STS-133: piąty dzień misji, spacer EVA-1

0

Ten artykuł będzie stale uzupełniany w miarę postępu prac. Zapraszamy do relacji z piątego dnia (Flight Day 5 – FD5) misji STS-133. Początek FD5 zaplanowany jest na godzinę 12:23 CET (28.02.2011). W trakcie FD5 nastąpi pierwszy spacer kosmiczny EVA-1, którego początek zaplanowany jest na godzinę 17:18 CET. Misję można oglądać na  NASA TV. Dodatkowe informacje na temat sposobów jej odbierania znajdują  się na końcu tego artykułu.

Godzina 06:46 CET (01.03.2011)
O godzinie 03:53 CET zakończył się Flight Day 5. Początek następnego dnia będzie mieć miejsce osiem godzin później. Zapraszamy na naszą relację z Flight Day 6.

Godzina 01:06 CET (01.03.2011)
Misja przedłużona!
Wykorzystując dobrą sytuację ze środkami konsumpcyjnymi oraz brakiem innych problemów technicznych menedżerowie NASA zadecydowali o dodaniu dodatkowego dnia misji. Załoga wahadłowca pomoże załodze Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w pracach związanych z nowym modułem PMM Leonardo. Tym samym lądowanie 12 dniowej misji odbędzie się 8 marca około godziny 17:30 CET.

Godzina 23:54 CET (28.02.2011)
Spacerowicze są rozbierani ze skafandrów EMU.

Godzina 23:41 CET (28.02.2011)
Dzisiejszy spacer był pierwszy dla Drew oraz szósty dla Bowena, który spędził już w próżni kosmicznej 41 godzin i 4 minuty podczas spacerów kosmicznych w latach 2008-2010. Dzisiejszy spacer był 154. w historii prac konstrukcyjnych i konserwacyjnych poświęconych Stacji ISS. Łącznie Amerykanie, Rosjanie, Kanadyjczycy, Japończycy oraz Europejczycy przeznaczyli 967 godzin i 39 minut na spacer kosmiczne.

Godzina 23:28 CET (28.02.2011)
Niestety pojawiły się pierwsze nieoficjalne informacje mówiące o odrzuceniu przez Rosjan możliwości wykonania oblotu Stacji ISS w czasie trwania misji STS-133. Decyzja taka jest w pełni uzasadniona, chociażby względami bezpieczeństwa.

Godzina 23:20 CET (28.02.2011)
Rozpoczęto przywracanie ciśnienia w śluzie Quest. Wszystkie zadania podstawowe oraz kilka dodatkowych zostało pomyślnie przeprowadzone. Spacer EVA-1 trwał 6 godzin i 34 minuty. Kolejny spacer EVA-2 w środę, 2 marca.

Godzina 23:17 CET (28.02.2011)
Właz śluzy został zamknięty.

Godzina 23:13 CET (28.02.2011)
Obaj spacerowicze są już wewnątrz śluzy. Przeprowadzając ostatnie czynności przygotowujące do zakończenia spaceru.

Godzina 23:05 CET (28.02.2011)
Po wykonaniu ostatniego dodatkowego zadania astronauci wykonali jeszcze kilka pamiątkowych zdjęć. W tej chwili trwają czynności związane z inwentaryzacją.

Godzina 22:56 CET (28.02.2011)
Kolejnym dodatkowym zadaniem było wykonanie japońskiego eksperymentu “Wiadomość w butelce”, czyli pobraniu próbki próżni oraz zabraniu nośnika do wewnątrz śluzy. Kanister (czy raczej butelka) zostanie zabrany na Ziemię, gdzie zostanie wystawiony na wystawie. Eksperymenty sponsorowany jest przez japońską agencję kosmiczną JAXA.

Godzina 22:44 CET (28.02.2011)
Spacerowicze demontują jeszcze kilka innych zabezpieczeń, które ograniczały wózek przed przemieszczeniem zbyt daleko.

Godzina 22:37 CET (28.02.2011)
Drugi stoper został przykręcony, tym samym oznacza to wydłużenie trasy szynowej na konstrukcji kratowniczej Stacji ISS.

Godzina 22:20 CET (28.02.2011)
Po drobnym problemie z przykręceniem jednej śruby pierwszego stopera, udało się w końcu go rozwiązać poprzez zastosowanie większego momentu obrotowego na wkrętarce.

Godzina 22:16 CET (28.02.2011)
Podstawowe zadania tego spaceru zostały ukończone. Astronauci znajdują się teraz na końcu szynowej trasy na konstrukcji kratowniczej S, gdzie instalują stopery. Dzięki nim wózek transportowy MT z będzie mógł podjechać dalej, zwiększając zasięg zainstalowanego na nim manipulatora.

