Japoński orbiter księżycowy Kaguya, którego dwuletnia misja zakończyła się 10 czerwca bieżącego roku uderzeniem w powierzchnię Srebrnego Globu, zdołał przesłać ogromną ilość zdjęć powierzchni oraz obrazów w wysokiej rozdzielczości. Zdjęcia te poddano analizie również pod kątem występowania na nich wejść do podziemnego systemu tuneli lawowych, których zapadliska widoczne są w wielu miejscach na Księżycu.
Ujawniła ona istnienie głębokiego otworu w powierzchni i analogicznego do odkrytych przez MRO (Mars Reconnaissance Orbiter) na Marsie. Otwory takie mogą powstawać na wiele sposobów – w tym przypadku najbardziej prawdopodobne scenariusze to zapadnięcie się stropu poprzez oddziaływanie grawitacyjne w układzie Ziemia-Księżyc, uderzenie niewielkiego ciała kosmicznego w skały nad tunelem lub działalność sejsmiczna. Możliwe również, że wycofująca się lawa zabrała ze sobą górną część stanowiącą strop.
Odkryty otwór posiada średnicę 65 metrów. Zdjęcia obszaru wykonane kilkakrotnie i przy różnym oświetleniu, pozwoliły również oszacować jego głębokość – wynosi ona co najmniej 80 metrów i znajduje się nad tunelem lawowym, który może mieć nawet 370 metrów szerokości. Do tej pory obserwowano jedynie pozostałości takich tworów – bruzdy, które powstały gdy tunel zapadł się na pewnym odcinku swojej długości.
Odkrycia dokonał zespół pod kierownictwem Junichi Haruyama z JAXA (Japan Aerospace Exploration Agency). Może ono okazać się niezwykle istotne, ponieważ nieuszkodzone tunele mogą być wykorzystane jako dogodne miejsce na umiejscowienie bazy – oferują one zarówno ogromną przestrzeń, jak i ochronę przed meteorytami oraz promieniowaniem.
Niestety, pomimo faktu, iż tak głęboki otwór może otworzyć drogę do eksploracji księżycowych jaskiń, to ewentualni badacze muszą być przygotowani na to, że będą one w dużej części niedostępne – zasypane gruzem lub po prostu wypełnione zastygłą lawą. Naukowcy liczą, że pewnych odpowiedzi na nurtujące ich pytania udzieli amerykańska sonda LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter), która jest w stanie dostarczać zdjęć o co najmniej dziesięciokrotnie większej ilości szczegółów. Możliwe również, że odnajdzie ona więcej takich otworów.
Tunele lawowe nie są niczym niezwykłym w skali Układu Słonecznego – występują na Ziemi, Wenus, Marsie oraz kilku księżycach.
Źródło: New Scientist
