Satelity wypatrują zimy

Naukowcy Centrum Badań Kosmicznych PAN uruchomili internetowy serwis, który w oparciu o dane satelitarne pokazuje, czy zima jest już w Polsce i jak intensywny ma przebieg.

Tegoroczna jesień okazała się być suchą, słoneczną i stosunkowo ciepłą. Taka pogoda skutecznie oddala myśli o zbliżającej się zimie. Jednak prędzej, czy później, śnieg spadnie. No właśnie – prędzej, czy później? Kiedy zazwyczaj zima puka do naszych drzwi?

Z odpowiedzią przychodzą naukowcy Zespołu Obserwacji Ziemi w Centrum Badań Kosmicznych PAN. W specjalnym serwisie, udostępnionym pod adresem http://gmes.cbk.waw.pl/snieg/, umieścili grafikę, która pokazuje, jaka część Polski jest aktualnie pokryta śniegiem. Dostępna jest zarówno informacja bieżąca, aktualizowana codziennie, jak i dane archiwalne od roku 1997. Dzięki temu z łatwością można ocenić, kiedy zwykła zaczynać się zima w Polsce oraz jaki ma przebieg.

Informacja, na której bazują analizy naukowców z PAN, w całości pochodzi z obserwacji satelitarnych. “Satelita pozwala nam za jednym razem zobaczyć co się dzieje w całym kraju, a nie tylko w wybranych miastach, jak ma to miejsce przy obserwacjach naziemnych. To ważne przy badaniach pokrywy śnieżnej, która nie ma rozkładu ciągłego – mamy śnieg pod stopami, ale kilometr dalej może go już nie być: obserwator naziemny o tym nie wie, satelita – już tak” – mówi dr Andrzej Kotarba, klimatolog z CBK PAN, pomysłodawca “śnieżnego” serwisu.

Przedstawione w serwisie informacje nie powiedzą nam, czy najbliższy weekend spędzimy odśnieżając podjazd lub chodnik. Pozwalają jednak ogólnie oszacować, na ile jest to prawdopodobne. Patrząc na ostatnie piętnaście lat, objęte obserwacjami satelitarnymi, widać wyraźnie, że śnieg w listopadzie nie powinien nikogo zaskoczyć. Szczególnie w drugiej połowie miesiąca średnio jedna trzecia kraju bywa nim pokryta. Zdarzały się jednakże i takie lata, gdy “atak zimy” następował w listopadzie – bywał jednak krótkotrwały i po kilku dniach śnieg całkowicie topniał. Natomiast w roku dwutysięcznym zima czekała w zasadzie aż do Bożego Narodzenia.

Bardziej dociekliwi użytkownicy serwisu znajdą szereg danych ilustrujących charakter minionych zim. “Zauważamy tu dwa kontrastujące ze sobą typy zim: “łagodną” i “ostrą”. Dominują te pierwsze, cechujące się wieloma krótkotrwałymi epizodami śnieżnymi w ciągu sezonu: śnieg zasypuje znaczną część Polski, ale tylko na kilka-kilkanaście dni, po czym następuje odwilż i sytuacja powtarza się po pewnym czasie. Gdy zima jest “ostra”, pokrywa śnieżna potrafi utrzymywać się na obszarze całego kraju nawet przez dwa miesiące. Nasze wykresy doskonale to ilustrują” – opisuje Kotarba.

Serwis CBK PAN powstał w ramach międzynarodowego projektu GEONetCab (GEO Network for Capacity Building), mającego na celu określenie i wspomaganie warunków funkcjonowania rynku produktów wykorzystujących zobrazowania satelitarne Ziemi. Szczególny nacisk w projekcie położony jest na monitoring środowiska i klimatu. Projekt realizują specjaliści z Polski (CBK PAN) oraz Holandii, Francji, Czech, Maroka i RPA.

Kontakt:

Zespół Obserwacji Ziemi, Centrum Badań Kosmicznych PAN
gmes@cbk.waw.pl

dr Andrzej Kotarba, CBK PAN
akotarba@cbk.waw.pl
(+48) 224 966 399

http://gmes.cbk.waw.pl/snieg/