Trwa analiza danych zebranych podczas uderzenia stopnia Centaur i sondy LCROSS w podbiegunowe obszary Srebrnego Globu. Jeden z bardziej zaskakujących wniosków jest taki, że na Księżycu może istnieć… rtęć, która co gorsza może być wymieszana z lodem wodnym. O tym i innych wynikach piszemy w części głównej tego artykułu.
Górny stopień Centaur i sonda LCROSS uderzyły w Księżyc 9 października 2009 roku. Uderzenia, choć nieciekawe od strony wizualnej, wygenerowały dużą ilość danych, które w tej chwili sa obrabiane. Oto najnowsze wiadomości na temat wyników zebranych przez sondy LRO, LCROSS oraz obserwacje naziemne.
Wyniki związane ze stopniem Centaur:
- Jak na razie nie wykryto sygnatury wody w materiale wyrzuconym przez stopień Centaur.
- Wydaje się, że krater wybity przez stopień Centaur ma około 28 metrów średnicy. Jest to wartość zbliżona do przed-uderzeniowych prognoz.
- Ilość wybitego materiału zgadza się z prognozami wykonanymi przed misją, ale jest znacznie mniejsza od tego, na co miano nadzieję.
- Możliwe, że taka ilość materiału została wybita z dwóch powodów – stopień Centaur (wtedy pusty w środku) podczas uderzenia ‘zapadł się’ sam w siebie oraz materiał został wybity niejako ‘na boki’ a nie ‘do góry’.
- Możliwe również, że stopień Centaur uderzył w sposób obniżający ilość wybitego materiału, ponieważ najprawdopodobniej w trakcie ostatnich godzin przed zderzeniem obracał się wokół wszystkich swoich osi (wniosek wysunięty na podstawie obserwacji teleskopowych z Ziemi).
LCROSS:
Trwa nadal analiza zebranego materiału przez sondę LCROSS. Wyniki powinny być dostępne w ciągu kilku najbliższych tygodni. Wcześniej potwierdzono zaobserwowanie uderzenia stopnia Centaur przez sondę LCROSS.
LRO:
Księżycowy orbiter LRO, który w trakcie uderzenia stopnia Centaur znajdował się w dogodnym miejscu do wykonania badań – zarejestrował kilka bardzo ciekawych sygnałów. Sonda LRO zarejestrowała i przebadała wyrzuconą materię przez stopień Centaur, między innymi przez instrument Lyman-Alpha Mapping Project (LAMP), działający w zakresie ultrafioletowym. Oto wyniki:
- Prawdopodobnie udało się zarejestrować wodór cząsteczkowy, który mógł pochodzić z kilku różnych źródeł: od wody poprzez księżycowe minerały czy wiatr słoneczny aż po resztki paliwa w stopniu Centaur.
- Ponadto, zarejestrowano następujące pierwiastki chemiczne: żelazo, magnez i… rtęć.
- Póki co, brak silnej i przekonywującej sygnatury wody.
Obecność rtęci jest pewnym zaskoczeniem, ale (jeśli zostanie potwierdzona) pozwala na zobrazowanie warunków panujących w podbiegunowych kraterach na Srebrnym Globie. Według pewnych opracowań (np praca o ciekawej nazwie “Don’t Drink Water” – link ), rtęć może występować w większych ilościach w wiecznie zacienionych, bardzo chłodnych, obszarach Księżyca – właśnie tam, gdzie naukowcy poszukują wody.
W takie miejsce uderzył stopień Centaur! Księżycowe, wiecznie zacienione kratery podbiegunowe są jednymi z najchłodniejszych miejsc w Układzie Słonecznym – wartości temperaturowe to nawet około 35 K (około minus 240 stopni Celsjusza). Stopień Centaur, uderzając w takie chłodne miejsce mógł podgrzać wystarczająco otoczenie by uwolnić rtęć, którą zarejestrował LRO.
Jaki jest wniosek z tych obserwacji? Jeśli w kraterze Cabeus jest woda w postaci lodu, to bardzo prawdopodobne, że zawiera rtęć. Jest niemal pewne, że podobna sytuacja jest we wszystkich innych księżycowych kraterach podbiegunowych. Jeśli kiedykolwiek w przyszłości astronauci zdecydują się wykorzystać tę wodę, ot choćby do picia, będą musieli ją wpierw starannie oczyścić.
Źródło informacji:
http://www.skyandtelescope.com/news/68841092.html
