{jathumbnail off}Ten artykuł będzie stale uzupełniany w miarę postępu prac. Zapraszamy do relacji na żywo z czternastego dnia w kosmosie (Flight Day 14 – FD14) misji STS-125. Dziś nastąpią kolejne próby lądowania promu Atlantis i zakończenia misji. Pierwsze z czterech możliwych lądowań planowane jest na 16:09 CEST. Misję można oglądać na NASA TV. Dodatkowe informacje na temat sposobów odbierania NASA TV znajdują się na końcu tego artykułu.
Godzina 23:25 CEST
Dziś zakończyła się wyjątkowa, jedyna w swoim rodzaju, załogowa misja kosmiczna. Była to prawdopodobnie ostatnia misja załogowa, której celem nie będzie ISS (nie licząc chińskich wypraw kosmicznych), przynajmniej aż do pierwszych załogowych lotów na Księżyc (albo prywatnych misji załogowych, jeśli prywatne kapsuły rzeczywiście zostaną wyprodukowane i przetestowane). Była to pierwsza (i ostatnia) misja promu Atlantis od 14 lat, której celem nie była “jakaś” stacja kosmiczna (Mir lub ISS). Była to prawdopodobnie również ostatnia misja serwisowa do sztucznego satelity.
Następna załogowa misja kosmiczna to Sojuz TMA-15 (lot trzech kosmonautów na ISS, start 27 maja 2009). Następna misja wahadłowca to STS-127, której start jest planowany na 13 czerwca 2009. Informacje odnośnie tych misji ukażą się niebawem na portalu kosmonauta.net .
Godzina 19:47 CEST
Wszyscy astronauci opuścili już prom kosmiczny. Opuścili już także dostawiony Crew Transport Vehicle, aby dokonać tradycyjnego obchodu wahadłowca. NASA czeka teraz przetransportowanie promu na Florydę. Powinno to się zacząć w przyszłym tygodniu i potrwa kilka dni.
Godzina 17:47 CEST
Atlantis wylądował po 14 dniowej udanej misji serwisowej do teleskopu kosmicznego Hubbla.
{youtube}OjnLVPQ-muA{/youtube}
Lądowanie promu kosmicznego Atlantis (NASA TV/Ronsmytheiii)
Godzina 17:31 CEST
Atlantis nawiguje teraz względem systemu GPS oraz naziemnego systemu TACAN.
Godzina 17:26 CEST
13 min do lądowania, prędkość około 15Mach.
Godzina 17:20 CEST
Mniej niż 20minut do lądowania, kontrola naziemna tak jak przewidywano odzyskała kontakt z Atlantisem. System silniczków manewrowych RCS został wyłączony. Kontrola lotu odbywa się już tylko za pomocą powierzchni sterowych.
Godzina 17:14 CEST
Atlantis rozpoczął serię skrętów, pierwszy został wykonany w lewo (1st roll comand left). Utracono także na kilka minut kontakt z Atlantisem na skutek plazmy. Utrata kontaktu była spodziewana i jest związana ze specyficznym ustawieniem anteny orbitera względem satelity TDRS.
Godzina 17:08 CEST
Wahadłowiec rozpoczął wejście w atmosferę tzw. entry interface. Większość energii kinetycznej uzyskanej podczas startu 14 dni temu zostanie przekształcone na ciepło wyzwalane podczas hamowania atmosferycznego.
Godzina 16:58 CEST
Pozostałe dwa APU nr1 i nr3 zostały uruchomione. Za około 10 minut Atlantis zacznie wchodzić w atmosferę.
Godzina 16:30 CEST
Deorbit Burn zakończony!!! Atlantis wraca na Ziemię. Wkrótce orbiter zostanie ustawiony w pozycji odpowiedniej do wejścia w atmosferę.
Godzina 16:22 CEST
Atlantis został ustawiony tyłem do kierunku lotu (orientacja podczas deorbit burn). Uruchomiono pierwszy z trzech generatorów pomocniczych, APU nr2.
