APOGEE (Apache Point Observatory Galactic Evolution Experiment) to najnowszy dodatek do przeglądu nieba SDSS-III (Sloan Digital Sky Survey). Jego zadaniem jest głównie wykrywanie pewnych ruchów gwiazd, które powoduje gwiezdna poprzeczka przechodząca przez środek Drogi Mlecznej.
APOGEE trwa od roku 2011 i zakończy się planowo w 2014. W ramach projektu wykonane zostaną obserwacje spektroskopowe w podczerwieni 100 tysięcy gwiazd-czerwonych gigantów. Dane są wysokiej jakości oraz rozdzielczości. Zdecydowano się na podczerwień, gdyż promieniowanie na tym paśmie przechodzi w miarę niezakłócone przez pył otaczający centrum Drogi Mlecznej.
Sprzęt wykorzystywany do zbierania danych w ramach projektu to teleskopy obserwatorium Apache Point Observatory (APO) w Nowym Meksyku (USA, 32°46′49″N 105°49′13″W). Obserwatorium znajduje się na wysokości 2788 m n.p.m., a jeden z jego teleskopów jest przeznaczony specjalnie do SDSS – jest to szerokokątny Sloan Digital Sky Survey Telescope o średnicy lustra głównego 2,5 metra.
Sloan Digital Sky Survey to przegląd nieba w wielu pasmach (filtrach) polegający na robieniu zdjęć oraz zbieraniu danych spektroskopowych. Projekt rozpoczął się w 2000 roku i kolejne jego odsłony trwają do tej pory.
W ramach APOGEE obserwowanych jest po 300 gwiazd jednocześnie. Przez pierwsze pół roku obserwowano w sumie 32 tysiące gwiazd, co stanowi ponad cztery razy więcej, niż do tej pory kiedykolwiek przebadano w podczerwieni z tak dużą dokładnością przez wszystkie duże teleskopy świata łącznie. Razem z ruchami gwiazd obiekty badane są na obecność 15 kluczowych pierwiastków chemicznych, w tym węgla, azotu i tlenu.
Obecnie ruch gwiazd spowodowany oddziaływaniem grawitacyjnym poprzeczki galaktycznej jest już zidentyfikowany, a po skompletowaniu danych zostanie przebadany dokładniej niż kiedykolwiek dotąd.
Docelowo na podstawie danych z APOGEE będzie można określać, czy dana gwiazda postała w otoczeniu tych, które obecnie znajdują się wokół niej, czy też została wyrzucona z miejsca swoich narodzin przez pływy grawitacyjne, a następnie przechwycona przez pole innych gromad gwiezdnych.
