W dniu 4 listopada 2011 roku o godzinie 11:00 CET zakończyła się “wyprawa” Mars 500. Sześciu uczestników tego eksperymentu po raz pierwszy od 17 miesięcy wyszło z habitatu.
Mars 500 to długoterminowy eksperyment, symulujący (na Ziemi) wyprawę marsjańską. Sześciu uczestników tej wyprawy zostało zamkniętych wewnątrz habitatu w dniu 3 czerwca 2010 roku.
Symulowana podróż na Marsa trwała 250 dni. Następnie odbył się trzydziestodniowy pobyt na powierzchni Czerwonej Planety, którą symulowano w specjalnym hangarze dołączonym do habitatu eksperymentu Mars 500. Po pobycie na symulowanym Marsie nastąpił powrót na Ziemię, który trwał do dziś, czyli 240 dni. Sześciu uczestników tego eksperymentu spędziło w zamknięciu łącznie 520 dni. Eksperyment odbywał się w specjalnie do tego celu przygotowanym symulatorze znajdującym się w Instytucie Problemów Biomedycznych w Moskwie.
Głównym celem projektu było (i jest – nadal trwa analiza danych) zbadanie wpływu na psychikę człowieka długotrwałej izolacji w trakcie kilkumiesięcznej ekspedycji na Marsa. Poza tym zbadane zostały również interakcje zachodzące między członkami załogi przebywającej długoterminowo wewnątrz ciśnieniowych modułów. Analizie poddane zostały także metody i środki kontroli, diagnostyki i prognozowania stanu zdrowia, zdolności do pracy w długim okresie czasu oraz wsparcia psychologicznego. Zweryfikowane zostały również zastosowane technologie i systemy podtrzymania życia oraz systemy odpowiedzialne za gromadzenie, przetwarzanie i analizę informacji medycznych i fizjologicznych, itp.
Załoga komunikowała się z centrum dowodzenia za pośrednictwem poczty e-mail z rosnącym opóźnieniem czasowym, które w okolicach symulowanego Marsa wynosiło aż 40 minut. Na pokładzie tego symulowanego statku kosmicznego zainstalowano m.in. laboratorium, magazyn, salon oraz niewielki ogród, w którym przeprowadzono szereg eksperymentów na roślinności.
Każdy z członków załogi tej eksperymentalnej ekspedycji otrzyma wynagrodzenie w wysokości ok. 100 tys. dolarów. Obecna misja była najdłuższą z przeprowadzonych symulacji w historii. Wcześniej odbyły się już dwa podobne, krótsze eksperymenty – czternastodniowy oraz 105-dniowy.
Teraz pora na analizę danych i porównanie z poprzednimi podobnymi eksperymentami. Z pewnością w najbliższych miesiącach nastąpi publikacja wielu prac naukowych dotyczących eksperymentu Mars 500, zanotowanych wyników oraz propozycji usprawnień działania. Czy możemy się spodziewać kolejnej podobnej wyprawy? W tej chwili brak zatwierdzonych planów, jednak jest pewne, że w perspektywie (przynajmniej) dwóch dekad, jakie dzielą nas od prawdziwej wyprawy marsjańskiej, powyższy eksperyment zostanie powtórzony jeszcze nie raz – za każdym razem w nieco innych warunkach.
(ESA)
