Montaż dwóch pierwszych Sojuzów w Gujanie Francuskiej

0

W Gujanie Francuskiej rozpoczęto kompletowanie dwóch pierwszych egzemplarzy rakiet Sojuz, z których jedna jeszcze w tym roku ma wystartować z Gujańskiego Centrum Kosmicznego. Umowę o lotach Sojuzów z Gujany zawarły kilka lat temu firmy Arianespace oraz rosyjska agencja kosmiczna Roskosmos.

Montażowi towarzyszy sprawdzanie stanu części wypakowywanych z kontenerów, którymi na pokładzie statków przybyły z Rosji do Ameryki Południowej. Transport miał miejsce w listopadzie 2009 roku. Pierwsza z rakiet ma zostać wytoczona na stanowisko startowe jeszcze tego lata.

Prace mają miejsce w nowym dedykowanym budynku, nieopodal stanowiska startowego, będącego jeszcze w budowie.

Każda z rakiet składa się 4 rakiet dodatkowych otaczających główny stopień rakiety, oraz kolejnego członu z ładukiem i członem ucieczkowym Fregat umocowanym na nim. Zależnie od przyjętego sposobu notacji, oznacza się je, kolejno, jaki zerowy, pierwszy i drugi, albo jako pierszy, drugi i trzeci człon. Fregat, jako człon opcjonalny, występuje wtedy jako 3 lub 4 stopień. Wszystkie napędzane są mieszaniną nafty i ciekłego tlenu.

Przeprowadzane obecnie czynności skupiają się na montażu podzespołów w celu sprawdzenia procedur pracy w nowym budynku. Arianespace, operator Sojuzów w Gujanie, podaje, że starano się, aby budynki przypominały te, które obsługują Sojuzu na innych kosmodromach.

Gdy tylko uda zakończyć się budowę mobilnego łoża dla rakiety, co planowane jest na lipiec 2010, rakieta opuści hangar w celu wspólnych testów z infrastrukturą naziemną.

Antonio Fabrizi, dyrektor rakiet nośnych Europejskiej Agencji Kosmicznej, mówi, że plan prac mających umożliwić start Sojuzów jest bardzo napięty. ESA i Arianespace zależy na dywersyfikacji dostępnych rakiet nośnych, gdyż obecnie dysponują jedynie ciężką Ariane 5, która mimo rekordowego udźwigu (jako jedyna komercyjna rakieta potrafi wynieść na orbitę geostacjonarną dwa duże satelity telekomunikacyjne), nie nadaje się do każdej misji, tj. jest nie opłacalna przy wystrzeliwaniu małych i średnich ładunków. Wiele misji naukowych czy technologicznych operuje właśnie takimi satelitami. Pozyskanie Sojuzów da tym dwóm organizacjom dostęp do rakiety o średnim udźwigu, której udźwig dodatkowo zwiększy korzystne położenie Gujańskiego Centrum Kosmicznego. Dla najlżejszych ładunków ma być przeznaczona lekka rakieta nośna Vega. Opracowywana od 1998 roku, boryka się z kolejnymi opóźnieniami. Jej projekt boryka się z wieloma opóźnieniami. Jej inauguracyjny lot planowany jest na 2010 rok.

Widok na plac budowy stanowiska startowego Sojuzów na terenie  Gujańskiego Centrum Kosmicznego, Credits: Arianespace

Mimo, że budowa stanowiska startowego dla Sojuzów przebiega w trybie wielozmianowym, ukończenie go do września nie jest pewne. Fabrizi mówi, że plan wyniesienia pierwszego ładunku, satelity telekomunikacyjnego Hylas dla brytyjskiej firmy Avanti Communications, nadal zakłada datę wrześniową, ale dodaje, że nie ma tu miejsca na opóźnienia.

Na ten rok planowano jeszcze wyniesienie satelity konstelacji Pleiades i pary technologiczno-nawigacyjnych Galileo, jednak te starty niemal na pewno zostaną przesunięte na 2011 rok.

Dotychczasowe opóźnienia spowodowane były głównie późnym dostarczeniem mobilnego łoża rakiety – elementu wyposażenia naziemnego nie używanego dotychczas w niemal 50 letniej historii Sojuzów startujących z Bajkonuru czy Plesiecka. Procedura przedstartowa Sojuzów startujących z Gujany Francuskiej będzie odmienna. Rakieta bez ładunku będzie kompletowana w hangarze, a następnie wytaczana i unoszona do pionu na stanowisku startowym, otoczona wieżą o wysokości 50 metrów. W niej będzie montowany ładunek użyteczny. Na godzinę przed startem wieża odsunie się od rakiety na odległość ok. 75 metrów.

W Rosji (Plesieck) i Kazachstanie (Bajkonur) rakieta montowana jest wraz z ładunkiem w poziomie. Następnie kilka dni przed startem jest pociągiem wytaczana na stanowisko startowe i tam unoszona.

Budowę mobilnego łoża nadzoruje francuska agencja kosmiczna CNES wraz z wykonawcami z Europy i Rosji. Po zakończeniu budowy konstrukcji będzie konieczne jeszcze, m.in. położenie okablowania, hydrauliki, czy dźwigów. Podium dla rakiety, system tankowania i ramienia techniczne (łączące wieżę z rakietą) zamontowano już w zeszłym roku.

Źródło: spaceflightnow.com, ESA

Comments are closed.