Kosmiczny alfabet EURO 2012

0

Do meczu otwarcia UEFA EURO 2012 pozostały dwa dni. Czy taka impreza mogłaby odbyć się bez technologii kosmicznych? Sprawdź!

Przyznanie Polsce tytułu współgospodarza EURO 2012 możemy uznać za wielki sukces. Jednak mimo tego, że mistrzostwa odbywają się w Polsce i na Ukrainie, udział na światowej arenie technologii kosmicznych jest jeszcze przed nami. Chcąc wykorzystać szanse, jakie dają technologie kosmiczne, nie stojąc jednocześnie z boku toczących się zmian, staramy się o członkostwo w Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) – drugiej największej agencji kosmicznej na świecie i ostatniej dużej organizacji europejskiej, do której nie należymy. Akcesję obraliśmy jako punkt honoru, biorąc pod uwagę fakt, że w wyścigu po innowacje wyprzedzili nas bliżsi i dalsi sąsiedzi, jak Rumunia i Czechy. Te państwa już czerpią korzyści z członkostwa w ESA.

Rozwiązania stosowane w przemyśle kosmicznym cechują się najwyższą jakością ze względu na bardzo niekorzystne warunki, w jakich są wykorzystywane. Są im stawiane wysokie wymagania: dotyczące niezawodności, masy, wytrzymałości, wydajności, długości pracy. Wszystkie te cechy sprawiają, że technologie kosmiczne są bardzo atrakcyjne dla innych dziedzin gospodarki, w tym również sportu.

Choć piłkarze stąpają twardo po murawie, to w XXI wieku imprezy masowe takie jak mistrzostwa Europy nie mogłyby odbyć się bez pomocy technologii kosmicznych i satelitów. Rozwiązania stworzone dla astronautyki lub działające w kosmosie są więc widoczne, mniej lub bardziej, również w piłce nożnej i  mistrzostwach Euro 2012. Oto jak litera po literze turniej i piłka “toczą się” w kosmosie.

A jak Algonix – technologia ultradźwiękowego leczenia kontuzji sportowych, opracowana przez NASA.

B jak bezpieczeństwo – na czas Euro 2012 został uruchomiony system zarządzania kryzysowego SAFER. Służby bezpieczeństwa celem zabezpieczenia stadionu, kibiców, piłkarzy i strefy około stadionowej, jak również służby miejskie muszą dysponować specjalną, niezależną, a przede wszystkim niezawodną infrastrukturą sieci telefonów/komunikacji i/lub Internetu. Dzięki temu dostępne będą także najświeższe zdjęcia i mapy satelitarne okolic stadionów, stref kibica, lotnisk i innych węzłów transportowych.

D jak Direct-To-Home – jedna z najpopularniejszych technologii satelitarnych, którą wykorzystujemy na co dzień. Pozwala na odbiór sygnałów transmitowanych z satelity bezpośrednio antenami satelitarnymi przy oknach naszych domów i mieszkań. Dzięki tej technologii widzowie np. w Brazylii będą mogli oglądać na żywo mecze rozgrywane na stadionach w Polsce i na Ukrainie.

 

Antena satelitarna systemu Direct-To-Home (DTH) – najpopularniejszy sposób odbioru telewizji satelitarnej w gospodarstwach domowych

E jak Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) – międzyrządowa organizacja państw europejskich zajmująca się eksploracją przestrzeni kosmicznej, badaniami kosmicznymi, kreowaniem nowych technologii i ich implementowaniem w życiu codziennym. Niezależna od Unii Europejskiej, ale ściśle z nią współpracująca. Wstąpienie Polski w jej struktury umożliwi polskim firmom i instytucjom uczestnictwo w programach naukowo-badawczych, które poszerzą w przyszłości “kosmiczny alfabet” o nowe produkty i usługi. Polska, nie chcąc stać z boku toczących się zmian, perspektyw i korzyści, jakie dają technologie kosmiczne, jest w trakcie negocjacji członkostwa w ESA.

G jak GPS, czyli system nawigacji satelitarnej – stanowi podstawę działania wielu usług, z których korzystamy na co dzień. Kibicom przede wszystkim wskaże drogę do hoteli, restauracji i stadionów; wspomaga nawigację samolotów; zaopatrzeniowcom pozwala zoptymalizować trasę rozwożenia towarów; inżynierom pozwala na tworzenie trójwymiarowych planów placów budowy; potrzebującym pomocy pozwala na wezwanie jej z jednoczesnym wysłaniem danych o ich własnej lokalizacji. GPS jest amerykańskim systemem działającym na całym świecie. Jego rosyjskim odpowiednikiem jest GLONASS, natomiast system GALILEO będzie europejską odpowiedzią na potrzebę niezależności Starego Kontynentu w aspekcie lokalizacji satelitarnej. Członkostwo Polski w ESA pozwoli na czynny udział i realny wpływ na wykorzystywane w Europie technologie kosmiczne.

