Ten artykuł będzie stale uzupełniany w miarę postępu prac. Zapraszamy do relacji z amerykańskiego spaceru kosmicznego EVA-18 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, którego rozpoczęcie zaplanowane jest na 14:15 CEST (30.08.2012). Transmisję z wydarzenia będzie można oglądać na kanale NASA TV. Dodatkowe informacje na temat sposobów jej odbierania znajdują się na końcu tego artykułu.
Godzina 01:00 CEST (01.09.2012)
Podsumowanie spaceru kosmicznego EVA-18 zawarte zostało w osobnym artykule. Dziękujemy jednocześnie za odwiedziny i zapraszamy ponownie!
Godzina 23:05 CEST (30.08.2012)
Aki Hoshide i Suni Williams przeszli już do drugiej części modułu Quest, gdzie członkowie załogi Stacji ISS pomagają im zdjąć skafandry EMU. Konferencja podsumowująca ten spacer kosmiczny planowana jest obecnie na godzinę 23:45 CEST.
Godzina 22:33 CEST (30.08.2012)
Spacer zakończony po 8 godzinach i 17 minutach. Stawia to dzisiejsze wyjście w przestrzeń kosmiczną na trzecim miejscu pod względem długości trwania w historii załogowej astronautyki.
Godzina 22:32 CEST (30.08.2012)
Astronauci podłączyli się już do oprzyrządowania w śluzie modułu Quest (m.in. zasilanie skafandrów EMU).
Godzina 22:25 CEST (30.08.2012)
Sunita i Akihiko znajdują się już w śluzie. Trwa zamykanie śluzy.
Godzina 22:17 CEST (30.08.2012)
Mija 8 godzin od rozpoczęcia tego spaceru kosmicznego, który zaplanowany był na 6,5 godzin.
Godzina 21:52 CEST (30.08.2012)
Stara, uszkodzona jednostka MBSU przykryta została materiałem izolacyjnym. Hoshide zszedł z końcówki manipulatora CanadArm2 i złożył platformę na której spędził dzisiaj około 6 godzin. Trwają czynności związane z uprzątnięciem stanowisk roboczych.
Godzina 21:40 CEST (30.08.2012)
Nowa jednostka MBSU-1 została tymczasowo przytwierdzona za pomocą specjalnego mocowania linowego.
Na 22:30 CEST zaplanowana jest specjalna konferencja podsumowująca ten spacer kosmiczny.
Godzina 21:20 CEST (30.08.2012)
Ostatnia próba także się nie powiodła. Williams udała się do śluzy po sprzęt do tymczasowego zamocowania jednostki MBSU. Z uwagi na krytyczne znaczenie tego elementu w systemie energetycznym Stacji ISS, prawdopodobnie w przeciągu najbliższych kilkunastu dni przeprowadzony zostanie kolejny, nieplanowany spacer kosmiczny.
Godzina 21:08 CEST (30.08.2012)
Astronauci podjęli ostatnią, wspólną próbę wkręcenia śruby mocującej jednostkę MBSU.
Godzina 21:03 CEST (30.08.2012)
Kontrola Misji postanowiła pozostawić instalację jednostki MBSU na przyszły spacer kosmiczny. Tymczasowo MBSU ma zostać przymocowany do miejsca swojej przyszłej instalacji. Sytuacja oczywiście nie jest korzystna, jednak na chwilę obecną niemożliwe jest uporanie się z powstałym problemem.
Godzina 20:53 CEST (30.08.2012)
Niestety kolejne próby rozwiązania problemu spełzają na niczym. Trwają obecnie narady jakie jeszcze pozostały możliwości.
Godzina 20:35 CEST (30.08.2012)
Sunita użyła azotu do oczyszczenia powierzchni z opiłków. Zadanie związane z wymianą jednostki MBSU zabrało więcej czasu niż się spodziewano. Śruby mocujące te jednostki ulegają zablokowaniu. Z pewnością ten spacer kosmiczny nie zakończy się tak jak planowano, czyli po 6,5 godzinach.
Godzina 20:05 CEST (30.08.2012)
Williams udaje się do śluzy Quest po więcej narzędzi potrzebnych do rozwiązania problemu z blokującymi się śrubami mocującymi jednostkę MBSU.
