NASA rozdzieliła kolejne pieniądze w ramach programu Commercial Crew Program (CCP). Tym razem jest to stosunkowo niewielka kwota około 30 mln USD, przewidziana na pierwszy etap prac związanych z certyfikacją do lotów załogowych. Runda ta, nazwana CPC (Certification Products Contract), będzie trwała równolegle z rundą „techniczną” CCiCap (Commercial Crew Integrated Capability). Konkurs CPC był otwarty, mogła zatem startować każda firma. Oczekiwano wyłonienia 2-4 zwycięzców, a NASA wybrała trzy firmy – wszystkie, które są już beneficjentami CCiCap.
Runda certyfikacji
W dniu 10 grudnia 2012 roku NASA ogłosiła, że beneficjentami pierwszej rundy „certyfikacyjnej” CPC są trzy firmy, które otrzymują bardzo zbliżone kwoty:
- Boeing – 9,993 mln USD,
- Sierra Nevada – 10,0 mln USD,
- SpaceX – 9,59 mln USD.
Runda CPC będzie trwać od 22 stycznia 2013 do 30 maja 2014 roku. Zakończy się więc niemal równolegle z CCiCap. Wcześniej zostaną rozpisane nowe konkursy: „techniczny” – kontynuacja CCiCap, oraz druga część procesu certyfikacji.
Struktura Programu Komercyjnych Lotów Załogowych CCP
Struktura programu CCP jest dość złożona. Ponieważ jednym z głównych założeń programu jest konkurencja pomiędzy poszczególnymi wykonawcami, został on podzielony na kilka rund, które trwają nie dłużej niż dwa lata, przy czym w każdej rundzie wybierana jest większa liczba zwycięzców. Ponadto każda runda jest otwarta dla wszystkich firm, nie tylko tych uczestniczących w poprzednich rundach.
Wynikiem takiego „konkurencyjnego” podejścia jest jednak skomplikowana struktura programu, zwłaszcza że każda jego runda nosi inną nazwę. Obecnie trwa trzecia runda programu CCP nazwana CCiCap, a równocześnie rozpoczął się pierwszy etap certyfikacji do lotów załogowych CPC.
————————————————————————
Numer Nazwa rundy Skrót Okres Środki
Rundy realizacji (mln $)
————————————————————————
Rozwój konstrukcji
1. Commercial Crew Development CCDev 2010-2011 49,8
2. Commercial Crew Development Round 2 CCDev2 2011-2012 315,5
3. Commercial Crew integrated Capability CCiCap 2012-2014 1.112,5
4. ? ? 2014-2017 ?
————————————————————————
Certyfikacja
1. Certification Products Contract CPC 2013-2014 29,6
2. ? ? 2014-2017 ?
————————————————————————
Obecni uczestnicy programu CCP
W bieżącej rundzie programu nazwanej CCiCap liczba uczestników została zredukowana do trzech. Poniżej znajduje się skrótowy opis konstrukcji przygotowywanych przez poszczególne firmy, sporządzony w kolejności według wielkości przyznanych dotąd funduszy.
The Boeing Company (600,9 mln USD)
Budowany przez Boeinga statek CST-100 to klasyczna metalowa kapsuła o kształcie znanym z dawnych statków Apollo lub obecnie budowanego Oriona. Jednak o ile Orion będzie przeznaczony do dalszych i bardziej długotrwałych lotów, zadaniem CST-100 będzie jedynie transport 7-osobowej załogi na ISS. Rakietą nośną ma być Atlas V.
Space Exploration Technologies (SpaceX) (524,6 mln USD)
SpaceX pracuje nad dostosowaniem kapsuły Dragon, znanej już z lotów zaopatrzeniowych na ISS, do lotów załogowych – wersja ta będzie nosić nazwę Dragon Rider. W stosunku do CST-100 ścięty u góry stożek kapsuły jest mniej ostry, ponadto nie posiada oddzielnego modułu silnikowego (tutaj jest on zintegrowany z kapsułą hermetyzowaną). Ambicje SpaceX sięgają jednak dalej niż Boeinga – w przyszłości Dragon Rider ma być wykorzystywany również do lotów w dalszy kosmos, być może i na Marsa. SpaceX będzie wynosił kapsułę własną rakietą Falcon 9.
Sierra Nevada Corporation (348,1 mln USD)
Firma ta zastosowała całkowicie odmienną koncepcję statku orbitalnego, pracując nad mini-wahadłowcem Dream Chaser zbudowanym z materiałów kompozytowych. Ten bardzo mały statek w porównaniu do Space Shuttle, będzie m.in. pozbawiony luku towarowego. Taka konstrukcja wyposażona w skrzydła, która ma lądować jak samolot, stwarza jednak o wiele większe wyzwania konstrukcyjne. Rakietą nośną ma dla niej być, podobnie jak dla CST-100, Atlas V.
Nieuczestniczący już beneficjenci programu
Inne firmy, które rozwijały swoje konstrukcje w poprzednich rundach programu CCP, to Blue Origin ze Space Vehicle – kapsułą wykorzystującą własną siłę nośną przy lądowaniu, Excalibur Almaz, który planuje wykorzystanie dawnej, jeszcze radzieckiej konstrukcji TKS, a także ATK, który planował skonstruować kompozytową kapsułę opartą na odciążonej konstrukcji Oriona.
Przyszłość
W lipcu 2014 roku zakończy się obecna trzecia runda programu CCP, nazwana CCiCap, równolegle ze wstępną certyfikacją CPC. Wówczas rozpoczną się ostatnie rundy, które będą polegały na końcowych pracach, włącznie z testowymi lotami orbitalnymi. Przewiduje się, że do tych ostatnich rund zostanie zakwalifikowana jedna lub dwie firmy, natomiast do kontraktów do lotów do ISS zostanie dopuszczona już tylko jedna firma – zwycięzca programu. Nie wyklucza się jednak, że ostatecznie zostanie wyłonionych dwóch zwycięzców, co zapewni konkurencję, ale odbyłoby się to kosztem zmniejszenia funduszy dla każdej z firm.
Zatem dzisiaj możemy już powiedzieć, że za kilka lat załogi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej będą dowożone na stację przynajmniej jedną z trzech opisanych wyżej konstrukcji.
Źródło
Strona NASA poświęcona programowi CCP: http://www.nasa.gov/exploration/commercial/crew/index.html.