H jak Hot Bird – jeden z dwóch najpopularniejszych satelitów transmitujących polskie kanały telewizyjne. Korzystają z niego odbiorcy komercyjnych platform cyfrowych. TVP, która będzie obsługiwać transmisje meczy, będzie nadawała przez satelity Astra. Czym by było wydarzenie sportowe bez transmisji „na żywo”, które odbywają się z wykorzystaniem europejskich osiągnięć techniki telekomunikacyjnej?

I jak infrastruktura łącznościowa – dzięki satelitom możemy cieszyć się mobilnym Internetem, połączeniami międzykontynentalnymi, telefonią satelitarną (na terenach niezurbanizowanych ważną dla turystów i reporterów, a w Europie, dla służb ratowniczych, jako łączność awaryjna). Z 500 terminali łączności satelitarnej korzysta również system poboru opłat drogowych viaTOLL.

Ćwiczenia EU Carpathex 2011: anteny komunikacji satelitarnej wykorzystywane przez centrum dowodzenia i strażaków w terenie. Łączność satelitarna jest niezależna od infrastruktury terenowej i może być wykorzystywana niemal w dowolnym miejscu na świecie / Credits: Piotr Koza, Astri Polska
Ćwiczenia EU Carpathex 2011: anteny komunikacji satelitarnej wykorzystywane przez centrum dowodzenia i strażaków w terenie. Łączność satelitarna jest niezależna od infrastruktury terenowej i może być wykorzystywana niemal w dowolnym miejscu na świecie / Credits: Piotr Koza, Astri Polska

Ł jak Łeonid Kadeniuk – pierwszy astronauta niepodległej Ukrainy i jeden z 50 oficjalnych ukraińskich przyjaciół Euro 2012.

M jak Magnus, Sandra Magnus – astronautka NASA, uczestniczka 3 misji promów kosmicznych, a jednocześnie zasłużona dla swojego uniwersytetu zawodniczka piłki nożnej. Wybrana przez amerykańską Fundację Sportów Kobiecych za jedną z najbardziej wpływowych kobiet-sportowców minionych czterech dekad.

N jak NASTRAN (dziś znany jako MSC.Nastran), to jedna z najpowszechniej używanych aplikacji komputerowych stworzonych przez NASA i jeden z najpowszechniej używanych programów do obliczeń inżynieryjnych. Algorytmy w nim zawarte stanowią rdzenie wielu programów komputerowych do projektowania budynków, maszyn i urządzeń. Powstają w nim obliczenia inżynieryjne nie tylko stadionów piłkarskich, hal sportowych, pawilonów wystawienniczych, ale też wieżowców i elektrowni.

Wizualizacja modelu samochodu Porsche 911 przygotowany do obliczeń numerycznych za pomocą programu NASTRAN.
Wizualizacja modelu samochodu Porsche 911 przygotowany do obliczeń numerycznych za pomocą programu NASTRAN

O jak obuwie sportowe – producenci obuwia zaczerpnęli pomysł amortyzowanych podeszw i wentylowania butów z butów używanych przez astronautów.

P jak pożarniczy sprzęt – strażacy zabezpieczający stadiony są wyposażeni w butle, maski i inny osprzęt, który wykorzystuje technologie opracowane przez NASA na potrzeby programu Apollo, takie jak lekkie stopy aluminium czy bezcewkowe krótkofalówki.

Strażak demonstruje strój bojowy. Wiele elementów jego wyposażenia, jak maska tlenowa, butla, uprzęże, zostały wykonane za pomocą technologii użytych po raz pierwszy w załogowych lotach kosmicznych.
Strażak demonstruje strój bojowy. Wiele elementów jego wyposażenia, jak maska tlenowa, butla, uprzęże, zostało wykonane za pomocą technologii użytych po raz pierwszy w załogowych lotach kosmicznych

Q jak Quartz – spopularyzowana przez misje kosmiczne stabilna podstawa czasu w postaci elektrycznie stymulowanego kryształu kwarcu znajduje się w każdym sędziowskim zegarku i stoperze oraz w milionach zegarków również na naszych rękach.

 

Powiększenie rezonatora kwarcowego, po zdjęciu obudowy, stosowanego jako podstawa czasu w większości urządzeń elektronicznych, w tym zegarków.
Powiększenie rezonatora kwarcowego, po zdjęciu obudowy, stosowanego jako podstawa czasu w większości urządzeń elektronicznych, w tym zegarków

R jak roboty – roboty polskiej produkcji będą dbały o bezpieczeństwo pirotechniczne Euro. Astronautyka jest dziedziną najbardziej stymulującą rozwój robotyki i zdalnego sterowania. Misje kosmiczne zawsze odbywają się w niesprzyjającym środowisku i przy ograniczonej ilość energii, przestrzeni czy masy pozostającej w dyspozycji inżynierów.

Robonaut-2 – robot do prac w przestrzeni kosmicznej stworzony wspólnie przez NASA i General Motors.
Robonaut-2 – robot do prac w przestrzeni kosmicznej stworzony wspólnie przez NASA i General Motors

S jak SAFER (Services and Applications For Emergency Response) – europejski mechanizm szybkiego pozyskiwania zdjęć satelitarnych obszarów dotkniętych kataklizmami lub katastrofami. Polska aktywowała go na czas Euro 2012, aby w sytuacji krytycznej skorzystać z jego usług.

