Po konferencji Space Situation Awareness

0

W miniony czwartek w Warszawie miało miejsce seminarium poświęcone monitorowaniu i przewidywaniu zagrożeń z i w przestrzeni kosmicznej: śmieci kosmicznych, pogody kosmicznej i obiektów naturalnych bliskich ziemi. Spotkanie zgromadziło 200 osób, które wymieniały się wiedzą i doświadczeniem.

Space situational awareness (SSA), to pojęcie określające rozpoznawanie i przewidywanie zagrożeń dla infrastruktury kosmicznej i Ziemi, a płynących z przestrzeni kosmicznej. Zalicza się do nich problematykę śmieci kosmicznych, pogody kosmicznej (interakcji wiatru słonecznego ze statkami kosmicznymi i ziemską magnetosferą i jonosferą), i near-earth objects, czyli asteroid i planetoid o orbitach przecinających orbitę Ziemi.

SSA stało się w ostatnich latach istotnym tematem rozmów i działań agencji kosmicznych i agend rządowych na całym świecie. Dla państw rozwiniętych i ich armii, których jednym z atutów jest przewaga technologiczna, infrastruktura umieszczona w przestrzeni kosmicznej jest kluczowa dla funkcjonowania gospodarki, łączności, wywiadu czy prowadzenia działań zbrojnych. Wymienione zagrożenia obejmowane przez SSA w coraz większym stopniu postrzegane są jako rzeczywiste niebezpieczeństwo. Szczególnie było to widać po takich zdarzeniach jak celowe zniszczenie własnego satelity pociskiem antysatelitarnym przez Chiny 11 stycznia 2007 roku, czy zderzenie satelitów Iridium 33 i Kosmos 2251, które miało miejsce 10 lutego 2009.

Do działań w zakresie SSA włączyła się również Unia Europejska i Europejska Agencja Kosmiczna. Postanowiły one stworzyć własny system SSA wraz z Europejską Agencją Obrony (EDA), gdyż z samej natury problemu zagrożenia te są tak samo istotne dla infrastruktury cywilnej jak i wojskowej.

Warszawskie seminarium zorganizowane przez Ministerstwo Gospodarki w hotelu Holiday Inn w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej miało służyć jako forum wymiany doświadczeń organizacji i instytutów naukowo-badawczych w tematyce SSA i pokazaniu istniejącej infrastruktury mogącej służyć wykrywaniu i śledzeniu kosmicznych śmieci, obserwacjom pogody kosmicznej i jej prognozowaniu, czy też wykrywaniu i śledzeniu obiektów typu NEO.

Konferencja, która zgromadziła ok. 200 osób, została otworzona wystąpieniem Grażyny Henclewskiej, podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele Komisji Europejskiej (European External Action Service, EUMETSAT), agencji kosmicznych z Europy i świata (ESA, NASA, UKSA, ISA, Norweskie Centrum Kosmicznej, CBK PAN), wojska (Francja, Niemcy, EDA), Departamentu Stanu USA, czy też biznesu (SES).

W trakcie trzech paneli przedstawiono plany i postępy budowy europejskiego SSA w Europie, istniejącą infrastrukturę mogą służyć w działaniach, i europejskie i amerykańskie doświadczenie zebrane w tym temacie. Z przyczyn ekonomicznych i z uwagi na dualny i międzynarodowy charakter problemu, co podkreślały wspólne prezentacje francusko-niemieckie oraz żołnierzy i cywili (Francja) do budowy wstępnego systemu SSA jest zaangażowana infrastruktura wszystkich krajów europejskich, zarówno cywilna jak i wojskowa. Dopóki nie powstaną demonstracyjne szerokopasmowe radary dedykowane SSA (trwają przygotowania techniczne do ich budowy; wybierana jest również ich lokalizacja), trzon europejskiego SSA będą stanowiły francuski radar wojskowy GRAVES i niemiecki cywilny radar dużej mocy TIRA.

Swój udział w programie będzie miało też środowisko biznesowe, np. poprzez organizację non-profit Space Data Association, stworzone niedawno przez największych operatorów satelitarnych na świecie, którzy, jak sami przyznali na konferencji ustami przedstawicieli SES, że jeszcze do niedawna nie przywiązywali uwagi do tematyki SSA. Teraz powołana przez nich firma zajmuje się ostrzeganiem ich członków o zagrożeniach mogących pojawić się dla ich flot satelitów.

Czwartkową konferencję poprzedził bankiet, który odbył się w środowy wieczór w Galerii Porczyńskich w Warszawie. W otoczeniu kolekcji obrazów Porczyńskich, w tym Van Gogha, Picassa czy Rubensa, przy daniach kuchni polskiej i akompaniamencie muzyki, była to okazja do wzajemnego poznania się uczestników konferencji. Ta zaś rozpoczęła się incydentem związanym z komunikatem o wyłączeniu alarmu pożarowego w hotelu, który na kilka minut przerwał wystąpienie minister Henclewskiej, ale przez wszystkich został potraktowany z rozbawieniem. Na bankiecie i na konferencji nie pojawił się jednak, mimo wymienienia w programie, minister gospodarki Waldemar Pawlak.

Seminarium towarzyszyły prezentacje multimedialne i plakaty poświęcone tematyce SSA oraz interaktywne zestawy kamer wykorzystywanych na satelitach, którymi można było sterować za pomocą pada.

Wystąpienie podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, Grażyny Henclewskiej, otwierające warszawskie seminarium SSA / Credits: Kosmonauta.net

Prelekcja Sylvie Kainz-Huber, zastępczyni kierownika biura polityki kosmicznej i koordynacji  w departamencie przedsiębiorczości Komisji Europejskiej / Credits: Kosmonauta.net

Trzeciemu panelowi, Space Weather and NEO: Existing infrastructure and Services, przewodniczył prof. Zbigniew Kłos z CBK PAN / Credits: Kosmonauta.net

Sesja pytań i odpowiedzi / Credits: Kosmonauta.net

Przedstawiciel Kosmonauty.net, Michał Moroz, w rozmowie ze Spyrosem Pagkratisem z European Space Policy Institute / Credits: Kosmonauta.net

Zdalnie sterowany zespół kamer do obserwacji satelitarnych / Credits: Kosmonauta.net

Comments are closed.