CNES narzeka na ITAR

0

Współpraca chińsko-francuska cierpi z powodu amerykańskiego prawa eksportowego, uważa francuska agencja kosmiczna CNES.

Nie tylko amerykański przemysł widzi problemy w ustawach ograniczających eksport, ITAR, ale też francuska agencja kosmiczna CNES, która prowadzi z Chinami szeroką współpracę w dziedzinie astronomii i astronautyki.

Jak powiedziała Fabienne Casoli, zastępczyni dyrektora CNES ds. naukowych, problemy za amerykańskim prawem spowalniają francusko-chińskie projekty SVOM (misja astronomiczna) i Cardiospace (misja z zakresu medycyny).

ITAR (International Traffic in Arms Regulations) nakłada szereg ograniczeń na eksport podzespołów wysokich technologii i podwójnego użytku (cywilno-wojskowego), lub produktów je zawierających, do niektórych krajów na świecie. Szczególnie restrykcyjnie traktowane są Chiny. Casoli wytykała amerykańskim ustawodawcom i urzędom, że niestałość przepisów ITAR powoduje, że komponent wcześniej zakwalifikowany jako “zgodny z ITAR”, za chwilę może okazać się objętym zakazem.

W przypadku misji SVOM powoduje to, że pracownicy CNES muszą zgadywać, co zostanie włączone lub wyłączone z list zakazu eksportów ITAR przez najbliższe lata, gdyż misja ma wystartować dopiero w 2021 roku. Powoduje to, że obie strony projektu muszą często zmieniać podział obowiązków w projekcie. Zdarzyło się już też w praktyce, że planowano wykorzystać komponenty, które wkrótce potem trafiły na listę ITAR.

CNES starał się ograniczyć liczbę komponentów produkcji amerykańskiej w obu misjach i przeanalizować, które z nich mogą w przyszłości zostać objęte zakazem eksportu do Chin.

Francuska CNES i chińska CNSA są związane kilkoma umowami dwustronnymi dotyczącymi wspólnych projektów. Jeden z nich, Cardiospace, zostanie umieszczony na chińskiej stacji kosmicznej Tiangong-2 w 2016 roku, gdzie będzie używany do badania tajkonautów. Dwa moduły Cardiospace trafiły już w marcu i czerwcu 2014 do Chin, gdzie zostaną zintegrowane z modułem stacji.

Misja SVOM (Space-based multi-band astronomical Variable Objects Monitor) trafi na orbitę w 2021 roku na pokładzie chińskiej rakiety nośnej. Wkładem Francji są dwa instrumenty naukowe, do wykrywania i badania rozbłysków gamma.

Ustawy ITAR nie są też lubiane przez amerykańskie firmy, gdyż ograniczają lub wręcz uniemożliwiają im handel produkowanymi podzespołami. Jak przypomniał kilka dni temu kongresmen Dutch Ruppersberger komitetowi doradczemu ds. komercyjnego transportu kosmicznego, przez piętnaście lat działania ustaw ITAR udział firm amerykańskim w globalnym eksporcie technologii kosmicznych spadł z 72% do 27%. Jak potwierdza wielu producentów takich elementów, przez lata wielu stałych klientów z Europy i Azji zmieniło dostawców na takich, których ITAR nie dotyczy.

Mimo, że ustawy ITAR są właśnie reformowane, to restrykcje dotyczące Chin się nie zmienia.

(SN)

Comments are closed.