Godzina 21:57 CET (28.02.2011)
Zmianę orientacji wysięgnika osiągnięto przez podłożenie odpowiedniej podkładki. Kamera na wysięgniku nie stanowi już dużej przeszkody dla palety ELC-4. Zadanie zostało zrealizowane sprawnie, więc obsunięcie czasowe spadło z 30 do 5 minut.

Godzina 21:37 CET (28.02.2011)
Bowen i Drew w tej chwili poluzowali wysięgnik. Utwierdzą go następnie w odpowiedniej pozycji.

Godzina 21:19 CET (28.02.2011)
30 minut do tyłu względem planu zajęć dzisiejszego spaceru kosmicznego.

Godzina 21:17 CET (28.02.2011)
Spacerowicze kierują się w pobliże platformy logistycznej ELC-4, która została dostarczona w czasie tej misji w ładowni Discovery i zainstalowana na adapterze na kratownicy S3 w czasie FD-3. Na miejscu zmienią położenie wysięgnika z kamerą, który w chwili obecnej blokuje dostęp do niektórych wolnych miejsc na palecie ELC-4.

Godzina 21:03 CET (28.02.2011)
Al Drew jest w śluzie Quest w trakcie pobierania tlenu.

Godzina 20:54 CET (28.02.2011)
Drew wykonał dwa drobne zadania na Z1 (m.in. odsunięcie osłon jednostek, które w przyszłości będą mogły być pobrane przez robota Dextre), pochwycił zamocowany w tamtym rejonie adapter APFR i kieruje się w tej chwili do śluzy Quest. Drew musi uzupełnić zapasy tlenu.

Godzina 20:44 CET (28.02.2011)
Zadanie z modułem pompy zostało ukończone. Stephen Bowen schodzi teraz z platformy APFR, na której spędził ostatnie kilka godzin, i zamontuje ją na platformie ESP-2.

Godzina 20:35 CET (28.02.2011)
Bowen kończy podłączać ostatnie elektryczne przewody oraz zaślepki. Spacer trwa już prawie 4 godziny. Tymczasem Drew udał się na małą kratownicę Z1.

Godzina 20:19 CET (28.02.2011)
Adapter AGB (Adjustable Grapple Bar), dzięki któremu Bowen mógł przemieścić moduł pompy został zainstalowany na jednostce FHRC (Flexible Hose Rotary Coupler), która umieszczona jest na palecie ESP-2.

Godzina 20:12 CET (28.02.2011)
Uszkodzona pompa jest już bezpiecznie umieszczona w pojemniku. Osprzęt do wentylacji został podłączony. Moduł Pompy wróci na Ziemię w ładowni wahadłowca Atlantis (czerwiec, misja STS-135), gdzie zostanie dokładnie zbadana przez inżynierów. Efekty pozwolą zrozumieć defekt, który dotknął tę jednostkę 31 lipca w zeszłym roku.

Godzina 19:45 CET (28.02.2011)
Bowen mocuje pompę za pomocą czterech śrub oraz podłącza urządzenie do wentylacji przygotowane przez Drew.

Godzina 19:40 CET (28.02.2011)
Pompa znajduje się już w swoim opakowaniu. Następnie zdjęty został z niej adapter, za pomocą którego była ona przetransportowana przez Bowena.

Godzina 19:37 CET (28.02.2011)
Podczas jednego z awaryjnych spacerów w sierpniu 2010 roku uszkodzony moduł pompy został wyciągnięty z dotychczasowej lokacji w kratownicy S1. Pompa była oryginalną jednostką, która trafiła na orbitę wewnątrz kratownicy S1 w październiku 2002 roku podczas misji STS-112. Aktywowana została w grudniu 2006 roku podczas misji STS-116.

Godzina 19:29 CET (28.02.2011)
Trwają prace nad wsunięciem modułu pompy do wnętrza opakowania.

Godzina 19:18 CET (28.02.2011)
Bowen ustawia poprawnie posiadającą masę 354 kg pompę do jej poprawnego wsunięcia w osłonę na platformie ESP-2.

Godzina 19:15 CET (28.02.2011)
Uszkodzona pompa była zamocowana na adapterze POA od 11 sierpnia zeszłego roku, kiedy została tam tymczasowo zamocowana na czas instalacji zamiennika.

