Skołkowo – rosyjski park dla sektora kosmicznego

0

Pod Moskwą trwa budowa dużego parku naukowo-technologicznego, w którym mają być wspierane firmy z sektora kosmicznego. Czy ten park odmieni kształt rosyjskiego sektora kosmicznego?

Skołkowo znajduje się około 17 km od centrum Moskwy i 10 km od portu lotniczego Wnukowo. W listopadzie 2009 roku, ówczesny prezydent Rosji, Dmitrij Miedwiediew ogłosił zamiar budowy dużego i nowoczesnego parku technologicznego. Celem tego kompleksu ma być wsparcie sektora małych i średnich przedsiębiorstw (SME) i lepsze niż dotychczas komercjalizowanie nowych rosyjskich technologii. Jednym z mocno wspieranych obszarów działalności ma być sektor kosmiczny. Skołkowo jest często nazywane „rosyjskim odpowiednikiem Doliny Krzemowej”. Ma to być miejsce pracy dla przynajmniej kilkunastu tysięcy ludzi.

{youtube}kM22FQivrRY{/youtube}
Jeden z filmów promujących park Skołkowo / Credits – iSkolkovo

Dlaczego powstaje Skołkowo? Odpowiadając na to pytanie warto zwrócić uwagę na strukturę rosyjskiego eksportu – przeszło 2/3 jest związane z surowcami naturalnymi, głównie dla sektora energetycznego. Jest to znaczące źródło dochodu dla rosyjskiego budżetu (wg różnych źródeł – nawet połowa) i jest bardzo zależne od fluktuacji cen na ogólnoświatowych rynkach. Jednocześnie, w Rosji brak prężnego sektora SME i ocenia się, że około 1% produktu krajowego brutto jest wydawany na prace badawczo-rozwojowe, głównie przez firmy z sektora energetycznego a znacznie mniej dla innych gałęzi przemysłu.

Częściową odpowiedzią na obecne problemy rosyjskiej gospodarki i „uzależnienia” od eksportu surowców naturalnych ma być budowa parku Skołkowo. To właśnie tam ma być wspierany rosyjski sektor SME związany z wysokimi technologiami. W Skołkowie mają być wspierane firmy związane z technologiami komputerowymi, medycyną, energetyką (w tym jądrową) oraz sektorem kosmicznym.

Czy budowa Skołkowa może zmienić kształt rosyjskiego przemysłu kosmicznego? Aktualnie najczęściej kojarzy się Rosję z jej różnymi rakietami nośnymi, które przejęły dużą część „niszy” usług wynoszenia satelitów na orbity. Jednakże w perspektywie kilku najbliższych lat powinno dojść do wycofania niektórych rakiet nośnych, dla których powstały niedawno konstrukcje konkurencyjne (m.in. europejska rakieta Vega). Stawia to rosyjski sektor kosmiczny w zupełnie nowej sytuacji.

Z drugiej strony, brak w tej chwili rosyjskich platform satelitarnych, które mogłyby skutecznie konkurować na ogólnoświatowym rynku z europejskimi i amerykańskimi odpowiednikami. Bardzo często zdarza się, że rosyjskie satelity telekomunikacyjne są budowane na bazie europejskich platform satelitarnych. Jest to widoczne zarówno w obszarze zastosowań cywilnych, jak i wojskowych. Brak także zaawansowanych komponentów satelitarnych, które Rosja często musi sprowadzać zza granicy, borykając się jednocześnie z problemami natury politycznej. Tę sytuację dostrzegają już duże europejskie firmy, takie jak Thales Alenia Space, które zamierzają mocniej akcentować swoją obecność na rynku rosyjskim.  W zasadzie jedynym rozpoznawalnym rosyjskim produktem, mogącym rywalizować z zagranicznymi, jest system nawigacji satelitarnej GLONASS, coraz częściej używanym także dla indywidualnych zastosowań. Oprócz tego produktu, jedynie w pewnych niszach (np. wojsko – głównie na rynek wewnętrzny, loty załogowe, loty biologiczne, silniki rakietowe) Rosja może oferować rozwiązania konkurencyjne względem zagranicznych. W wielu przypadkach są to jednak bardzo niszowe dziedziny sektora kosmicznego, w których istnieje niewielu klientów.

Federacja Rosyjska wyda 50 miliardów USD do 2020 roku na działania związane z przestrzenią kosmiczną. Spora część z tych funduszy ma być wydana na budowę nowego kosmodromu Wostoczny we wschodniej części Rosji i nowe rakiety nośne. Jest jednak pewne, że pewna część tych funduszy zostanie wydana mniej „tradycyjne” projekty i przetargi. Można się spodziewać, że niektóre z nich będą dostępne jedynie dla sektora SME, a nie dla narodowych instytutów badawczo-rozwojowych. Z kolei jest prawdopodobne, że pewna część rosyjskich SME z sektora kosmicznego osiądzie właśnie w Skołkowie. W perspektywie kilku lat, być może do końca tej dekady, powinno to zaowocować wzrostem konkurencyjności rosyjskiego sektora kosmicznego. Jednakże, w tej chwili trudno ocenić, jak duży będzie wpływ Skołkowa na kształt światowego lub europejskiego sektora kosmicznego.

(SK, Skolkovo)

{module [346]}

Comments are closed.