Ćwiczenia EU Carpathex 2011: strażacy korzystają z analiz i map satelitarnych powodzi wytworzonych w ramach progrmau SAFER / Credits: Regina Kozyra, CBK PAN
Ćwiczenia EU Carpathex 2011: strażacy korzystają z analiz i map satelitarnych powodzi wytworzonych w ramach progrmau SAFER / Credits: Regina Kozyra, CBK PAN

T jak Temper – opracowana przez NASA w latach 70. pianka elastyczna z pamięcią kształtu często chroni golenie piłkarzy. Powstają z niej również bardzo wygodne materace.

V jak VSAT – ogólna nazwa technologii łączności satelitarnej. Stosuje się ją m.in. w mobilnych wozach transmisyjnych. Bez nich niemożliwe byłoby nadawanie na żywo spoza studiów telewizyjnych. Zobaczymy więc je przy stadionach, strefach kibiców, innych miejsc, skąd będą realizowane programy poświęcone Euro 2012.

Z
jak zdjęcia satelitarne – te wykonywane z wysokości kilkuset kilometrów wspomagają planowanie, projektowanie i budowę infrastruktury na poziomie krajowym czy też pozwalają nam planować trasę dojazdu w serwisach nawigacyjnych. Te wykonywane z wyższych orbit służą do śledzenia i prognozowania pogody. Zdjęcia satelitarne są nieodzowne przy zarządzaniu kryzysowym – pożarach lasów, powodziach czy trzęsieniach ziemi. Pierwszy europejski satelita wysokorozdzielczy Pleiades-1 już wykonał zdjęcia miast-organizatorów dostarczając aktualnego materiału do analiz.

Zdjęcie satelitarne północnego Saint Louis w trakcie wielkiej powodzi w 1993 roku, gdy wylały rzeki Mississippi i Missouri, wyrządzając szkody szacowane na 15 miliardów dolarów amerykańskich. Poniżej zdjęcie tego samego obszaru przy normalnym stanie wód.
Zdjęcie satelitarne północnego Saint Louis w trakcie wielkiej powodzi w 1993 roku, gdy wylały rzeki Mississippi i Missouri, wyrządzając szkody szacowane na 15 miliardów USD. Poniżej zdjęcie tego samego obszaru przy normalnym stanie wód

Ż jak żywność – piłkarscy turyści zasmakują w Polsce i na Ukrainie zapewne wielu nowych dań i produktów. O ich jakości u wielu dostawców i producentów zaświadcza certyfikat HACCP. Powstał on na zlecenie NASA, która szukała sposobów na produkcję i pakowanie żywności ograniczających ryzyko pojawienia się bakterii chorobotwórczych lub toksyn w żywności i minimalizujących ilość okruchów w jedzeniu (mogących zanieczyścić wnętrza statków kosmicznych i wyposażenia).

W dzisiejszych czasach Kosmos ma przed nami coraz mniej tajemnic. Rozwój technologii kosmicznych jest, jak nigdy dotąd, konsekwencją zapotrzebowania na usługi satelitarne w zakresie telekomunikacji, nawigacji i użytkowych obserwacji Ziemi, a już w mniejszym stopniu badań naukowych Ziemi i przestrzeni kosmicznej. Dzięki eksploracji przestrzeni kosmicznej mamy dostęp do innowacyjnych rozwiązań, które umożliwiają chociażby organizację EURO na jeszcze wyższym poziomie. Szansą na udział Polski i polskich firm w budowaniu przez Europę nowoczesnej gospodarki ( za jeden z jej fundamentów Traktat Lizboński wyznacza właśnie przestrzeń kosmiczną) może być wstąpienie do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), nad czym debatuje obecnie rząd. Jeśli tak się stanie, polskie przedsiębiorstwa zyskają dostęp do kontraktów, które pozwolą im rozwijać kosmiczne technologie i konkurować na tym atrakcyjnym rynku. To właśnie członkostwo w ESA da możliwość stymulowania rozwoju wysokich technologii w Polsce, tak jak EURO dało impuls do inwestycji w infrastrukturę drogową, kolejową, lotniczą czy w stadiony, pozostawiając trwałą spuścizną, która będzie mogła procentować w przyszłości.

Oby decyzja o akcesji do ESA zapadła przed końcowym gwizdkiem EURO…

Artykuł przygotowany przez: Agencja Rozwoju Mazowsza S.A., Astri Polska sp. z o.o., Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, Geosystems sp. z o.o., Grupa Bumar – Bumar sp. z o.o., Kosmonauta.net sp. z o.o., Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów – PIAP, SmallGIS sp. z o.o., UNICORN – Europejska Unia Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz Klasy Średniej, Wasat sp. z o.o.

{jathumbnail off}

Comments are closed.