Venus Express – oceany i tektonika płyt w przeszłości Wenus?

0

Za pomocą instrumentu VIRITS sondy Wenus Express uzyskano pierwszą mapę temperatur powierzchni południowej półkuli Wenus. Zebrane dane sugerują, że w przyszłości Wenus mogła posiadać oceany wody oraz aktywną tektonikę płyt.

Nowa mapa zastała opracowana z użyciem około 1000 zdjęć w podczerwieni uzyskanych pomiędzy majem 2006r a grudniem 2007r. Były one rejestrowane przez VIRITS podczas nocnej części orbity sondy. Badania emisji powierzchni w podczerwieni pozwalają na wyciągnięci wniosków na temat jej składu mineralnego. Informacji takich nie mogła zebrać żadna wcześniejsza misja na Wenus. W świetle zebranych informacji zasugerowano, iż rejony wyżynne mogą być kontynentami na których zachodziła aktywność wulkaniczna. W odległej przeszłości mogły je otaczać oceany. Nie ma na to bezpośrednich dowodów, ale hipoteza taka wydaje się być logiczna. Skład powierzchni na wyżynach okazał się odmienny niż w innych rejonach Wenus.

Wszystkie lądowniki sond Wenera lądowały daleko od wyżyn. Wykazały obecność tylko skał bazaltowych. Obserwacje wyżyn Phoebe Regio i Ralpha Regio wykonane przez VIRTIS pokazały jednak, że skały na wyżynach są jaśniejsze w podczerwieni od bazaltów i najprawdopodobniej są starsze niż na równinach. Mogą to być granity, które na Ziemi tworzą platformy kontynentalne.

Granity na Ziemi powstają gdy skały bazaltowe są topione we wnętrzu płaszcza w sterach subdukcji. W ich uformowaniu się dużą rolę odgrywa woda. Występowanie skał tego typu na Wenus może oznaczać więc, ze kiedyś istniała na niej tektonika płyt oraz ocean wodny. Woda mogła być później utracona na skutek rozpadu w górnej części atmosfery i ucieczki w przestrzeń kosmiczną. Naturę wyżyn mógłby jednak potwierdzić tylko lądownik z odpowiednim wyposażeniem.

Na Wenus nadal może występować aktywność wulkaniczna. Jednak dane z VIRITS pozwoliły na wyrycie tylko bardzo niewielkich wahań temperatury, rzędu 3 ? 20 stopni Celsjusza. Nadal nie można jednak wykluczyć aktywności wulkanicznej w innych rejonach planety. VIRITS wykrył ponadto w niektórych miejscach obecność skał ciemnych w podczerwieni, które mogą być młodymi strumieniami lawowymi.

Źródło: ESA

Wątek na A4U: Astronomia Amatorska

Comments are closed.