Pierwsze ustalenia po awarii Progressa M-12M

0

Trwa analiza awarii, która nastąpiła w trakcie startu pojazdu Progress M-12M. Wydarzenie to ma bezpośredni wpływ na obecność ludzi na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W poniższym artykule umieściliśmy podsumowanie pierwszych ustaleń – jest możliwe, że od połowy listopada na pokładzie Stacji nie będą przebywać ludzie.

24 sierpnia 2011 r. rakieta Sojuz-U wystartowała, wynosząc na pokładzie bezzałogowy statek zaopatrzeniowy Progress M-12M. Start nie przebiegł planowo – w 325. sekundzie lotu zanotowano nieprawidłową pracę górnego stopnia rakiety Sojuz-U. Stopień przestał pracować, a Progress nie osiągnął wymaganej prędkości do wejścia na orbitę i spadł na terytorium Autonomicznej Republiki Ałtaju w południowej części zachodniej Syberii. Nie odnaleziono jednak żadnych większych fragmentów statku, co oznacza, że całość uległa zniszczeniu jeszcze w atmosferze.

Od tego czasu trwają ustalenia przyczyn wypadku. Nastąpiły także przetasowania w planach lotów rakiet Sojuz. Sprawa jest istotna dla funkcjonowania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), ponieważ górny stopień, ten który zawiódł 24 sierpnia, wynosi także ludzi. Jest więc oczywiste, że zanim odbędzie się kolejny rosyjski lot załogowy, będzie musiało dojść do wyjaśnienia zaistniałej anomalii, a wszelkie wymagane poprawki i naprawy zostaną wykonane.

Awaria nastąpiła w trudnym momencie, bowiem kończy się czas wypraw kosmonautów, którzy obecnie przebywają na ISS. We wrześniu (jeszcze kilka dni temu planowano datę 8 września) na Ziemię powinni powrócić członkowie misji Sojuz TMA-21. Dwa miesiące później, 16 listopada, powinna się zakończyć misja Sojuza TMA-02M. W tym czasie na ISS na pokładzie Sojuza TMA-22 powinna wystartować kolejna trójka kosmonautów. Jak nietrudno zgadnąć, po awarii z 24 sierpnia start Sojuza TMA-22 został wstrzymany, a nową datę startu poznamy dopiero po zakończeniu dochodzenia.

29 sierpnia na NASA TV odbyła się konferencja prasowa, w trakcie której podano wstępne ustalenia oraz możliwe opcje rozwoju wydarzeń. Oto podsumowanie obecnych ustaleń:

  • Załoga Sojuza TMA-21 wróci na Ziemię kilka dni później (16 września). Dodatkowy pobyt na ISS zostanie przeznaczony na kolejne prace badawczo-rozwojowe.
  • Rosjanie powołali specjalną komisję, która bada przyczyny awarii. Jak na razie ustalono, że nastąpiło naruszenie warunków pracy generatora gazu górnego stopnia rakiety Sojuz.
  • Zanim człowiek znów poleci na pokładzie rakiety Sojuz (statek Sojuz TMA-22), dojdzie do kilku bezzałogowych testów rakiety (już planowanych, z komercyjnym ładunkiem na pokładzie). Ponadto możliwy jest także wcześniejszy start kolejnego pojazdu Progress, którego celem będzie ISS, w połowie października.
  • Jednocześnie trwa analiza rozkładu przyszłych lotów załogowych na ISS. Kapsuły załogowe Sojuz mogą przebywać na orbicie maksymalnie 210 dni, co w przypadku kapsuły Sojuz TMA-02M zostałoby osiągnięte na początku stycznia 2012 r. Z uwagi na warunki pogodowe (zima na stepach Kazachstanu) nie przewiduje się jednak znacznego przedłużenia pobytu tej kapsuły na orbicie. W drugiej połowie listopada kończą się odpowiednie warunki oświetleniowe dla lądowania TMA-02M (wymóg lądowania za dnia), dlatego też Sojuz TMA-02M powróci na Ziemię około 16 listopada 2011 r., nawet jeśli do tego czasu nie zostanie rozwiązany problem górnego stopnia rakiety Sojuz. Oznacza to, że ISS może być czasowo opuszczona od 16 listopada (prawdopodobna najpóźniejsza data powrotu Sojuza TMA-02M na Ziemię to 23 listopada).
  • Optymistyczny plan rozwoju wydarzeń zakłada obecnie, że Sojuz TMA-22 wystartuje w kierunku ISS na początku listopada. W tej chwili wydaje się, że jeśli start nastąpi przed 14 listopada, to ISS nie zostanie opuszczona przez załogę.
  • Opuszczenie ISS przez ludzi nie jest krytycznym problemem. Stacja może funkcjonować w trybie bezzałogowym w zasadzie bez ograniczeń, choć oczywiście nikt nie byłby w stanie dokonać napraw urządzeń czy systemów, jeśli ewentualne awarie by nastąpiły. Jednakże krótkie, kilkumiesięczne opuszczenie ISS nie wydaje się być poważnym problemem i partnerzy programu są na to gotowi.
  • Misja demonstracyjna C2/C3 kapsuły Dragon, której start planowany jest na 30 listopada, zostanie opóźniona, jeśli ISS zostanie opuszczona przez załogę. Jeśli natomiast Sojuz TMA-22 dowiezie na czas (tzn. w listopadzie) trójkę kosmonautów na pokład Stacji, to misja demonstracyjna się odbędzie. Załoga TMA-22 jest przeszkolona w planowanych operacjach związanych z misją C2/C3 kapsuły Dragon.

Wszystko jest więc zależne od prac komisji badającej okoliczności awarii. Jeśli wnioski i rekomendacje zostaną prędko przedstawione, a w październiku poprawnie nastąpią starty rakiet Sojuz, to nie powinno dojść do opuszczenia ISS. Najbliższe tygodnie bez wątpienia przyniosą kolejne informacje na temat awarii z 24 sierpnia oraz jej konsekwencji dla programu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

(NASA TV, PFA)

Comments are closed.