Godzina 16:05 CEST
Pogoda nad KSC nadal nie jest odpowiednia do lądowania, podjęto decyzję o lądowaniu w bazie Edwards na pasie 22 – orbita 197 (EDW), deorbit burn o 16:24 CEST, lądowanie o 17:38 CEST
Sprzęt potrzebny do obsługi wahadłowca po lądowaniu jedzie w pobliże pasa startowego w Edwards. Credits: NASA
Godzina 15:25 CEST
Nadal analizowana jest pogoda nad KSC. Steven Lindsey latam tam samolotem treningowym i na bieżąco analizuje warunki pogodowe, co stanowi uzupełnienie dla danych meteorologicznych. W Edwards natomiast samolotem treningowym lata Christopher Ferguson, ale tutaj pogoda jest odpowiednia do lądowania.
Chris Ferguson sprawdza warunki na podejściu do pasa w Edwards. Credits: NASA
Godzina 14:34 CEST
Pierwsza próba lądowania dla orbity 196 dla KSC została odwołania. Pogoda, mimo, że lepsza niż wczoraj nadal nie pozwala na lądowanie. Dla orbity 197 rozpatrywane będą dwie opcje lądowania – KSC i EDW. Przewidywane godziny lądowania – odpowiednio 17:48 i 17:38 CEST.
Godzina 14:03 CEST
Załoga dostała GO na picie dużej ilości płynów. Jest to procedura ułatwiająca adaptację do warunków grawitacji ziemskiej.
Godzina 12:26 CEST
Ładownia wahadłowca zamknięta. Załoga dostała GO na wgranie OPS 3 – program zejścia z orbity i lądowania. Za kilkadziesiąt minut astronauci powinni zacząć ubierać skafandry.
Godzina 11:54 CEST
Przed chwilą w Kontroli w Houston było przeprowadzone głosowanie GO/NO GO dla zamknięcia ładowni, załoga powinna przystąpić do procedur jej zamykania za 20 minut.
Dzisiejszą pogodę nad KSC będzie sprawdzał znowu Steve Lindsay, na początku w T-38 Talon, a później w symulującym warunki sterowania wahadłowcem – STA. To samo w Kalifornii w bazie Edwards będzie robił astronauta Chris Ferguson.
Godzina 08:24 CEST
Podczas Flight Day 13 zrezygnowano ze wszystkich prób lądowania, łącznie z tymi w bazie Edwards w Kalifornii. Wydarzenia FD 13 komentowaliśmy tutaj. Po wczorajszych i przedwczorajszych decyzjach Mission Control wydaje się być oczywiste, że NASA chce sprowadzić wahadłowiec na Florydę, by zaoszczędzić cenny czas na przygotowania do następnej misji (STS-129 pod koniec 2009 roku). Niestety, zarówno podczas FD 12, jak i FD 13 pogoda nie pozwalała na bezpieczne lądowanie promu w KSC.
Na dziś przewidziane są cztery próby lądowania o następujących godzinach:
- orbita 196 (KSC), deorbit burn o 14:57 CEST, lądowanie o 16:09 CEST
- orbita 197 (EDW), deorbit burn o 16:24 CEST, lądowanie o 17:38 CEST
- orbita 197 (KSC), deorbit burn o 16:41 CEST, lądowanie o 17:48 CEST
- orbita 198 (EDW), deorbit burn o 18:07 CEST, lądowanie o 19:17 CEST
KSC oznacza Kennedy Space Centre na Florydzie, gdzie znajduje się Shuttle Landing Facility. EDW oznacza wojskową bazę lotniczą Edwards w Kaliforni.
Preferowane miejsce lądowania to Floryda, bowiem pozwala to na szybsze rozpoczęcie prac przygotowawczych do kolejnej misji. Lądowanie w Kaliforni oznacza potrzebę przetransportowania promu kosmicznego na grzbiecie specjalnie przystosowanego samoloty Boeing 747 na Florydę i oznacza opóźnienie prac przygotowawczych do następnej misji.
O Shuttle Landing Facility można przeczytać pod tym linkiem: LINK
