Kosmiczny teleskop Hubble wykrył ocean słonej lub słonawej wody pod skorupą Ganimedesa.
Ganimedes jest największym księżycem w naszym Układzie Słonecznym, większy nawet od Merkurego. Jest to także jedyny księżyc, który posiada własną magnetosferę.Od lat naukowcy podejrzewali obecność oceanu pod skorupą Ganimedesa, jednak nie udało się dotychczas tego udowodnić. Dowód na ocean umykał przez kolejne lata i kolejne misje – zarówno orbiter Galileo jak i przeloty sond Cassini oraz New Horizons. Warto tu dodać, że w 2002 roku bliski przelot sondy Galileo wykazał możliwość istnienia podpowierzchniowego oceanu na Ganimedesie.
Dopiero niedawno, dzięki obserwacjom kosmicznego teleskopu Hubble (HST), udało się potwierdzić istnienie ciekłej wody. NASA oficjalnie ogłosiła potwierdzenie obecności oceanu na Ganimedesie w marcu 2015 roku.
Zdjęcie teleskopu Hubble, wykonane podczas misji STS-125 w maju 2009 roku / Credits – NASA
Ponieważ Ganimedes posiada własne pole magnetyczne, możliwe są obserwacje zórz polarnych tego księżyca. Tego typu obserwacje wykonał teleskop HST, badając m.in. interakcję pola magnetycznego tego księżyca z polem magnetycznym Jowisza.
Astronomowie obserwowali ruch zórz polarnych na Ganimedesie w trakcie ruchu tego księżyca dookoła Jowisza. W przypadku braku oceanu, zorze na Ganimedesie zmieniałyby swoją pozycje o około sześć stopni. Natomiast w przypadku obecności oceanu wodnego zmiana pozycji zórz byłaby mniejsza. To też zaobserwowano – zmiany wyniosły jedynie dwa stopnie.
Wyliczenia wskazują, że ocean na Ganimedesie może występować w jednej z następujących form:
- Mało słony ocean o grubości 100 km, około 150 km pod powierzchnią księżyca,
- Zasolony ocean o grubości około 20 km, około 190 km pod powierzchnią tego księżyca,
- Zasolony ocean głębiej niż 330 km pod powierzchnią Ganimedesa.
Prawdopodobna struktura wewnętrzna Ganimedesa / Credits – NASA, ESA, A. Feild (STScI)
Aktualnie przewiduje się, że woda w ciekłej lub stałej postaci występuje na Ganimedesie aż do głębokości około 700 km. Ciekła woda jest zatem pomiędzy dwiema strefami lodu wodnego na tym księżycu. Jest to inne środowisko niż to spodziewane na Europie czy Enceladusie, gdzie ciekła woda styka się ze skalnym podłożem.
W ostatnich latach naukowcy wykryli oceany skrywające się wewnątrz kilku obiektów w Układzie Słonecznym: Europa, Enceladus, Tytan, Kallisto a także Ganimedes. U innych obiektów, nawet u Plutona, podejrzewa się istnienie warstwy ciekłej wody pod skorupą. Układ Słoneczny okazał się być znacznie “wilgotniejszy” niż to jeszcze kilkanaście lat temu podejrzewano.
(NASA)
