji na przyszłość. W badaniu przyczyn tej anomalii uczestniczyli także eksperci z NASA, gdyż rakieta Ariane 5 w 2019 roku ma wynieść kosmiczny teleskop JWST.
Potwierdzono, że start Ariane 5 od samego początku przebiegał po błędnej trajektorii. Błąd został prawidłowo zidentyfikowany, a komisja sporządziła listę rekomendacji, w szczególności dotyczących nadzoru nad procedurami operacyjnymi.
ESA poinformowała jednak, że nie opublikuje raportu niezależnej komisji. Tego ruchu można się było spodziewać, gdyż nie doszło do katastrofy i uszkodzeń infrastruktury, ani do upadku części rakiety na powierzchnię Ziemi.
Był to pierwszy problem z rakietą Ariane 5 od grudnia 2002 roku, od czasu nieudanego startu z dwoma satelitami telekomunikacyjnymi. Na szczęście w przypadku startu z 25 stycznia 2018, oba satelity dotrą do docelowych punktów na orbicie geostacjonarnej (GEO).
Bigelow Space Operations
Firma Bigelow Aerospace powołała spółkę zależną o nazwie Bigelow Space Operations (BSO). Rolą spółki BSO ma być docelowo używanie komercyjnych stacji, które zbuduje firma Bigelow Aerospace.
Grafika prezentująca wnętrze modułu B330 / Credits – Bigelow Aerospace
Pierwszym zadaniem BSO ma być wykonanie dokładnych studiów rynkowych dla przydatności dużych nadmuchiwanych modułów B330 i ich jeszcze większych wariantów . BSO zbada zapotrzebowanie na takie stacje i możliwości współpracy z potencjalnymi partnerami oraz klientami.
Stworzenie BSO to wyraźny sygnał, że następcą Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) na orbicie okołoziemskiej może być komercyjny obiekt . Agencje rządowe oraz firmy – zamiast brać na swoje barki budowę i używanie kolejnej stacji – mogłyby by użytkować przestrzeń komercyjnej stacji wedle swoich potrzeb. W tej chwili trudno oceniać, czy przyniosłoby to korzyści ekonomiczne “od razu” (w sensie w przyszłej dekadzie) oraz umożliwiło szersze korzystanie ze stacji orbitalnych, jednak z pewnością BSO wykona analizę tej kwestii.
Wostoczny – wyroki zamiast startów
Nowy rosyjski kosmodrom jak na razie obsłużył tylko trzy starty rakiet, z których jeden zakończył się niepowodzeniem wskutek kompromitującego błędu ludzkiego. Znacznie więcej się działo na sali sądowej.
W lipcu zeszłego roku informowaliśmy o dalszym ciągu afer korupcyjnych wokół kosmodromu Wostoczny. W lutym zapadły pierwsze wyroki w sprawie dotyczącej różnych form przywłaszczenia funduszy podczas budowy tego obiektu. Łącznie skazano cztery osoby, którym udowodniono przywłaszczenie blisko 90 milionów dolarów. Wyroki zawierają się w zakresie od 5,5 do 12 lat więzienia.
Virgin Orbit – testy osłon aerodynamicznych
Spółka Virgin Orbit należąca do Grupy Virgin planuje wysyłać małe satelity przy pomocy rakiety Launcher One. Prace spółki trwają już od kilku lat i aktualnie są jużna etapie testów poszczególnych elementów hardware, w tym sprzętu lotnego.
W lutym doszło do testu separacji osłon aerodynamicznych dla systemu rakietowego Virgin Orbit. Nagranie można zobaczyć poniżej.
Testy osłon aerodynamicznych Virgin Orbit / Credits – Virgin Orbit
Choć osłony aerodynamiczne wydają się być bardzo prostym urządzeniem, muszą być bardzo niezawodne. Co jakiś czas dochodzi do nieudanych startów spowodowanych brakiem separacji osłon. Najgłośniejsza awaria ostatnich lat to nieudany start indyjskiej rakiety PSLV z 31 sierpnia 2017. Lot rakiety przebiegł prawidłowo, separacja satelity także, jednak wcześniej nie nastąpiło odrzucenie osłon aerodynamicznych. W konsekwencji satelita – “grzechoczący” w przestrzeni wewnątrz osłon spłonął w atmosferze.
SpaceX – problemy z osłonami? (A może wcale nie?)
W lutym pojawiła się seria informacji, że SpaceX pracuje nad nowymi osłonami aerodynamicznymi i być może doświadcza problemów technicznych. Informacje są dość skąpe, jednak warto się bliżej przyjrzeć tej kwestii.
Odzyskiwanie tych elementów jest planowane w związku z kosztem ich budowy – muszą one być zarówno wystarczająco sztywne jak i lekkie, aby nie wpływać negatywnie na osiągi rakiety. Wymagana jest także duża niezawodność systemu separacji. Te wszystkie wymagania wpływają na koszt, który jest liczony zazwyczaj w kilku milionach na zestaw osłon dla jednego startu. Poprawny odzysk takich osłon pozwoliłby na dalszą redukcję kosztów lotu rakiety.
Oczywiście, odzyskanie osłon aerodynamicznych nie jest proste. Od momentu oddzielenia aż do odzyskania osłony aerodynamiczne nie powinny doświadczyć większych uszkodzeń, aby ich naprawa i przygotowanie do kolejnego lotu nie było kosztowne. Nad tym prawdopodobnie właśnie pracuje firma SpaceX.
Owiewka unosząca się na powierzchni Pacyfiku / SpaceX
Pod koniec lutego, w starcie z hiszpańskim satelitą Paz (i dwoma dla SpaceX) doszło do próby odzysku osłony. Statek, który miał przechwycić w “sieć” osłonę znalazł się zaledwie kilkaset metrów od osłony. Co ciekawe, osłona przetrwała wodowanie. Pierwsze kilka prób odzysku osłon aerodynamicznych z pewnością będą zawierać dużo dodatkowych etapów, np. wewnątrz zainstalowane zostaną dodatkowe sensory. Pomiędzy tymi próbami z pewnością SpaceX będzie starać się zmienić niektóre z parametrów pracy osłon i ich powrotu.
Columbus – 10 lat na orbicie
Europejski moduł na ISS – Columbus – w lutym obchodził dziesięć lat od wyniesienia na orbitę za pomocą amerykańskiego wahadłowca.
W budowie modułu Columbus uczestniczyły dziesiątki firm z państw ESA. Tak te firmy zdobyły doświadczenie, które w przyszłości – już po zakończeniu ISS – powinny się przydać w budowie kolejnych modułów jak i zaawansowanego sprzętu dla nowych stacji orbitalnych. Doświadczenie to przyda się w pracach przy projektowanej wokółksiężycowej Lunar Orbiting Platform (wcześniej Deep Space Gateway), w którego skład również wejdzie moduł z Europy.
10 lat modułu Columbus / Credits – European Space Agency, ESA
Ważne: artykuł chroniony prawem autorskim, co oznacza że wszelkie prawa, w tym Autorów i Wydawcy są zastrzeżone. Zabronione jest dalsze rozpowszechnianie tego artykułu w jakiejkolwiek formie bez pisemnej zgody ze strony właściciela serwisu Kosmonauta.net – firmy Blue Dot Solutions. Napisz do nas wiadomość z prośbą o wykorzystanie. Niniejsze ograniczenia dotyczą także współpracujących z nami serwisów.
