Nowe pomiary odległości pomiędzy Układem Słonecznym a Gwiazdą Polarną wykazały, że ta gwiazda znajduje się w odległości 323 lat świetlnych od nas. To jest ponad 100 lat świetlnych bliżej niż wcześniejsze “oficjalne” pomiary.
Gwiazda Polarna (Polaris, alfa Ursae Minoris, alfa UMi) to szczególna gwiazda dla ziemskich obserwatorów. Obecnie Polaris znajduje się około 0,7 stopnia od północnego bieguna niebieskiego, przez co jej ruch pozorny w trakcie nocy jest minimalny. Jest to dość jasna gwiazda (około + 2 magnitudo) i przez setki lat (przynajmniej od czasów późnego antyku) była ważnym elementem przy nawigacji.
Pomiędzy 1989 a 1993 rokiem trwała misja Hipparcos, która wykonała precyzyjnych pomiarów odległości do wielu gwiazd naszej Galaktyki. Pośród gwiazd obserwowanych przez tę misję znajdowała się także Gwiazda Polarna. Wówczas odległość do alfy UMi wyliczono na 434 lata świetlne, choć inne pomiary, wykonane w pierwszej dekadzie XXI wieku, sugerowały inne wartości.
Nowe pomiary, wykonane przez kanadyjskich, ukraińskich i belgijskich astronomów wykazały, że w rzeczywistości Polaris znajduje się około 323 lat świetlnych od Układu Słonecznego. Jest to ponad 100 lat świetlnych bliżej niż wskazywały pomiary wykonane przez sondę Hipparcos.
Co jest powodem tego błędu? Okazuje się, że spektrum Gwiazdy Polarnej ma pewne „anomalne” szczegóły, które nie były proste do zinterpretowania. Jest to związane z faktem, że Polaris jest gwiazdą zmienną pulsującą (typu Cefeidy, lecz tuż przy „krawędzi niestabilności”) oraz szybkim obrotem dookoła własnej osi i zmienną temperaturą fotosfery. Te cechy Gwiazdy Polarnej doprowadziły do przeszacowania odległości pomiędzy tą gwiazdą a naszym Układem Słonecznym. Nowe, bardziej precyzyjne spektroskopowe i fotometryczne obserwacje, wykonane za pomocą sześciometrowego teleskopu BTA w Rosji oraz 1,2 metrowego teleskopu w Las Palmas, wskazały ten błąd we wcześniejszych wyliczeniach. Nowe wartości są także zbieżne z niedawno opracowanymi metodami pomiarów odległości za pomocą pomiarów tzw. paralaks fotometrycznych i spektroskopowych.
(Arxiv)
