Przelot planetoidy 4179 Toutatis – 12.12.2012

0

Już jutro dojdzie do przelotu planetoidy 4179 Toutatis w odległości około 7 milionów kilometrów od Ziemi. Jest to jeden z większych obiektów, który w ostatnich czasach pojawił się w pobliżu naszej planety.

Planetoida 4179 Toutatis została odkryta w 1934 roku, jednak bardzo szybko ją utracono z pola widzenia obserwatoriów astronomicznych. Ponowne odkrycie tej planetoidy nastąpiło na początku 1989 roku – wtedy też wyznaczono orbitę tego obiektu.

Rozmiary 4179 Toutatis to około 4,5×2,4×1,9 km. Jest to stosunkowo mały obiekt, jednak wyraźnie większy od tych, które zwykle zbliżają się w okolice Ziemi – stąd też duże zainteresowanie tegorocznym przelotem.  Peryhelium tej planetoidy wynosi 0,935 jednostki astronomicznej a aphelium – 4,13 jednostki astronomicznej. Planetoida 4179 Toutatis dokonuje jednego obrotu dookoła Słońca w nieco ponad 4 lata. Średnia gęstość tego obiektu została oszacowana na około 2,1 g/cm3.

4179 Toutatis często zbliża się do Ziemi i należy grupy planetoid typu NEO (ang. Near Earth Object). Co więcej, ta planetoida należy do szczególnego podtypu o nazwie PHA (ang. Potentially Hazardous Asteroid), która obejmuje obiekty wystarczająco duże (średnica powyżej 100 metrów), by wywołać duże zniszczenia na Ziemi w przypadku potencjalnej kolizji. Szacuje się, że uderzenia obiektów z grupy PHA następują raz na około 10 tysięcy lat. Przewiduje się także, że jest około 3-6 tysięcy takich obiektów, a obecnie ludzkość wykryła i skatalogowała zaledwie 30% z nich.

Pomiędzy 1992 a 2008 rokiem nastąpiło łącznie pięć przelotów 4179 Toutatis w pobliżu Ziemi. We wrześniu 2004 roku ta planetoida zbliżyła się do naszej planety na odległość około 1,5 miliona kilometrów, czyli około 4 razy większej niż dystans pomiędzy Ziemią a Księżycem. Dzięki tym przelotom udało się dokładnie poznać charakterystykę orbity planetoidy – dziś wiemy już, że 4179 Toutatis nie stwarza żadnego zagrożenia dla Ziemi przynajmniej przez kolejne sześćset lat.

Kolejne zbliżenie nastąpi już jutro, 12 grudnia 2012 roku. W momencie największego zbliżenia, które nastąpi około godziny 07:40 CET, dystans pomiędzy naszą planetą a 4179 Toutatis wyniesie około 7 milionów kilometrów. Jest w przybliżeniu 18 razy większy dystans niż pomiędzy Ziemią a Księżycem.

Trwa kampania obserwacyjna tej planetoidy – przede wszystkim za pomocą potężnych radioteleskopów, dzięki którym uzyskiwane są obrazy radarowe tego obiektu. Maksymalna rozdzielczość obserwacji radioteleskopowych jest szacowana na około 4 m na piksel. Grafika w galerii tego artykułu prezentuje radarowy obraz planetoidy 4179 Toutatis uzyskany 10 grudnia 2012 roku  za pomocą radioteleskopu Goldstone (rozdzielczość – 7,5 m na piksel). Ponadto, chińska sonda Chang’e 2 dokona przelotu obok 4179 Toutatis, co powinno przynieść zestaw dodatkowych informacji na temat tej planetoidy. Niepotwierdzone chińskie źródła sugerują, że minimalny dystans pomiędzy Chang’e 2 a 4179 Toutatis powinien wynieść około 1000 km.

Po jutrzejszym przelocie 4179 Toutatis zbliży się ponownie do Ziemi w 2016 roku (około 37 milionów kilometrów, co nie jest już „bliskim przelotem”). Następnie dopiero w 2069 roku nastąpi bliski przelot tej planetoidy obok naszej planety. Jutrzejszy przelot jest więc ostatnią szansą na zbadanie tej planetoidy w ciągu najbliższego półwiecza.

Bliskie (do ok. 10 milionów kilometrów od Ziemi) przeloty planetoid o średnicy większej od 100 metrów są stosunkowo rzadkie – w tym roku nastąpiło ich zaledwie dziesięć. 4179 Toutatis jest największym obiektem, który zbliżył się do Ziemi w tym roku. Jeszcze rzadsze są przeloty takich obiektów pomiędzy Ziemią a Księżycem. W zeszłym roku nastąpił przelot planetoidy 2005 YU55 w odległości około 325 tysięcy kilometrów od Ziemi. Kolejny taki bliski przelot większego obiektu nastąpi dopiero w 2028 roku – chyba, że w międzyczasie zostaną odkryte nowe planetoidy.

Natomiast dziś, 11 grudnia 2012 roku, nastąpił bliski przelot małej planetoidy 2012 XE54, której rozmiar szacowany jest na około 28 metrów. Ta planetoida zbliżyła się na odległość zaledwie 225 tysięcy kilometrów od Ziemi.

(NASA, opracowania własne, UMSF)

Comments are closed.