Godzina 19:45 CEST (30.08.2012)
Nowa jednostka MBSU wciąż nie jest zainstalowana na swoim miejscu. Astronauci wraz z Kontrolą Misji starają się rozwiązać problem związany z zamocowaniem MBSU za pomocą dedykowanych śrub.
Godzina 19:28 CEST (30.08.2012)
Trwa proces umieszczania nowej jednostki MBSU na swoim miejscu. Zadanie to przysparza astronautom pewne problemy.
Godzina 18:59 CEST (30.08.2012)
Kompleks orbitalny ISS chwilę temu przelatywał nad Zatoką Meksykańską. Astronauci byli jednak zbyt pochłonięci czynnościami spaceru kosmicznego, aby znaleźć moment na rzucenie okiem na huragan Isaac, który obecnie znajduje się nad południowym wybrzeżem Stanów Zjednoczonych.
Godzina 18:51 CEST (30.08.2012)
Williams zabezpieczyła starą jednostką MBSU na platformie ESP-2. Po zakończeniu tej czynności przemieściła się jeszcze do śluzy Quest po odpowiednie narzędzia, następnie wróciła na miejsce instalacji MBSU nr 1 i dokonała małego uprzątnięcia jednostki z zaobserwowanych opiłków, które prawdopodobnie powstały w momencie odkręcania jednej z dwóch śrub przytrzymujących jednostkę na swoim miejscu na kratownicy S0.
Godzina 18:18 CEST (30.08.2012)
Nowa jednostka MBSU została poprawnie podjęta przez Hoshide. W chwili obecnej astronauta wraz ze sprzętem przemieszczany jest za pomocą ramienia CanadArm2 w rejon kratownicy S0, gdzie zostanie zainstalowany w miejscu pobytu starej jednostki (MBSU nr 1). Tymczasem Sunita za chwilę zainstaluje niesprawną jednostkę na miejscu dotychczasowego pobytu zastępczego MBSU.
Godzina 17:45 CEST (30.08.2012)
Aki zajmuje się obecnie odłączaniem nowej jednostki MBSU z platformy ESP-2.
Godzina 17:41 CEST (30.08.2012)
Suni skontrolowała miejsce, z którego zabrana została przez Hoshide jednostka MBSU nr 1, i odkryła metalowe opiłki w miejscach, gdzie znajdowały się śruby przytrzymujące. Po pewnym czasie zostały one także dostrzeżone po odwrotnej stronie tego elementu (po stronie przylegającej do miejsca instalacji). Kontrolerzy z Centrum Kontroli Misji w Houston zastanawiają się czy opiłki nie wymagają ich uprzątnięcia. Suni wykonała zdjęcia tych opiłków.
Godzina 17:32 CEST (30.08.2012)
Mija połowa czasu trwania tego spaceru kosmicznego.
Godzina 17:22 CEST (30.08.2012)
Williams zakończyła prace związane z położeniem dwóch kabli, mających w przyszłości zasilić rosyjski moduł MLM. Kable zostały ułożone od modułu PMA-1 do S0. Podczas przyszłego, rosyjskiego spaceru kosmicznego, kosmonauci przeciągną kable zasilające dalej – od modułu PMA-1 do modułu serwisowego Zwiezda oraz laboratoryjnego MLM.
Godzina 17:17 CEST (30.08.2012)
Trwa przemieszczanie Hoshide za pomocą manipulatora CanadArm2. Japończyk w tej chwili z pewnością zbiera najlepsza wspomnienia swojego życia.
Proces przemieszczania japońskiego astronauty za pomocą manipulatora CanadArm2 / Credits: NASA TV
Hoshide przemieszczany za pomocą manipulatora CanadArm2. Na zdjęciu wyróżnia się zacumowany do Stacji ISS pomarańczowy, japoński statek transportowy HTV-3
(NASA TV)
Godzina 17:00 CEST (30.08.2012)
Aki odłączył pomyślnie stary moduł MBSU. W chwili obecnej astronauta wraz z tym sprzętem jest przemieszczany za pomocą manipulatora CanadArm2 (kontrolowanego przez Joe Acabę) w rejon platformy ESP-2, na której znajduje się już “odbezpieczona” i gotowa do podjęcia zastępcza jednostka MBSU.
