Trzy starty w siedem godzin

0

Na przestrzeni zaledwie siedmiu godzin, w nocy z 25 na 26 marca, doszło do trzech startów rakiet orbitalnych: amerykańskiej, ukraińskiej i japońskiej.


1. Start Delta IV (25.03.2015)
Firma United Launch Alliance przeprowadziła w środę, 25 marca udany start swojej rakiety Delta IV z dziewiątym satelitą nawigacyjnym klasy IIF z rodziny GPS (Global Positioning System). Start nastąpił na początku 18-minutowego okna startowego, tj. o godzinie 19:36 CET.

Wczorajszy start odbył się w 26 lat po wyniesieniu na średnią orbitę wokółziemską (MEO) pierwszej operacyjnej jednostki GPS, która należała do klasy II. Łącznie tych satelitów wyniesiono dziewięć. Ponadto na orbitę w latach 1989-2009 trafiło dziewiętnaście satelitów klasy IIA. Zdolność globalnej operacyjności system GPS osiągnął w połowie lat 90-tych ubiegłego wieku.

W latach 1997-2009 na orbitę wyniesiony zostało jeszcze 21 satelitów należących do klasy IIR oraz IIRM. Satelity te zapewniły operacyjną działalność konstelacji utrzymywanej przez Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych. W 2010 roku rozpoczęto wynoszenie na orbitę serii satelitów klasy IIF. 12 jednostek tej klasy wyposażonych jest m.in. w nowe pasmo L5.

Satelity klasy IIF budowane są przez Boeinga. Odznaczają się one masą 1630 kilogramów i czasem działania prognozowanym na około 12 lat. Jednostka dostarczona na orbitę wczoraj nosi nazwę Deneb. Po wyniesieniu trzech ostatnich satelitów klasy IIF rozpocznie się wdrażane jednostek klasy IIIA. Obecnie planowane jest to na 2017 rok.

Do wyniesienia opisywanego satelity wykorzystano rakietę w konfiguracji Medium+(4,2), składającej się na pojedynczy stopień CBC (Common Booster Core), czterometrowy stopień DCSS (Delta Cryogenic Second Stage) oraz parę rakiet uzupełniających GEM-60.

ULA ogłosiła ostatnio plany wycofania ze służby rakiet Delta IV na korzyść rakiety Atlas oraz proponowanej jednostki nowej generacji. W ciągu następnych 4 lat planowane jest wycofanie z użytku konfiguracji Medium oraz Medium+.

W użyciu zostanie jedynie rakieta Delta IV Heavy (do czasu wdrożenia jednostki nowej generacji), z uwagi na jej wyjątkowe możliwości (nośność). W ostatnim czasie ogłoszono zresztą, że ULA wygrała zlecenie wyniesienia w lipcu 2018 roku satelity NASA o nazwie SPP (Solar Probe Plus).

Start rakiety Delta IV z satelitą GPS IIF-9 / Credits: Justin Ray

2.Start rakiety Dniepr (25.03.2015)
Tego samego dnia odbył się także start rakiety Dniepr z bazy Dombarowskij. Start odbył się o godzinie 23:08 CET.

Napięta sytuacja polityczna między Rosją, a Ukrainą, trwające dysputy co do podziału zysku, postawiły misję ukraińskiej rakiety pod dużym znakiem zapytania. Istniało zagrożenie, że pierwotnie zaplanowany na styczeń br., lot rakiety zostanie definitywnie odwołany. Ostatecznie, po obfitej dozie niepewności, misja zyskała zielone światło i późnym wieczorem 25 marca rakieta wyniosła ładunek na orbitę.

Tym razem jej ładunkiem był koreański satelita KOMPSAT-3A, skonstruowany przez Koreański Instytut do Badania Przestrzeni Kosmicznej – KARI, przeznaczony do obserwacji Ziemi. Jest to już trzeci prototyp z tej rodziny. Jego najstarszy brat – KOMPSAT, orbitowany w 1999 r., wykonywał obrazy o stosunkowo niskiej rozdzielczości, rzędu 6,6 m. Wystrzelony 7 lat później KOMPSAT-2, dostarczał już 4 m rozdzielczości.

