Andrzej Nekanda Trepka był jednym ze współzałożycieli Polskiego Towarzystwa Astronautycznego i jednocześnie przedstawicielem niewielkiej grupy polskich powojennych autorów fantastyki naukowej, wśród której można znaleźć tak znakomitych twórców jak Stanisław Lem czy Krzysztof Boruń.
Andrzej Trepka urodził się w rodzinie ziemiańskiej, znanej i zasłużonej – jeden z jego przodków w 1331 r. w czasie bitwy z Krzyżakami opiekował się synem króla Łokietka. Po wojnie mieszkał m. in. w Bydgoszczy, Warszawie i Szczecinie, pracując jako dziennikarz i literat, w końcu osiadł na stałe w Wiśle. Opublikował kilka tysięcy artykułów, poświęconych głównie astronautyce, astronomii i zoologii, ale także SF – między innymi publikował w kilku pismach artykuły nt. UFO.
Jeden z założycieli Polskiego Towarzystwa Astronautycznego, publikował wiele na łamach Astronautyki, głównie teksty nt. egzobiologii.
Wspólnie z Krzysztofem Boruniem napisał trylogię międzygwiezdną: Zagubiona przyszłość (1954), Proxima (1956), Kosmiczni bracia (1959). Indywidualnie napisał natomiast powieść SF Cienie Syryidów (w odcinkach, Głos Szczeciński, 1960 – 61), oraz wiele innych utworów. W almanachu fantastyczno-naukowym Krok w nieznane (Iskry) opublikował takie teksty jak: Gniazda życia poza Ziemią (t. IV, 1973) i Człowiek nie jest samotny we Wszechświecie (t. V, 1974), zaś w Księdze odkryć i wynalazków (Iskry, 1957): Zagadkowa piękność kosmiczna (na temat Wenus), Uwaga – Mars i 28 krótkich tekstów nt. astronomii.
Z dziedziny astronautyki opublikował biografię Ciołkowskiego Wizjoner Kosmosu (Śląsk, 1974), monografię Życie we Wszechświecie (1976) i Biokosmos (Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985). Na Biokosmos składa się wiele rozdziałów dotykających takich tematów jak pochodzenie życia, jego zdolności do przetrwania w różnych warunkach środowiska i innych – wiele z nich ukazało się w całości lub fragmentach na łamach czasopisma Astronautyka.
Liczne książki poświęcił biologii, głównie zaś zoologii, np. monografię (popularną) dot. rozwoju życia na Ziemi od samych jego początków – Zwierzęta wychodzą z mórz (Śląsk, 1977) – bogato ilustrowaną i zaopatrzoną w tabelę stratygraficzną. Autor poświęcił w niej wiele miejsca ochronie przyrody. Inne jego książki z tej dziedziny to między innymi Benedykt Dybowski (biografia, 1979), Fenomeny przyrody (eseje zoologiczne, 1981), Król tasmańskich stepów (1983, eseje), Opowieści o zwierzętach (Nasza Księgarnia, 1987), Gawędy o zwierzętach (Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988), Przed i po dinozaurach (KAW, 1988), Zwierzęta, zwierzęta… (NK, 1989).
Z fantastyki naukowej wydał powieści: Atol Trydakny (Śląsk, 1974), Dwunastu apostołów (Śląsk, 1978) – powieść sensacyjna z wątkiem podróży w czasie, Totem leśnych ludzi (KAW, 1980) – kosmita wśród Pigmejów w RPA. Ukazały się także zbiory opowiadań SF: Kosmiczny meldunek (KAW,1980) zawierający: Goście z nieba; Śmierć robota; Skamieniałości snów; Harnowie; Planeta Odwiedzin; Start; Bigos staropolski; Prawo jednej salwy; Światłoburcy; Rezonans; Kosmiczny meldunek; Po pięciu miliardach lat; Słoneczna błyskawica; Test człowieczeństwa. Innym jego zbiorem była Końcówka (KAW, 1983) zawierająca opowiadania: Historia pewnej sekundy; Końcówka; Kontra; Vistula; Pogodna; Królowie Stony; Pluszcz z Malinki. Większość opowiadań dotyczy astronautyki, podobnie w zbiorze Drzewo życia (Beskidzka Oficyna Wydawnicza, 1985) oraz w zbiorze (antologii Marka Kubali) Fantastyka’50 (KAW, 1990) zawierającej między innymi opowiadania Andrzeja Trepki: Dziewczyna nie z tej Ziemi, Ostatni lot i Nowa Polska (fragment powieści Kosmiczni bracia).
Powieść Rezerwat (KAW, 1985) oparta jest na pomyśle, że Ziemia jest rezerwatem przyrody pewnej rasy istot rozumnych. Natomiast Niedzielni goście (BOW, 1990) nawiązują do hipotezy Adama Wiśniewskiego – Snerga o istnieniu nadistot, które tak przewyższają nas, jak my przewyższamy zwierzęta i mogą „żywić się” naszymi myślami. Tu też akcja rozgrywa się w innym systemie gwiezdnym.
W wywiadzie udzielonym Pawłowi Elszteinowi (Astronautyka, nr 2/1990 s. 1-2) Andrzej Trepka powiedział „W astronautyce widzę wspaniałe, wprost nieogarnione przedłużenie mego podziwu i uwielbienia dla przyrody. Odsłania ona bowiem perspektywy odkrywania nowych światów, a zwłaszcza pozaziemskiego życia. Dotyczy to głównie przyszłych wypraw międzygwiezdnych, w których realność ani chwili nie wątpię. Nie mogąc osobiście odkrywać innych globów, serdecznie i wnikliwie rozpatruję jedyną biosferę, jaką znamy, ze wszystkich sił broniąc tego, co jeszcze da się uratować…”
Piotr Podkowicz, PTA