Hoshide, korzystając z momentu, w którym jest przemieszczany za pomocą manipulatora, wykonuje zdjęcia kompleksu orbitalnego. Widoki są zdecydowanie oszałamiające!
(NASA TV)
Godzina 16:48 CEST (30.08.2012)
Williams wykonuje czynności zgodnie z harmonogramem. Obecnie przebywa wewnątrz konstrukcji kratowniczej Stacji ISS, gdzie zajmuje się podłączaniem kabli.
Ujęcia z wewnątrz modułu S0 / Credits: NASA TV
Grafika przedstawiająca wejście do wewnątrz modułu S0, gdzie obecnie przebywa Williams / Credits: NASA TV
Zdjęcie portu złączy, na które widok miała przed chwilą Williams (na zdjęciu z kamery na hełmie powyżej) / Credits: NASA TV
Godzina 16:31 CEST (30.08.2012)
Aki zajmuje się wciąż czynnością odłączania starej jednostki MBSU. Śruby, które trzymają tę jednostkę na miejscu, nie puszczają łatwo.
Ujęcie z kamery na hełmie Hoshide. Widoczna wiertarka PGT oraz jednostka MBSU / Credits: NASA TV
Godzina 16:10 CEST (30.08.2012)
Jednym z najważniejszych zadań dzisiejszego spaceru kosmicznego jest wymiana uszkodzonego modułu MBSU nr 1. Jednostka ta od około 8-9 miesięcy jest w pewnym stopniu niesprawna. Kontrolerzy odczytują, iż przez MBSU płynie prąd, jednak nie mają nad nią żadnej kontroli (niemożliwe jest wystosowanie komend), co – jak przekazują – można uznać za pewną utratę redundancji. Sprawa nie jest krytyczna, jednak jeśli chodzi o zasilanie, to kontrolerzy chcą posiadać jak największą elastyczność.
Energia generowana przez wszystkie osiem paneli fotowoltaicznych Stacji ISS transportowana jest do czterech modułów MBSU, które znajdują się w centralnej części konstrukcji kratowniczej (moduł S0). Każdy MBSU, zasilany dwoma liniami energetycznymi, pełni funkcje rozdzielni energii elektrycznej, dostarczającej prąd o napięciu 160 V do konwerterów DC/DC. W następnej kolejności jednostki DDCU obniżają napięcie prądu do 124 V, wykorzystywanego w takiej postaci wewnątrz Stacji ISS do zasilania różnych urządzeń.
Godzina 15:56 CEST (30.08.2012)
Hoshide odkręca w chwili obecnej mocowania moduł MBSU nr 1, który uległ awarii. Wymaga to użycia charakterystycznej dla amerykańskich spacerów kosmicznych wiertarki PGT (Pistol Grip Tool).
Godzina 15:44 CEST (30.08.2012)
Tymczasem Sunita po “odbezpieczeniu” nowej jednostki MBSU na platformie ESP-2, udała się w rejon modułu łącznikowego PMA-1, dzięki któremu połączone są obie części Stacji ISS (po stronie rosyjskiej znajduje się moduł Zarja, a po stronie amerykańskiej moduł Unity). Williams zajmuje się rozłożeniem oraz przymocowaniem dwóch kabli, które w przyszłości zasilać będą nowy, rosyjski moduł laboratoryjny MLM (jego wyniesienie planowane jest na przełom 2013 i 2014 roku). Energia elektryczna dla MLM produkowana będzie przez amerykańskie panele słoneczne.
Grafika przedstawiająca aktualne położenie Williams (w tle czarny moduł łącznikowy PMA-1, po lewej stronie część rosyjska, a po prawej amerykańska) / Credits: NASA TV
Godzina 15:30 CEST (30.08.2012)
W czasie dzisiejszych prac wykorzystywany będzie manipulator CanadArm2. W chwili obecnej Aki instaluje mały element chwytający nogi astronauty na końcu tego manipulatora.
Godzina 14:59 CEST (30.08.2012)
Astronauci się rozdzielili. Suni Williams zajmuje się podjęciem zapasowej jednostki MBSU, która znajduje się na platformie sprzętowej ESP-2 (External Stowage Paltform 2), natomiast Aki Hoshide przemieszcza się obecnie w kierunku kratownicy S0, gdzie znajduje się uszkodzona jednostka MBSU nr 1.
