Po raz ostatni europejski bezzałogowy pojazd zaopatrzeniowy ATV opuścił Międzynarodową Stację Kosmiczną. ATV-5 spłonie pod koniec lutego w atmosferze Ziemi.
Misja ATV-5 Georges Lemaître to piąta i ostatnia wyprawa europejskiego statku zaopatrzeniowego na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Wyprawa została nazwana na cześć belgijskiego astronoma z pierwszej połowy XX wieku, który przyczynił się do lepszego zrozumienia początków Wszechświata.
Misja ATV-5 rozpoczęła się 30 lipca o godzinie 01:44 CEST. Pojazd dotarł do ISS 12 sierpnia. Na pokładzie ATV-5 znalazło się łącznie 8854 kg ładunku:
- 2695 kg suchego ładunku,
- 843 kg wody,
- 100 kg tlenu,
- oraz 5216 kg paliwa.
Przez kolejne 186 dni ATV-5 przebywał przyłączony do ISS, do rosyjskiego modułu Zwiezda. W tym czasie nastąpił transfer ładunku, części paliwa oraz manewry orbitalne przeprowadzone przez moduł serwisowy ATV. W międzyczasie na pokład ATV przenoszono niepotrzebny sprzęt oraz śmieci.
Do odłączenia doszło 14 lutego 2015 roku o godzinie 14:42 CET. Kilka minut wcześniej doszło do zwolnienia mechanizmów łączących ATV-5 i Zwiezdę. Po odcumowaniu ATV-5 zaczął się oddalać od Stacji.
Odłączenie ATV-5 od ISS – 14.02.2015 / Credits – NASA TV
Już 15 lutego dojdzie do deorbitacji ATV-5. Pierwotnie ESA planowała deorbitację pod koniec lutego, jednak wskutek awarii jednego z czterech systemów zasilania tego pojazdu, zadecydowano o szybszym zakończeniu misji ATV-5. Wejście w atmosferę ATV-5 powinno nastąpić 15 lutego około 19:12 CET.
Na pokładzie ATV-5 zainstalowano ReEntry Breakup Recorder (REBR), który jest swoistą „czarną skrzynką” pojazdu. Zadaniem REBR jest zebranie informacji z wnętrza ATV-5 podczas wchodzenia w atmosferę i postępującej fragmentacji. Na pokładzie ATV-5 znajdują się także kamera o nazwie Break-Up Camera (BUC). Zadaniem BUC będzie nagrywanie i przekazywanie obrazów z wnętrza ATV-5 z prędkością do 10 kl/s. Kamera ma działać tylko przez około 10 sekund podczas ostatnich chwil ATV-5. Naukowcy chcą poznać szczegóły końcowej fragmentacji pojazdu. Wysyłka danych nastąpi za pomocą satelitarnej sieci Iridium.
Dziś zakończyła się „era” pojazdów ATV, która trwała od 2008 roku. Nie oznacza to jednak, że technologie wypracowane na rzecz programu ATV zostaną porzucone. W przyszłości amerykański pojazd załogowy MPCV Orion będzie wyposażony w moduł serwisowy bazujący na module serwisowym ATV.
We wtorek 17 lutego w kierunku ISS zostanie wystrzelony rosyjski bezzałogowy pojazd Progress M-26M. Start zaplanowany jest na godzinę 12:00 CET.
Aktualizacja, godzina 21:30 CET: kilka godzin po odłączeniu można było zobaczyć ATV-5 oraz ISS na wieczornym niebie nad Europą. Poniższe zdjęcie (25 s ekspozycji) zostało wykonane o 19:13 CET z Bergen w Norwegii. ATV-5 jest słabszym śladem na lewo (“przed”) jasnym śladem od Stacji Kosmicznej. Więcej zdjęć i raportów z przelotu ATV-5 można zobaczyć w wątku na Polskim Forum Astronautycznym.

ATV-5 (słabszy ślad) oraz ISS (jaśniejszy ślad) nad Bergen w Norwegii – przelot z 14.02.2015 / Credits – K. Kanawka, kosmonauta.net
(NASA, ESA, PFA)