Wczoraj o godzinie 15:15 czasu polskiego z portu kosmicznego na Florydzie wystartowała potężna rakieta Delta IV Heavy, wynosząc na orbitę tajny ładunek dla Narodowego Biura Rozpoznania Stanów Zjednoczonych.
Start rakiety Delta IV-H firmy United Launch Alliance (ULA) nastąpił ze stanowiska SLC-37B (Space Launch Complex) w Bazie Sił Powietrznych na Przylądku Canaveral. Na temat okna startowego nie było podanych wyczerpujących informacji, jednak z uwagi na konieczne do spełnienia kryteria bezpieczeństwa, start musiał być odnotowany w systemie kontrolującym przestrzeń powietrzną, tzw. Eastern Range. Rakieta wystartowała ostatecznie za czwartym podejściem w końcowym odliczaniu.
Pierwszy możliwy moment startu mógł mieć miejsce o godzinie 12:13 CEST, jednak kilka minut wcześniej odliczanie zostało zatrzymane przez komputer nadzorujący procedury startowe. Podobnie stało się także przy dwóch kolejnych próbach. Wydarzenia te spowodowane były między innymi przez niewłaściwą pracę zaworów. Ostatecznie inżynierom udało się pokonać wszystkie przeciwności i rakieta została wypuszczona ze stanowiska o godzinie 15:15 CEST.
{youtube}uTO1MMPIyUg{/youtube}
Start rakiety Delta IV-H z satelitą NROL-15 (start około 4 minuty) / Credits: youtube.com, dxrts
W celu wyniesienia satelity NROL-15 (prawdopodobnie jednego z najcięższych w ostatnich latach) wykorzystano rakietę Delta IV w konfiguracji ciężkiej (ang. Heavy), czyli składającej się z trzech jednostek CBC (Common Booster Core), spośród których środkowa uznawana jest za pierwszy stopień, a dwie boczne za jednostki wspomagające. Każdy z CBC zasilany był dzisiaj zmodyfikowanym silnikiem RS-68A firmy Pratt & Whitney Rocketdyne .
W wszystkich poprzednich lotach wykorzystywano silniki RS-68, na bazie których dokonano modyfikacji (uzyskując RS-68A). Nowy silnik posiada zwiększony ciąg oraz impuls właściwy, co przekłada się na polepszoną nośność rakiety i możliwość wyniesienia cięższych ładunków.
Górny stopień rakiety Delta IV-H stanowi jednostka DCSS (Delta Cryogenic Second Stage), która zasilana jest silnikiem RL10B-2. Generalnie silniki rakiet wspomagających, pierwszego oraz drugiego stopnia zasilane są płynnym wodorem (LH2) oraz standardowo płynnym tlenem w roli utleniacza (LOX). Czyni to rakietę w pełni zasilaną paliwami kriogenicznymi.
Wczorajszy start był dwudziestym w historii startem rakiety Delta IV. Jednostka zaprojektowana została razem z rakietą Atlas V w ramach programu EELV (Evolved Expendable Launch Vehicle). Pierwsza Delta IV wystrzelona została 20 listopada w 2002 roku (wynosząc jedyny w pełni komercyjny ładunek – satelitę komunikacyjnego Eutelsat W5).
Na temat wyniesionego wczoraj satelity NROL-15 nie wiadomo zbyt wiele. W raporcie rządowym z 2006 roku opublikowano informację, jakoby jeden z ładunków biura NRO przekroczył dopuszczalną masę. Ładunek ten nie został ujawniony, jednak w tamtym czasie trzy ładunki NRO przeznaczone były do wystrzelenia za pomocą ciężkiej rakiety systemu EELV – NROL-26, NROL-37 i NROL-15. Z uwagi na wykorzystanie zmodyfikowanych silników RS-68A i tym samym zwiększenie nośności rakiety Delta IV-H możliwe jest, iż to właśnie NROL-15 był tym „za ciężkim ładunkiem”.
Przypuszcza się także, że wyniesienie NROL-15 zostało opóźnione o wiele lat, a początkowo istniały zamiary jego wystrzelenia za pomocą rakiety Tytan IV. Sugerować to miałby niski numer oznaczenia satelity biura NRO, jako jednego z dwóch niewystrzelonych poniżej NROL-30. Projekt drugiego satelity, NROL-29, prawdopodobnie został skasowany.
Specjalna strefa bezpieczeństwa, towarzysząca każdemu startowi rakiety, w tym wypadku objęła tereny na wschód od Przylądka Canaveral, co może sugerować chęć umieszczenia ładunku na orbicie geosynchronicznej. NROL-15, tak jak NROL-26 i NROL-32, może być satelitą zwiadu elektronicznego ELINT typu Mentor (Advanced Orion).
Alternatywna teoria wskazuje na to, iż NROL-15 jest satelitą obrazującym typu Misty. Program Misty został oficjalnie zakończony w 2007 roku, jednak od tego czasu mógł on być reaktywowany. Według drugiej możliwości biuro NRO mogło chcieć wykorzystać zbudowanego satelitę, z tymże oczekiwano na zakończenie prac nad zmodernizowanym silnikiem RS-68A dla rakiety Delta IV-H. Satelity typu Misty prawdopodobnie są jednymi z największych i najbardziej zaawansowanych satelitów, wywodząc się od serii KH-11. Jak do tej pory na orbicie znalazły się dwa satelity Misty – USA-53 oraz USA-144.
Satelity typu Misty posiadają pewne charakterystyki, które czynią je widocznymi jedynie okazjonalnie. Przykładowo USA-53 był widoczny w październiku 1990 roku, po czym prawdopodobnie zaobserwowano go dopiero w 1996 roku. Satelita USA-53 mógł zostać zdeorbitowany, jednak informacja ta nie została nigdy potwierdzona.
USA-144 został wystrzelony w maju 1999 roku za pomocą rakiety Tytan IVB. Początkowo niezwykła orbita satelity wprawiała w zakłopotanie obserwatorów amatorów, którzy zaklasyfikowali jednostkę do demonstratorów technologicznych. Jakiś czas później odkryto, na skutek obserwacji perturbacji orbity satelity, iż jego gęstość jest bardzo mała, co mogło sugerować długoterminowe obserwowanie „przynęty”, a nie właściwego satelity. Status satelity USA-144 pozostaje wciąż nieznany, jednak przypuszcza się, że jest to właśnie druga jednostka typu Misty.
Następny start rakiety Delta IV planowany jest na październik (wyniesiony zostanie nawigacyjny satelita GPS). Wcześniej ULA przeprowadzi jeszcze dwa starty rakiet Atlas 5, planowane na sierpień.
(ULA, NSF)