We wtorek 13 grudnia multimilioner Paul Allen, współzałożyciel Microsoftu, przedstawił nowy projekt wynoszenia ładunku na orbitę okołoziemską. Stratolaunch Systems zakłada wystrzelenie wielostopniowej rakiety nośnej wyniesionej uprzednio przez gigantyczny samolot. W inicjatywie biorą udział przedsiębiorstwa Scaled Composites, SpaceX oraz Dynetics.
Firmy Scaled Composites oraz SpaceX są bardzo dobrze znane w świecie aeronautyki i kosmonautyki. To Scaled Composites kierowana przez Burta Rutana zbudowała samolot WhiteKnightOne oraz samolot rakietowy SpaceShipOne, które w 2004 roku zwyciężyły w prestiżowym konkursie rozwoju technologii suborbitalnych Ansari X-Prize. Na bazie opracowanych rozwiązań powstał tandem pojazdów WhiteKnightTwo oraz SpaceShipTwo, który pod egidą Virgin Galactic rozpocznie misje testowe w 2012 roku. Komercyjne loty turystów kosmicznych na granicę przestrzeni kosmicznej powinny rozpocząć się rok później.
SpaceX, firma wizjonera Elona Muska, zbudowała i przeprowadziła loty dwóch rakiet nośnych: Falcona 1 oraz Falcona 9. Jednocześnie buduje kapsuły Dragon, które w ramach programu CRS będą dostarczać ładunki na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Pierwszy, testowy lot Dragona odbył się w 2010, zaś na luty przyszłego roku zapowiedziana jest pierwsza misja kapsuły do stacji kosmicznej. Firma pracuje również nad ciężkim nosicielem Falcon Heavy, który mógłby wynosić ponad 50 ton na niską orbitę okołoziemską oraz misją Red Dragon, która zakłada wysłanie wspomnianej kapsuły w kierunku Czerwonej Planety. Jednocześnie postępują prace nad załogową wersją Dragona, która miałaby wozić astronautów do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej oraz innych habitatów na niskiej orbicie okołoziemskiej, np. nadmuchiwanych stacji Bigelow Aerospace.
Scaled Composites ma zbudować samolot wynoszący dla Stratolaunch Systems. Będzie to największy samolot na świecie, o rozpiętości skrzydeł 117 metrów oraz wadze 550 ton! Samolot będzie napędzany sześcioma silnikami Boeinga 747 i będzie potrzebował pasa startowego o długości trzech i pół kilometra. Po starcie samolot będzie w stanie przebyć nawet 2400 km, aby ustawić się w odpowiednim do odpaleniu rakiety miejscu. Będzie to miało bardzo duży wpływ na elastyczny wybór okna startowego.
Rakieta nośna będzie dostarczona przez SpaceX. Będzie to wariant rakiety Falcon 9, która dotychczas odbyła dwa udane loty. Rakieta będzie wypuszczana na wysokości około 10 kilometrów, zabierając na niską orbitę okołoziemską ładunek o masie ponad 6 ton. Początkowo planowane jest dostarczanie na orbitę wyłącznie ładunków bezzałogowych, lecz wraz z zebranym doświadczeniem i zaufaniem do systemu Stratolaunch Systems zamierza wynosić również załogowe pojazdy kosmiczne.
Firma Dynetics w ramach projektu ma zająć się zaprojektowaniem i zbudowaniem połączenia pomiędzy samolotem a rakietą nośną (Mating and Integration System – w skrócie MIS).
Na konferencji prasowej zapowiedziano, iż pierwsze loty testowe Stratolauch Systems mają odbyć się w 2016 roku. Mimo entuzjastycznego nastawienia części komentatorów, pojawiły się również głosy krytyki. Co prawda nowy system będzie w stanie wynosić ładunek na orbity o dowolnej inklinacji, jednak konieczne będzie skorzystanie z ograniczonej liczby lotnisk – niewiele miejsc ma odpowiednio długi pas startowy. Jednocześnie odpalenie rakiety powinno odbywać się nad terenem niezamieszkałym, czyli w praktyce powinno to być morze albo ocean. Serwis NewSpace Journal zastanawia się szczególnie nad kosztami stworzenia nowego samolotu Przykładowo, samoloty typu Boeing 787 kosztowały nawet 10 miliardów dolarów (zaprojektowanie). Sam Paul Allen zasugerował, iż jest w stanie zainwestować w projekt rząd pieniędzy więcej, niż w Ansari X Prize. Mimo wszystko mogą to być niewystarczające fundusze do zrealizowania tego celu.
Krytyce poddana została również konkurencyjność systemu. Stratolaunch Systems można porównać do rakiet o niskim udźwigu (jak np. Delta II Heavy), zaś sam koszt inwestycji oraz użytkowania samego systemu może uderzyć w rentowność pomysłu. Najbliższe lata pokażą, czy kosmiczne marzenia Paula Allena rzeczywiście się spełnią.
(Stratolaunch Systems oraz NewSpace Journal)