Godzina 19:11 CET (28.02.2011)
Po krótkiej przerwie, w czasie której Kelly i Barratt przechodzili z Cupoli do Destiny, nastąpiło wznowienie prac. Steve Bowen trzyma moduł pompy i jest w tej chwili transportowany w rejon platformy ESP-2, gdzie czeka Al Drew. Uszkodzony moduł pompy zostanie umieszczony w lepszej tymczasowej osłonie na ESP-2.

Godzina 19:02 CET (28.02.2011)
Stacja ISS przeleciała przed chwilą nad Polską. Wyróżniała się wyjątkową jasnością. Warto sobie uzmysłowić, że do tego poruszającego się po niebie punkciku w chwili obecnej zadokowany jest wahadłowiec Discovery, japoński statek transportowy HTV, europejski statek transportowy ATV, rosyjski statek transportowy Progress oraz dwa załogowe statki Sojuz. “Punkcik” światła mieści w chwili obecnej 12 osób, z których dwie znajdują się na zewnątrz.

Godzina 18:47 CET (28.02.2011)
Pojawił się problem komunikacyjny z robotycznym stanowiskiem pracy w module obserwacyjnym Cupola, skąd manipulatorem SSRMS sterowali Mike Barratt i Scott Kelly. Restart systemu zająłby 20-30 minut, dlatego kontrolerzy ramienia zdecydowali się na alternatywną opcję, polegającą na przeniesieniu się do modułu Destiny, gdzie znajduje się drugie, identyczne stanowisko pracy.

Godzina 18:42 CET (28.02.2011)
W torbach, które podjął Drew z wózka CETA, znajdują się urządzenia wentylujące. Z uszkodzonego modułu pompy trzeba będzie usunąć trochę ponad 4,5 kilogramów zalegającego amoniaku (używanego jako chłodziwo w zewnętrznym obwodzie chłodzącym Stacji ISS). Wentylacja zostanie przeprowadzona podczas drugiego spaceru kosmicznego, jednak już teraz Drew przygotuje cały osprzęt do działania.

Godzina 18:37 CET (28.02.2011)
Uszkodzona pompa amoniaku, która od sierpnia zeszłego roku zamocowana jest na adapterze POA (Payload Orbital Replacement Unit Accommodation) na mobilnej bazie MBS (Mobile Base System), była odpowiedzialna za dużą awarię systemu chłodzenia Stacji ISS. 31 lipca doszło do pewnego rodzaju spięcia w jej systemach. Wymagane było przeprowadzenie trzech awaryjnych spacerów kosmicznych przez załogę ISS. Relacje z tych spacerów prowadzone były na naszym portalu: EVA-15, EVA-16, EVA-17. Wstępny opis jednej z najpoważniejszych awarii w historii Stacji ISS znajduje się w tym artykule. Podsumowanie całej awarii oraz wykonanych spacerów kosmicznych zamieszczony został w tym artykule.

Godzina 18:26 CET (28.02.2011)
Steve Bowen, jako bierny pasażer na ramieniu SSRMS, może tylko podziwiać widoki – z pewnością jedne z najpiękniejszych jakie obejrzy w swoim życiu.

Godzina 18:14 CET (28.02.2011)
Mija godzina i 30 minut pierwszego spaceru misji STS-133.

Godzina 18:10 CET (28.02.2011)
Bowen “instaluje się” na platformie, którą przed chwilą zainstalował na końcówce SSRMS.

Godzina 17:58 CET (28.02.2011)
Tymczasem Bowen zainstalował na końcówce manipulatora specjalny adapter (ang. portable foot restraint), chwytający stopy astronauty. Bowen będzie w ten sposób mógł być przemieszczony za pomocą SSRMS razem z dużym modułem pompy.

Godzina 17:49 CET (28.02.2011)
Pierwsze zadanie zakończone. Przedłużenie kabli J612 było potrzebne przed zainstalowaniem modułu PMM. Drew udaje się w kierunku mechanizmu szynowego CETA na bakburcie Stacji ISS, celem podjęcia toreb z narzędziami, które zostały tam pozostawione latem w zeszłym roku. Torby zostały pozostawione przez Douga Wheelocka i Tracy Caldwell Dyson, którzy wykonali wtedy awaryjne spacery kosmiczne, związane z awarią modułu pompy chłodziwa. Drew przemieści się następnie w rejon platformy logistycznej ESP-2 (External Stowage Platform), na której moduł pompy zostanie umieszczony.

Godzina 17:35 CET (28.02.2011)
Trwa łączenie kabli. Astronauci stwierdzili, iż zadanie jest “dużo łatwiejsze od symulacji w basenie treningowym”.