Położenie uszkodzonej jednostki MBSU 1 oraz zamiennika na platformie ESP-2 / Credits: NASA TV
Godzina 14:40 CEST (30.08.2012)
Tuż po wyjściu ze śluzy Quest astronauci rozpoczęli przygotowania do rozpoczęcia prac.
Astronauci poza śluzą modułu Quest / Credits: NASA TV
Godzina 14:29 CEST (30.08.2012)
Sunita Williams wykonała już w przeszłości cztery spacery kosmiczne, natomiast Hoshide czyni to dzisiaj po raz pierwszy. Hoshide jest trzecim Japończykiem w historii, który wychodzi w przestrzeń kosmiczną. Dzisiejszy spacer EVA jest pierwszym “amerykańskim” spacerem od ponad roku (poprzedni wykonany był przez astronautów Ron Garan oraz Mike Fossum 12 lipca 2011 roku w czasie trwania ostatniej misji promu kosmicznego STS-135).
Godzina 14:16 CEST (30.08.2012)
Astronauci przeszli na zasilanie z baterii. Oznacza to początek dzisiejszego spaceru kosmicznego. Przez najbliższe kilkadziesiąt minut miejsce będą miały przygotowania do pierwszego zadania dzisiejszego spaceru – wymiany jednostki MBSU (Main Bus Switch Unit).
Godzina 14:15 CEST (30.08.2012)
Właz modułu Quest został otwarty. Spacer rozpocznie się w momencie, gdy spacerowicze przełączą się z zasilania zewnętrznego na własne (skafandrów EMU).
Godzina 14:08 CEST (30.08.2012)
W czasie dzisiejszego spaceru Williams będzie posiadała na swoim skafandrze czerwone paski (dla odróżnienia jej od Hoshide, który nie będzie nosił żadnych oznaczeń). Podgląd z kamery na hełmie Williams oznaczony jest numerem 20, natomiast Hoshide numerem 19.
Godzina 14:00 CEST (30.08.2012)
Ciśnienie w śluzie spadło już do niemal zera. W czasie procesu jego obniżania wykonywane są przerwy, w czasie których sprawdzana jest szczelność skafandrów EMU i samej śluzy.
Godzina 13:55 CEST (30.08.2012)
Spacerowiczom w drugiej części modułu Quest asystuje Joe Acaba. Pomoc trzeciej (i czasami czwartej) osoby jest bardzo wskazana, np. podczas procesu ubierania skafandrów EMU.
Joe Acaba przeglądający listę procedur. Za astronautą widoczny jest właz do śluzy modułu Quest, w której obecnie przebywają już dzisiejsi spacerowicze / Credits: NASA TV
Godzina 13:50 CEST (30.08.2012)
Przygotowania do spaceru kosmicznego astronauci rozpoczęli już na Ziemi, odbywając dedykowane treningi w specjalnym basenie zawierającym model Stacji ISS. Na przestrzeni ostatnich tygodni i dni Hoshide i Williams przeglądali procedury oraz przypominali sobie czynności, których będą się podejmować po wyjściu w przestrzeń kosmiczną.
Godzina 13:46 CEST (30.08.2012)
Rozpoczął się proces obniżania ciśnienia w śluzie modułu Quest, z którego wykonywane są amerykańskie spacery kosmiczne.
Godzina 12:00 CEST (30.08.2012)
Za kilka godzin w przestrzeń kosmiczną wyjdą astronauci z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej – Akihiko Hoshide oraz Sunita Williams. Astronauci w czasie spaceru kosmicznego przeprowadzą takie prace jak: wymiana uszkodzonego modułu należącego do sieci energetycznej ISS, położenie kabli, które w przyszłości podłączone zostaną do nowego , rosyjskiego modułu MLM (Multipurpose Laboratory Module), oraz wymiana uszkodzonej kamery na manipulatorze CanadArm2. Spacer potrwa około 6,5 godziny.
Dzisiejsi wykonawcy spaceru kosmicznego / Credits: NASA TV
O programach i sposobach oglądania NASA TV można przeczytać pod tym linkiem{jathumbnail off}.
