Sylwetki: Prof. Dr hab. Mieczysław Subotowicz (1924-2001)

0

Mieczysław Subotowicz urodził się w Wilnie i tamże, w czasie wojny, ukończył szkołę średnią. Po wojnie podjął studia na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej (UMCS) w Lublinie na Wydziale Przyrodnicznym. Już w 1946 roku został młodszym asystentem, zaś studia ukończył w 1949 roku. W roku 1958 uzyskał stopień doktora nauk fizycznych.

Zajmował się fizyką ciała stałego, w szczególności efektem fotoelektrycznym i półprzewodnikami.

W listopadzie 1954 roku w „Problemach” ukazał się jego artykuł „Współczesne problemy naukowe lotów kosmicznych”, w którym napisał „Czas założyć Polskie Towarzystwo Astronautyczne”. W grudniu 1954 roku, wspólnie z Olgierdem Wołczkiem zorganizowali zebranie założycielskie PTA.

W początkach 1956 roku, Polskie Towarzystwo Astronautyczne zostało zarejestrowane. Przez wiele kadencji prof. Subotowicz był jego wiceprezesem.

Był też przewodniczącym Rady Programowej czasopisma PTA „Astronautyka”, oraz członkiem Rady Programowej kwartalnika „Postępy Astronautyki”. Brał udział w ponad 20 zjazdach Międzynarodowej Federacji Astronautycznej (IAF) i w spotkaniach poświęconych poszukiwaniu pozaziemskiej inteligencji (SETI – Search of Extraterrestial Intelligence).

Został powołany w 1966 roku w skład II komisji Międzynarodowej Akademii Astronautycznej (IAA), zaś od 1989 roku był jej członkiem zwyczajnym. Był też konsultantem Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU). W zakresie astronautyki pisał prace nt. eksperymentalnego sprawdzania Ogólnej Teorii Względności, teorii lotu wielostopniowych rakiet relatywistycznych, dawnej techniki rakietowej, elektrowni satelitarnych, detekcji antymaterii, SETI i innych. Opublikował książki:

  • „Silniki odrzutowe i loty międzyplanetarne”, Czytelnik, Warszawa 1950
  • „Loty międzyplanetarne”, Warszawa 1955
  • „Astronautyka”, PWN, Warszawa 1960 – obszerna, pierwsza w języku polskim monografia astronautyki
  • „Elementy astronautyki”*, WSiP, Warszawa 1974 – podręcznik astronautyki dla liceów
  • „W poszukiwaniu życia rozumnego we Wszechświecie”, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995 – monografia tematyki SETI, także o lotach międzygwiezdnych i kolonizacji Galaktyki.

W pracy „O możliwości istnienia tylko podobnych do ziemskiej, cywilizacji naukowo-technicznych w całej Galaktyce; Jeszcze jedno rozwiązanie paradoksu Fermiego” (IAA 85-477) prof. Subotowicz zakwestionował istnienie ETI, dysponujących mocami znacznie przewyższającymi cywilizację ziemską (1013W). Dlatego też ETI nie wysyłają ciągłych wywoławczych sygnałów izotropowych, gdyż przy zasięgu 1000 lat świetlnych wymagałoby to mocy 2*1016W. Musimy wiec szukać sygnałów upływowych (emisja TV, radary itp.). Radioteleskop w Arecibo byłby w stanie wykryć takie sygnały z odległości 15 lat świetlnych (40 gwiazd w zasięgu). W 1980 roku telewizja ziemska emitowała 107W.

Mieczysław zaproponował połączenie słonecznej elektrowni satelitarnej z anteną wysyłającą sygnały w Kosmos. Wiązało się to z wyznawaną przez niego zasadą wzajemności (nie wystarczy słuchać – trzeba także nadawać). Inne zasady SET to: zasada antykryptografii (sygnały powinny zdradzać swoje sztuczne pochodzenie i być łatwe do rozszyfrowania) i zasada przeciętności (ludzie są typowymi mieszkańcami Galaktyki).

Profesor Subotowicz był także założycielem Polskiego Towarzystwa Biofizycznego, członkiem Towarzystw: Fizycznego, Matematycznego i Filozoficznego. Otrzymał liczne odznaczenia państwowe, między innymi Order Odrodzenia Polski i medal im. Ciołkowskiego.

Opublikował 11 książek, ok. 350 prac i komunikatów naukowych, ok. 250 artykułów popularnonaukowych na łamach „Astronautyki”, „Postępów Astronautyki”, „Problemów”, Delty”, „Fizyki w Szkole” i innych. Występował także w radiu i telewizji.

* Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne wydawały wówczas serię Zajęcia Fakultatywne i w jej ramach ukazały się „Elementy astronautyki”

Comments are closed.