Najnowsze obserwacje sugerują, że egzoplaneta Alfa Centauri Bb jest artefaktem w danych. Istnienie innych jest nadal możliwe.
Najnowsze obserwacje astronomiczne sugerują, że egzoplaneta Alfa Centauri Bb jest artefaktem w danych. Nie zamyka to jednak możliwości istnienia egzoplanet w tym układzie.
Układ Alfa Centauri od dekad fascynuje ludzkość. Stanowią go najbliżej położone od Układu Słonecznego gwiazdy. W układzie Alfa Centauri znajdują się trzy gwiazdy – Alfa Centauri A, Alfa Centauri B oraz odkryta 1915 roku Proxima Centauri (potencjalny trzeci składnik układu). Alfa Centauri A i Alfa Centauri B to dwie gwiazdy ciągu głównego, natomiast Proxima Centauri to słaby czerwony karzeł. Dystans pomiędzy Alfą Centauri A a Alfą Centauri B zawiera się w zakresie pomiędzy od 11,2 do 35,6 jednostki astronomicznej. Odległość pomiędzy tymi gwiazdami a Proximą Centauri wynosi około 15000 j.a., czyli około 0,24 roku świetlnego – stąd wciąż nie jest pewne, czy Proxima jest rzeczywiście składnikiem układu Alfa Centauri.
Od wielu lat próbowano wykryć egzoplanety w tym układzie. Dlugo wydawało się, że raczej niemożliwe jest aby Alfa Centauri A lub Alfa Centauri B były zdolne utrzymać „własne” egzoplanety z uwagi na bliskość pomiędzy tymi gwiazdami. Częściej postulowano, że wspólnie wokół Alfy Centauri A i Alfy Centauri B (łącznie zwanymi jako „AB”) mogą krążyć obiekty wielkości planet. Jednakże dekady poszukiwań nie przyniosły żadnych efektów.
Wreszcie, trzy lata temu świat naukowy obiegła informacja o wykryciu skalistej egzoplanety krążącej wokół mniejszego składnika układu Alfa Centauri. Obiekt otrzymał oznaczenie Alfa Centauri Bb. Egzoplaneta miała mieć masę zaledwie 13% większą od Ziemi i miała krążyć bardzo blisko swej gwiazdy, w odległości zaledwie około 6 milionów kilometrów (około 0,04 jednostki astronomicznej) z okresem około 3 dni i 6 godzin.
Porównanie rozmiarów składników Alfa Centauri i Słońca / Credit: PHL @ UFR Arecibo
Niestety, kolejne obserwacje wykonane w latach 2013-2015 rzucają poważny cień wątpliwości na istnienie Alfy Centauri Bb. Analiza danych wykazała, że sygnał od egzoplanety raczej pochodzi od metody pomiaru i próbkowania danych, a nie od rzeczywistego obiektu. Do takiego wniosku doszedł zespół naukowców z Uniwersytetu w Oksfordzie.
Nie kończy to jednak kwestii istnienia małych obiektów planetarnych w układzie Alfa Centauri. Praca naukowa astronomów z Uniwersytetu w Cambridge, opublikowana w marcu tego roku, sugeruje możliwość istnienia tranzytującej egzoplanety krążącej dookoła Alfa Centauri B. Ten obiekt miałby mieć średnicę około 0,9 średnicy Ziemi. Okres obiegu tej planety wynosiłby około 12 dni. Niestety, dane są niskiej jakości i potwierdzenie istnienia wymagałoby nieprzerwanych obserwacji Alfy Centauri przez przynajmniej dwa tygodnie. W tej chwili jedynym teleskopem zdolnym do takich obserwacji jest kosmiczny teleskop Hubble’a (Kepler będzie w najbliższych latach obserwować obszary nieba bliskie ekliptyki, a zatem z dala od Alfy Centauri), jednak nie jest możliwe zarezerwowanie tak długiego czasu obserwacji tego orbitalnego obserwatorium.
(Arxiv, Oxfordjournals)
