Teleskop Hubble monitoruje Mgławicę Oriona

0

Za pomocą kamery ACS wykonany został przegląd młodych gwiazd z dyskami protoplanetarnymi w Mgławicy Oriona (M42). Zaowocował on wyszukaniem 42 takich gwiazd, których badania dostarczają nowych informacji na temat wczesnych etapów powstawania układów planetarnych.

Mgławica Oriona została po raz pierwszy opisana przez francuskiego astronoma Nicolasa-Claude Fabri de Peiresca w 17 wieku. Jest położona w odległości 1500 lat świetlnych, dzięki czemu jest najbliższym regionem o wysokiej aktywności gwiazdotwórczej.

W mgławicy wyróżniono dwa typy dysków wokół powstających i bardzo młodych gwiazd. Pierwszy typ jest położony bardzo blisko jasnych gwiazd. Przykładem jest Theta 1 Orionis C. Dyski takie absorbują dużo energii od centralnych gwiazd i jasno świecą. Dyski typu drugiego są położone znacznie dalej od gwiazd centralnych. Są one chłodne i widać je w postaci ciemnych sylwetek na tle jasnego gazu mgławicy. Obecny w nich pył absorbuje światło z tła. Obserwacje takich dysków dostarczają informacji na temat właściwości pyłu w ich obrębie.

Dyski w mgławicy są ustawione pod różnymi kątami w stosunku do obserwatora, przez co wydaje się, że mają różne kształty. Na obrazach widoczne są też dżety wyrzucane przez formujące gwiazdy oraz fale uderzeniowe. Te ostatnie powstają gdy wiatry gwiazdowe zderzają się z gazem mgławicy. Są widoczne w postaci jasnych łuków otaczających gwiazdy.

Dyski protoplanetarne są trudne do obserwacji w zakresie światła widzialnego. Jednak w przypadku Mgławicy Oriona było to możliwe dzięki niewielkiej odległości do tego obiektu oraz wysokiej rozdzielczości ACS. Obserwacje te zostały wykonane w ramach projektu Orion Nebula HST Treasury Program. Programy typu Treasury Program polegają na reprezentatywnych przeglądach wybranych obiektów w długim czasie.

Dalsze badania dysków protoplanetranych tego typu wymagają bardziej zaawansowanych instrumentów. Będą jednym z głównych celów naukowych systemu radioteleskopów fal milimetrowych ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) budowanego w Chile. System ten będzie mógł obserwować emisję z dysków na falach długich. HST natomiast może tylko obserwować absorpcję w zakresie widzialnym. Rozdzielczość kątowa ALMA będzie też 10 razy większa od HST.

Źródło: ESA

Comments are closed.