MSL – rok na Marsie

0

Mija właśnie rok od lądowania misji Mars Science Laboratory na powierzchni Czerwonej Planety. Niewątpliwie był to rok interesujących wydarzeń, wspaniałych zdjęć oraz ważnych odkryć.

Łazik Mars Science Laboratory (MSL) „Curiosity” wylądował we wnętrzu krateru Gale w dniu 6 sierpnia 2012 roku. Miejsce lądowania MSL nazwano „Bradbury Landing”. Do lądowania doszło o godzinie 07:17 CEST. Procedura lądowania MSL była bardzo skomplikowana i wymagała poprawnego przejścia wielu krytycznych etapów, zakończonych lądowaniem za pomocą platformy „sky-crane”. Co ciekawe, rok po lądowaniu MSL poinformowano, że wejście w atmosferę Marsa nie przebiegło całkowicie zgodnie z planem – łazik nie wysłał odpowiedniego tonu (radiowego). Kilka osób w kontroli lotu uznało, że łazik wchodzi pod złym kątem w atmosferę i zostanie utracony. Na szczęście, okazało się, że był to błąd w kalibracji – MSL wylądował poprawnie.

Przez kilka pierwszych marsjańskich dni (Soli) trwały testy poszczególnych najważniejszych systemów łazika. MSL przesłał pierwszą serię kolorowych zdjęć, a orbiter MRO przesłał zdjęcie lądowania Curiosity. Drugiego dnia misji łazik przesłał pierwszą panoramę z wnętrza krateru Gale.

Trzynaście (ziemskich) dni po lądowaniu NASA poinformowała o wyborze celu pośredniego misji – łazik miał się skierować ku obszarowi Glenelg, znajdującego się około 500 metrów na wschód od „Bradbury Landing”. Pierwszą jazdę łazik wykonał podczas Sol 16.

Miesiąc po lądowaniu łazik był już w trasie ku Glenelg. To właśnie w drodze ku temu obszarowi MSL dokonał swojego pierwszego ważnego odkrycia na powierzchni Czerwonej Planety – śladu po dawnym, dość wartkim strumieniu wody. Także podczas trasy ku Glenelg MSL dokonał innego odkrycia – potencjalnej detekcji chlorowych pochodnych najprostszych związków organicznych (np. CH3Cl, CH2Cl2, CHCl3). Co ciekawe, do dziś nie wykryto jeszcze sygnatury metanu (CH4) w marsjańskiej atmosferze.

Na początku grudnia MSL dotarł do obszaru Glenelg, gdzie spędził kilka kolejnych miesięcy. To tam, w (sub)rejonie o nazwie „Yellowknife Bay” (mała płycizna obszaru Glenelg) Curiosity dokonał pierwszych wierceń w skałach. W marcu tego roku NASA opublikowała wyniki z wierceń – okazuje się, że wczesny Mars mógł przynajmniej lokalnie charakteryzować się warunkami wystarczającymi do utrzymania prostego życia.

W „Yellowknife Bay” MSL spędził okres koniunkcji, czyli czasu, gdy Mars znajduje się za Słońcem patrząc z perspektywy ziemskiego obserwatora. Podczas tego okresu komunikacja z łazikiem (oraz innymi misjami marsjańskimi) była bardzo utrudniona. Okres koniunkcji zakończył się na początku maja tego roku – wówczas łazik otrzymał aktualizację oprogramowania i wznowił badania naukowe. 19 maja doszło do odwiertu w drugiej skale.

Czas badań Glenelg dobiegł końca na początku lipca. Wówczas MSL ruszył ku głównemu celu swej odysei – górze o nazwie Mt. Sharp, znajdującej się w centralnej części krateru Gale. Przez zbocze tej góry przebiega bardzo interesujący kanion, który odkrywa dużą ilość różnych warstw skalnych. Naukowcy uważają, że badając Mt. Sharp Curiosity będzie w stanie pogłębić naszą wiedzę o różnych okresach z przeszłości Marsa – aż do czasów obecnych.

{youtube}vidlX_3Wa5A{/youtube}
Animacja przedstawiająca fragment Mt Sharp – długoterminowego celu misji MSL / Credits –

Rok po lądowaniu łazik Mars Science Laboratory znajduje się „w trasie” do Mt. Sharp. Pierwszy kilometr jazdy osiągnięto 16 lipca, a obecnie licznik łazika wskazuje już około 1700 metrów. Do celu misji pozostało jeszcze około siedmiu kilometrów. Łazik obecnie porusza się z prędkością około 50-100 metrów dziennie. Jednakże, jest pewne, że co jakiś czas dojdzie do chwilowego (być może kilkutygodniowego) zatrzymania jazdy. Wówczas dokonane zostaną dodatkowe badania naukowe.

Misja MSL jest najbardziej skomplikowaną wyprawą, jaka kiedykolwiek osiadła na powierzchni innej planety. Bez wątpienia w ciągu najbliższych kilku dekad oczy ludzkości będą skierowane ku Czerwonej Planecie. Docelowo, prawdopodobnie w latach 40. XXI wieku człowiek wyląduje na Marsie. Do tego czasu misje automatyczne – zarówno orbitalne, jak i na powierzchni – powinny dokonać wielu ważnych badań Czerwonej Planety, a nawet sprowadzić próbki skał na Ziemię. Już dziś wiadomo, że MSL znacząco przyczynił się do naszego lepszego postrzegania Marsa i jego przeszłości – a to dopiero początek tej fascynującej wyprawy. Możemy spodziewać się kolejnych odkryć.

W 2020 roku nastąpi misja łazika podobnego do MSL. Niedawno ustalono cele naukowe tej wyprawy.

Misja Mars Science Laboratory jest komentowana na Polskim Forum Astronautycznym.

{module [346]}

MSL podczas lądowania sfotografowany przez orbiter MRO / Credits - NASA, U. Arizona, JPL Pierwsza panorama wykonana przez MSL / Credits - NASA, JPL-Caltech Miejsce lądowania MSL i obszar Glenelg / Credits - NASA, JPL Potencjalny wygląd strumieni wody wewnątrz krateru Gale / Credits - NASA Związki organiczne wykryte przez MSL / Credits - NASA Jazda od Bradbury Landing do Glenelg / Credits - NASA Pierwsze wiercenia MSL na Marsie / Credits - NASA, JPL-Caltech Łazik - jeszcze w Glenelg - dokonuje badań naukowych / Credits - NASA, JPL-Caltech Miejsce lądowania MSL, obszar Glenelg (John Klein) i podnóże Mt Sharp - celu głównego misji łazika / Credits - NASA, JPL

Comments are closed.