Druga polska stacja LOFAR uruchomiona

1

W zeszłym tygodniu uruchomiono stację LOFAR w Borówcu koło Poznania.

Centrum Badań Kosmicznych poinformowało 19 października o uruchomieniu drugiej stacji LOFAR na terenie Polski. Jako druga ruszyła stacja w Borówcu koło Poznania. Jako trzecią uruchomiono stację w Łazach.

Pierwsze światło stacji LOFAR w Borówcu - dobrze widoczna Droga Mleczna / Credit: CBK PAN

Pierwsze światło stacji LOFAR w Borówcu – dobrze widoczna Droga Mleczna / Credit: CBK PAN

Po ukończeniu budowy stacja została sprawdzona przez holenderską firmę Astro-Tech. Wykonano też pierwsze pomiary nieba, tzw. all sky images. Na “pierwszym świete” LOFAR widać m.in. Drogę Mleczną i Kasjopeję.

LOFAR (LOw Frequency ARray) to międzynarodowy projekt interferometru radiowego bardzo niskich częstotliwości. Stacje LOFAR działają w Holandii, Niemczech, Francji, i Wielkiej Brytanii. Wszystkie stacje w Europie tworzą International LOFAR Telescope (ILT), czyli wielkobazowy interferometr. Duże odległości między stacjami zwiększają rozdzielczość takiego interferometru. Polska jest współuczestnikiem projektu. Na terytorium naszego kraju zlokalizowano 3 stacje: w Bałdach koło Olsztyna, w Łazach koło Krakowa oraz właśnie w Borówcu.

Każda ze stacji składa się ze 192 anten tworzących dwa zestawy. Jeden zestaw pracuje na częstotliwościach 10-90 MHz (Low Band Antenna, LBA), a drugi na częstotliwościach 110-250 MHz (High Band Antenna, HBA). Te zakresy pasma fal elektromagnetycznych są do tej pory najmniej zbadanym. Można zatem oczekiwać nowych odkryć, a co za tym idzie na pewno pogłębienia naszej wiedzy o przestrzeni okołoziemskiej. Zakres badań podejmowanych przez ILT jest niezwykle szeroki. Obejmuje między innymi astrofizykę, kosmologię wczesnego wszechświata, problem formowania się planet, ewolucję gwiazd i galaktyk, badanie właściwości ośrodka międzygwiazdowego i badanie jonosfery.

Docelowa sieć anten systemu LOFAR w Europie / Credits: Astron

Docelowa sieć anten systemu LOFAR w Europie / Credits: Astron

(CBK)

Jeden komentarz

  1. W zakresie 10-90MHz jest mnóstwo komercyjnych i amatorskich stacji nadawczych. Dodatkowo góra zakresy zahacza o FM komercyjne, a tu są już czasami setki kilowatów. Komercyjne RFI może da się wyeliminować wg opisu systemu na stronie Lofar ale w zakresie HF często pojawiają się mocno zjonizowane warstwy jonosfery (E,Es,F2) które odbijają transmisje na duże odległości (nie tylko komercję ale np. trzaski tropikalnych burz afrykańskich itp). Będzie sporo walki z zakłóceniami.

    Andrzej