KOMPSAT-3A prezentuje już wysokie rozwiązania technologiczne. Dzięki zainstalowanemu zaawansowanemu sensorowi do obserwacji Ziemi, satelita jest w stanie wykonać obrazy w zakresie światła widzialnego i podczerwieni, jak również wykonać zdjęcia nierówności do 15 km skosu, w rozdzielczości 0,55 m i wielospektralnej rozdzielczości 2,2 metra.

KOMPSAT-3A / Credits - KARI

KOMPSAT-3A / Credits – KARI

Satelita pracuje na wysokości 685 km, na orbicie heliosynchronicznej. Oczekuje się, że jego misja trwać będzie przez 4 lata.

Rakiety z rodziny Dniepr są tak naprawdę zmodyfikowanym następcą sowieckich pocisków balistycznych R-36M, znanych również jako SS-18 Satan, służących do transportowania głowic jądrowych. W 1999 r.po ok. 3 dekadach od powstania, przystosowana do wynoszenia satelitów rakieta, rozpoczęła komercyjne misje. W przeciągu kilkunastu lat odbyły się już 22 starty Dniepra (łącznie z obecnym), z których tylko jeden zakończył się niepowodzeniem – w 2006 r., kiedy rakieta spadła krótko po starcie tracąc 18 satelitów.

Dniepr jest jedną z najtańszych rakiet nośnych, dostępnych na rynku, o masie ok. 211 ton, wysokości ok. 34,4 m oraz średnicy 3 m. Trzystopniowa rakieta jest w stanie wynieść ładunek o masie do 4,5 t na niską orbitę okołoziemską.

3. Start rakiety H-IIA (26.03.2015)
Ostatnim z tym startów lub lot japońskiej rakiety H-IIA. Na pokładzie rakiety znalazł się satelita zwiadu optycznego o nazwie IGS Optical-5. Start odbył się o 02:21 CET z Yoshinobu Launch Complex znajdującego się w Tanegashima Space Centre.

Początkowa faza wznoszenia rakiety H-IIA z 26 marca 2015 / Credits - JAXA

Początkowa faza wznoszenia rakiety H-IIA z 26 marca 2015 / Credits – JAXA

Z dostępnych informacji wynika, że IGS Optical-5 to satelita zdolny do obserwacji optycznych z dużą rozdzielczością w zakresie widzialnym i podczerwonym. Rozdzielczość tego satelity może sięgać nawet 40 centymetrów. Satelita został umieszczony na orbicie o wysokości 483 x 495 km i nachyleniu 97,4 stopnia. Masa satelity nie jest znana, ale przewiduje się, że zawiera się w zakresie od 1000 do 1400 kg. Wykonawcą IGS Optical-5 jest japońska firma Mitsubishi Electric.

System IGS składa się z satelitów zwiadu optycznego i radarowego. W przypadku tych drugich satelitów Japonia korzysta z technologii radaru syntetycznej apertury (SAR). IGS Optical-5 jest już trzecią generacją japońskich satelitów zwiadowczych w ramach programu IGS.

Satelity serii IGS (Information Gathering Satellites) służą japońskim celom wojskowym i wywiadowczym. Z dostępnych informacji wynika, że program IGS rozpoczął się w 1998 roku, po próbie startu północnokoreańskiej rakiety Paektusan z satelitą Kwangmyŏngsŏng-1. Tamta rakieta przeleciała wówczas nad Japonią, co wywołało poruszenie w japońskim rządzie. W konsekwencji Japonia zawiązała zaawansowany program zwiadowczy, zdolny dostarczyć dane wysokiej rozdzielczości.

Był to drugi start japońskiej rakiety w 2015 roku. Do końca roku Japonia wykona jeszcze trzy starty swoich rakiet: H-IIB z bezzałogowym pojazdem zaopatrzeniowym HTV, H-IIA z satelitą naukowym ASTRO-H oraz H-IIA z komercyjnym satelitą telekomunikacyjnym Telstar 12V.

(PFA, NSF, SFN)

Comments are closed.