MSL – potencjalne wykrycie prostych związków organicznych

0

Trzeciego grudnia 2012 roku odbyła się konferencja opisująca wyniki pomiarów formacji „Rock Nest”, w okolicy której łazik przebywał przez około 30 dni. Wykryto m.in. ślady pewnych prostych związków organicznych, choć jeszcze nie jest pewne, czy nie jest to przypadkowe zanieczyszczenie.

Łazik Mars Science Laboratory (MSL) „Curiosity” wylądował 6 sierpnia 2012 roku wewnątrz krateru Gale. Lądowanie przebiegło pomyślnie i prawie natychmiast po lądowaniu rozpoczęły się badania powierzchni, skał i atmosfery okolic lądowania. Dokonane już zostały pierwsze ważniejsze odkrycia – m.in. ślady po dawnym, dość wartkim, marsjańskim strumieniu. Aktualnie łazik zbliża się do celu pośredniego misji – obszaru Glenelg.

Trzeciego grudnia 2012 roku odbyła się konferencja podsumowująca pierwsze wyniki misji MSL. W szczególności skupiono się na pomiarach przy formacji o nazwie „Rock Nest”, gdzie łazik przebywał przez około 30 dni (pierwsze zdjęcie w galerii tego artykułu). W tamtym miejscu znajduje się duża ilość marsjańskiego piasku, którą poddano szczegółowej analizie za pomocą instrumentów SAM (Sample Analysis at Mars),  APXS (Alpha Particle X-ray Spectrometer) i CheMin (Chemistry and Mineralogy). Do pomiarów naukowcy postanowili wybrać bardzo typowy i najpowszechniejszy w okolicy grunt marsjański.  Pomimo tej „przeciętności” zebrane informacje są bardzo intrygujące; przede wszystkim został wykonany pomiar składu chemicznego marsjańskiego piachu z próbek zebranych w „Rock Nest”. Piasek w tym miejscu okazał się być nieco inny od tego, jaki zbadały w innych miejscach Marsa łaziki Spirit i Opportunity – np. zawierają one mniej tlenku magnezu, ale więcej tlenku wapnia (druga grafika tego artykułu).

Niektóre próbki zebrane w „Rock Nest” zostały podgrzane do wysokich temperatur, by wykryć różne uwalniające się związki chemiczne. Podczas podgrzewania z próbek uwolniła się woda, dwutlenek węgla, tlen i dwutlenek siarki. Obecność wody w próbkach jest bardzo intrygującą obserwacją – nie oznacza to, że zebrane próbki były „mokre”, ale jest jej więcej niż wcześniej naukowcy przewidywali. Co więcej, udało się wyliczyć także stosunek izotopów wodoru. Stosunek protu (wodór-1) do deuteru (wodór-2) jest inny niż na Ziemi – marsjańska woda jest „cięższa” od tej ziemskiej (zawiera więcej deuteru). 

Pomiary przy „Rock Nest” wykazały także obecność związków organicznych. Wykryto związki takie jak CH3Cl, CH2Cl2 czy CHCl3 (oraz kilka innych), czyli chlorowe pochodne najprostszych związków organicznych. Czwarta grafika w galerii tego artykułu prezentuje slajd z konferencji prasowej, który dotyczy zarejestrowanych związków organicznych. W tej chwili nie jest jeszcze pewne, czy te związki nie są zanieczyszczeniem – tę możliwość trzeba sprawdzić, zanim zostaną wysunięte dalsze wnioski. Tu warto zauważyć, że naukowcy biorący udział w misji MSL są bardzo ostrożni i wolą najpierw wyeliminować wszystkie potencjalne źródła zanieczyszczeń zanim dokonają interpretacji wyników.

Misja MSL już w tej chwili zmienia nasze pojęcie na temat przeszłości i teraźniejszości Czerwonej Planety. Nie minęły jeszcze cztery miesiące od lądowania łazika we wnętrzu krateru Gale, a już dokonane zostały ważne pomiary i odkrycia. Już w najbliższym czasie, prawdopodobnie przed końcem roku, dojdzie do pierwszych wierceń wykonanych przez łazik, a w dalszej kolejności – wyprawa do głównego celu misji – góry Mt Sharp.

(NASA, JPL)

Skład chemiczny piasków zebranych w Rock Nest i porównanie do wyników z łazików Spirit i Opportunity / Credits - NASA/JPL-Caltech/University of Guelph Wynik rozkładu termicznego próbek - widczna woda, CO2, tlen i SO2, uwalniane na różnych temperaturach / Credits - NASA/JPL-Caltech/GSFC Związki organiczne wykryte przez łazik MSL / Credits - NASA/JPL-Caltech/GSFC

Comments are closed.