Szóstego listopada dwóch amerykańskich astronautów wyszło w przestrzeń kosmiczną w ramach spaceru EVA-33. Astronauci wykonali szereg skomplikowanych zadań związanych z systemem chłodzenia ISS.
Amerykański spacer EVA-33 rozpoczął się 6 listopada o godzinie 12:22 CET. Spacer trwał 7 godzin i 48 minut, choć zaplanowano go na sześć i pół godziny. W przestrzeń kosmiczną wyszli dwaj astronauci NASA: Scott Kelly i Kjell Lindgren. Spacer wykonano z modułu Quest.Celem spaceru EVA-33 była zmiana konfiguracji systemu odprowadzania ciepła przy panelach słonecznych zewnętrznego elementu P6 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Aktualnie ISS posiada cztery moduły z panelami słonecznymi: S3/S4 i S6 po jednej stronie oraz P3/P4 i P6 po drugiej stronie kratownicy. Te cztery moduły dostarczają energii elektrycznej do wszystkich modułów ISS, pozwalając na przeprowadzanie eksperymentów naukowych. Łącznie te panele słoneczne (oraz mniejsze po stronie rosyjskiej) dostarczają maksymalnie około 110 kW energii elektrycznej, z czego około 30 kW jest dostępnych dla sprzętu naukowego.
Obecnie P6 znajduje się na jednym z końców kratownicy, ale w przeszłości, gdy Stacja była dopiero budowana, ten element był przymocowany znacznie bliżej modułów ciśnieniowych.
P6 był pierwszym dużym modułem z panelami słonecznymi umieszczonym na ISS (w listopadzie 2000 roku, podczas misji STS-97). W związku z tym P6 ma nieco inną konstrukcję w porównaniu z pozostałymi amerykańskimi modułami tego typu: ma dodatkowe radiatory do oddawania ciepła. Te radiatory zostały zwinięte, gdy P6 znalazł się na swoim docelowym miejscu kratownicy ISS i gdy uruchomiono w nim system chłodzenia wykorzystujący ciecz (amoniak).
W 2012 i 2013 roku doszło do dwóch poważnych wycieków amoniaku z systemu chłodzenia P6. W wyniku wykonanych wówczas awaryjnych spacerów naprawczych rozwinięto nieużywane wówczas radiatory i zamknięto system chłodzenia z amoniakiem. Po kolejnych naprawach i wymianie sprzętu systemu chłodzenia nadszedł czas, aby zwinąć radiator na P6 i przełączyć chłodzenie na system z amoniakiem. To był główny cel spaceru EVA-33.
W trakcie EVA-33 Kelly i Lindgren napełnili zbiornik amoniaku P6 z ogólnego zbiornika tego chłodziwa, znajdującego się na kratownicy Stacji. Nie było to proste zadanie, gdyż amoniak jest toksycznym związkiem chemicznym i astronauci musieli uważać, by nie doszło do przypadkowego wycieku oraz osadzenia się amoniaku na skafandrach. W trakcie przetaczania amoniaku jeden z astronautów (Lindgren) złożył wspomniany radiator na P6. Zabezpieczenie (założenie dodatkowych zacisków) tego radiatora miało nastąpić pod koniec EVA-33, jednak z uwagi na przedłużające się prace postanowiono ponownie rozwinąć radiator. W trakcie jednego z najbliższych spacerów kosmicznych radiator zostanie zwinięty i zabezpieczony.
Ponadto, astronauci wykonali dodatkowe prace przy elemencie ruchomym SARJ przy module P4. Ten SARJ, sterujący obrotem paneli słonecznych po tej stronie Stacji, wprowadza pewne wibracje.
Był to ostatni zaplanowany spacer kosmiczny w tym roku. Kolejny spacer jest planowany na luty 2016 roku. Będzie to rosyjski spacer kosmiczny, który rozpocznie się z modułu Pirs.
Aktualna (do 11 grudnia) załoga ISS / Credits – NASA
Przed końcem tego roku dwa bezzałogowe pojazdy odwiedzą ISS. Na 3 grudnia planowany jest start amerykańskiej rakiety Atlas V z pojazdem Cygnus a na 21 grudnia zaplanowano start rosyjskiego statku Progress-MS. Nastąpią także zmiany w składzie załogi Stacji. Na 11 grudnia zaplanowano powrót trzech rezydentów ISS na pokładzie kapsuły Sojuz TMA-17M. Cztery dni później w kierunku ISS zostanie wystrzelony Sojuz TMA-19M.
(NASA, NSF, PFA)
