Niedawno nastąpiła publikacja raportu dotycząca rynku mikro i nanosatelitów do 2020 roku. Raport przewiduje dramatyczny wzrost w ilości produkowanych zminiaturyzowanych satelitów, nawet do blisko dwustu rocznie.
Mikro i nanosatelity to dynamicznie rozwijający się segment przemysłu kosmicznego. Dziś, dzięki miniaturyzacji elektroniki, dostępie do sprzętu typu COTS (Commercial Off-The-Shelf) produkowanego na całym świecie oraz rozwoju telekomunikacji, możliwe jest budowanie satelitów mniejszych, tańszych i bardziej wydajnych niż jeszcze 20-30 lat temu. Przekłada się to na bardziej powszechny dostęp do danych uzyskanych przez satelity, co oznacza ich obecność na większej ilości rynków (np. indywidualna nawigacja, rolnictwo, transport, ochrona środowiska, systemy ratunkowe itp.).
Nic więc dziwnego, że od kilkunastu lat obserwujemy rosnącą ilość projektowanych, budowanych, testowanych i wreszcie wynoszonych na orbitę małych (100-500 kg), mikro (10-100 kg) i nano (1-10 kg) satelitów. Najpopularniejsze z nich są tzw. formatu CubeSat, często spełniających rolę edukacyjną. Oprócz CubeSatów obserwuje się rosnącą ilość budowanych nieco większych satelitów, np. o masie kilkunastu czy kilkudziesięciu kilogramów
Ile takich satelitów zostanie wyprodukowanych do końca tej dekady? Amerykańska grupa SpaceWorks Enterprise opublikowała wyniki swojej analizy rynkowej dla mikro i nanosatelitów. Wynik: w 2020 roku pomiędzy 121 a 188 mikro i nanosatelitów będzie czekać na lot na orbitę. Jest to mniej więcej 3-5 razy więcej niż ich wyniesiono w 2012 roku w przestrzeń kosmiczną. Grupa SpaceWorks Enterprise w tych studiach zawęziła swoje prace do satelitów w przedziale masowym pomiędzy 1 a 50 kg, choć najczęściej mikrosatelity są „liczone” do 100 kg.
Analiza tej grupy wykazała, że ten segment satelitów rósł w średnim tempie około 8,5% rocznie od 2000 roku. W kolejnych latach dynamika wzrostu produkcji mikro i nanosatelitów może osiągnąć nawet blisko 17% rocznie.
{module [346]}
W najbliższych latach powinno także dojść do zmiany trendu wielkości satelitów. O ile w latach 2000 – 2012 najpopularniejszym formatem zminiaturyzowanego satelity był CubeSat 1 U (około 45% satelitów w segmencie 1-10 kg), o tyle w dwóch najbliższych latach na orbitę częściej będą wynoszone nieco większe satelity, głównie CubeSat 2 i 3 U (odpowiednio 2 i 3 kg masy startowej). Podobnie przewiduje się większą ilość misji zminiaturyzowanych satelitów technologicznych.
Co ciekawe, raport wydaje się nie obejmować wszystkich potencjalnych zminiaturyzowanych misji satelitarnych, jakie zostaną zrealizowane do 2020 roku. Przykładowo, w ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania sektora wojskowego budową małych, mikro i nanosatelitów. Te projekty dość często są utrzymywane w tajemnicy aż do momentu kampanii startowej. Niemniej jednak SpaceWorks Enterprise oceniła, że w najbliższych dwóch latach około 30% wszystkich mikro i nanosatelitów będzie mieć przeznaczenie wojskowe.
Z drugiej strony, obecność takich, być może „jednorazowych” projektów jak QB50, składających się z kilkudziesięciu zminiaturyzowanych satelitów, może zawyżać te szacunki. Ponadto, wiele misji często doznaje opóźnień z różnych względów (technicznych, finansowych czy związanych z rakietą nośną), rzędu kilku miesięcy czy nawet lat. Zespół SpaceWorks Enterprise ocenił, że około 55% opóźnień ma związek z rakietą nośną a 32% z pracami nad satelitą – pozostałe to opóźnienia łączone (rakieta + budowa satelity) i „inne”.
Raport grupy SpaceWorks Enterprise jednoznacznie sugeruje, że sektor zminiaturyzowanych satelitów czeka dynamiczny rozwój. Jest to też swoista nisza rynkowa, która potencjalnie oferuje szansę dla „nowych graczy” na dołączenie do sektora kosmicznego. Teoretycznie może to być miejsce dla polskich firm technologicznych.
Z perspektywy Polski i Europy Środkowej warto zadać pytanie: ile mikro i nanosatelitów satelitów powstanie w naszym kraju lub regionie? Jak na razie nie ma odpowiedzi na to pytanie, chociaż wydaje się, że możliwe jest przeprowadzenie odpowiedniej analizy tego zagadnienia. Wiadomo jednak, że już teraz w naszym regionie są budowane zminiaturyzowane satelity, czego dowodem są polskie projekty PW-Sat czy BRITE-PL.
(SWE)