Godzina 17:19 CET (28.02.2011)
Pierwszym zadaniem dla astronautów będzie praca przy kablach na “dolnej” części modułu Node 1.

Godzina 17:08 CET (28.02.2011)
Alvin Drew wyszedł na zewnątrz śluzy Quest. Jest to jego pierwszy spacer kosmiczny.

Godzina 17:06 CET (28.02.2011)
Stephen Bowen na zewnątrz śluzy Quest przygotowuje narzędzia potrzebne do dzisiejszej EVA. Alvin Drew wciąż przebywa w śluzie.

Godzina 16:47 CET (28.02.2011)
Początek EVA-1.

Godzina 16:36 CET (28.02.2011)
Niebawem zakończy się obniżanie ciśnienia w śluzie Quest. Na Ziemi, w Kontroli Misji znajduje się Timothy Kopra, który będzie wspierać ten spacer kosmiczny.

Godzina 16:19 CET (28.02.2011)
Rozpoczęło się obniżanie ciśnienia w śluzie Quest.

Godzina 16:08 CET (28.02.2011)
W tej chwili wydaje się, że spacer EVA-1 rozpocznie się około godziny 16:30 CET.

Godzina 15:18 CET (28.02.2011)
Drew i Bowen ubrali już skafandry. Są 45 minut przed czasem.

Godzina 14:37 CET (28.02.2011)
Astronauci Drew i Bowen są w trakcie ubierania skafandrów kosmicznych. W tej chwili trwa zakładanie i zabezpieczanie połączeń rękawic skafandrów.

Godzina 14:14 CET (28.02.2011)
Drew i Bowen rozpoczęli ubieranie skafandrów. Kontrola Misji otrzymuje odpowiednie dane biomedyczne.

Godzina 13:48 CET (28.02.2011)
Spacerowicze po zjedzeniu śniadania są z powrotem w śluzie Quest, gdzie dołączyli do nich Nespoli i Barratt, którzy pomogą w przygotowaniach do spaceru kosmicznego. Na czas otwartego przejścia pomiędzy śluzą a modułem Unity spacerowicze mieli ubrane maski, oddychając czystym tlenem. Bowen i Drew noc spędzili w śluzie Quest pod ciśnieniem 10.2 psi. Procedury te mają na celu przygotowanie organizmów astronautów na spacer kosmiczny poprzez usunięcie z ich krwiobiegów azotu. Podczas EVA-1 astronauci w skafandrach EMU będą pracowali przy dużo niższym ciśnieniu (oddychając czystym tlenem), co umożliwi poruszanie się i wykonywanie prac. Nieusunięty azot z krwi mógłby doprowadzić do choroby dekompresyjnej (kesonowej), w skrajnych przypadkach prowadzącej do śmierci.

Godzina 13:18 CET (28.02.2011)
Tymczasem na Ziemi rozpoczyna się prawdopodobnie ostatni rollover promu Endeavour.

Godzina 12:50 CET (28.02.2011)
Astronauci Drew i Bowen przygotowują się do spaceru EVA-1, choć w tej chwili mają właśnie tzw “higieniczną przerwę”.

Godzina 12:23 CET (28.02.2011)
Pobudka! Rozpoczął się Flight Day 5!

Godzina 10:29 CET (28.02.2011)
Za mniej niż dwie godziny pobudka i początek Flight Day 5.

Godzina 07:09 CET (28.02.2011)
Przed nami pierwszy spacer kosmiczny misji STS-133! W przestrzeń kosmiczną wyjdą astronauci Drew i Bowen, którzy w tej chwili śpią w śluzie Quest w warunkach obniżonego ciśnienia. Pobudka astronautów przewidziana jest na godzinę 12:23 CET. Początek spaceru EVA-1 zaplanowany jest na godzinę 17:18 CET. Celem spaceru kosmicznego EVA-1 jest między innymi zainstalowanie połączeń pomiędzy modułami Harmony a Unity (do którego zostanie podłączony moduł PMM) oraz przełożenie modułu pompy na platformę z częściami zamiennymi (znajdującą się koło śluzy Quest). Poniższe nagranie ilustruje zadania dzisiejszego spaceru kosmicznego EVA-1.

{youtube}oXGiVlfrVXI{/youtube}
Spacer kosmiczny EVA-1 misji STS-133 / Credits – NASA TV, SpaceVidsNet

W języku polskim dyskusja na temat misji STS-133 toczy się na Polskim Forum Astronautycznym.

O sposobach i programach do oglądania NASA TV można przeczytać pod tym linkiem.

Astronauci biorący udział w dzisiejszym spacerze EVA-1 / Credits - NASA TV

Comments are closed.