Amerykańsko-europejski Orion?

0

Trwa budowa pierwszego, operacyjnego modelu testowego kapsuły MPCV Orion. W zakładach producenta poddawane są testom akustycznym różne konfiguracje statku. Tymczasem menedżerowie NASA informują, iż dostarczycielem modułu serwisowego dla Oriona może zostać Europejska Agencja Kosmiczna.

Podczas ostatniego Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego (IAC) w Kapsztadzie, William Gerstenmaier, Zastępca Administratora NASA w Zarządzie Operacji Kosmicznych HEO (Human Exploration and Operations), poinformował o możliwości nawiązania współpracy pomiędzy amerykańską i europejską agencją na polu rozwoju nowego statku kosmicznego MPCV Orion (Multi-Purpose Crew Vehicle).

Takie porozumienie mogłoby stanowić oficjalne przedłużenie programu zaopatrywania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), realizowanego przez ESA za pomocą europejskiego, bezzałogowego statku ATV (Automated Transfer Vehicle) w ramach zobowiązań dotyczących udziału w programie Stacji ISS.

Na wewnętrznych spotkaniach pracowników związanych z rozwojem statku MPCV Orion zaczyna być uwzględniana opcja sprzężenia konstrukcji z europejskim modułem serwisowym, który miałby powstać na bazie ATV. Nakreślane są zmodyfikowane plany rozwoju projektu oraz kształt misji eksploracyjnych uwzględniających ten odmienny potencjał technologiczny.

Statek ATV, trzy razy większy od bezzałogowego, rosyjskiego statku towarowego Progress, był od początku projektowany w zgodności ze standardami tzw. human rating’u (przystosowania do transportu ludzi). Nie ustalony został jednak kształt udziału europejskiego statku w misjach załogowych, a różne koncepcje zakładały jego wykorzystanie jako modułu mini-stacji kosmicznej (np. poprzez połączenie przynajmniej dwóch ATV) lub załogowej wersji statku, nazywanej wariantem CARV (Cargo Ascent and Return Vehicle).

Dotychczas do Stacji ISS wysłano dwa statki ATV zbudowane przez konsorcjum EADS Astrium, a kolejne trzy mają polecieć w przeciągu kilku najbliższych lat. Potencjalna ewolucja MPCV Orion, czyli wyposażenie w europejski moduł serwisowy, miałaby miejsce najwcześniej w 2015 roku. Jednak decyzja odnośnie wyboru takiej ścieżki rozwoju musiałaby zostać podjęta dużo wcześniej.

Na grudzień planowane jest przeprowadzenie Rewizji Systemowej (SR), natomiast decyzja co do ewentualnego rozwoju podjęta zostanie wiosną w przyszłym roku. Czy taka współpraca dwóch największych agencji nad jednym statkiem może być owocna? Można zakładać, że wzmocniłoby to proces rozwoju samego MPCV, a może także przełożyłoby się na szybsze rozpoczęcie misji eksploracyjnych poza niską orbitę wokółziemską.

Prace nad Orionem

Pierwsza misja testowa statku Orion MPCV, nazywana obecnie EFT-1 (Exploration Flight Test), zaplanowana jest na drugą połowę 2013 roku. W czasie kilkugodzinnego pobytu na orbicie przetestowane zostaną najważniejsze systemy kapsuły. Do wyniesienia posłuży rakieta Delta IV, której górny człon (Upper Stage) będzie odpowiadał za zdolności manewrowe Oriona na orbicie.

W czasie tego testu zweryfikowana zostanie także umiejętność współpracy pomiędzy operatorami kontroli misji producenta statku – Lockheed Martin, a operatorami Zarządu Operacyjnego Misji agencji NASA (MOD). W chwili obecnej trwają ustalenia odnośnie procedur operacyjnych na potrzeby tej misji testowej.

W momencie gdy prace konstrukcyjne nad pierwszym operacyjnym Orionem na potrzeby misji EFT-1 toczą się w Michoud Assembly Facility (MAF) w Nowym Orleanie, w zakładach Lockheed Martin w Denver przeprowadzane są kompleksowe testy na modelu inżynieryjny statku, tzw. GTA (Ground Test Article). Prace te obecnie skupiają się na przeprowadzaniu testów akustycznych statku w różnych konfiguracjach, np. wraz z podłączoną wieżyczką ratunkową LAV (Launch Abort Vehicle).

{youtube}P82-HZQPimY{/youtube}
Film ukazuje dotychczasowe prace i testy nad statkiem MPCV Orion w sekwencji odbycia prawdziwego lotu / Credits: youtube.com, ReelNASA

(NSF, NASA)

Spawanie elementów konstrukcyjnych pierwszego Oriona / Credits: NASA

Comments are closed.