Podróż na Marsa wiąże się z wieloma niebezpieczeństwami dla zdrowia i życia astronautów, a także z szeregiem technicznych problemów. Do gamy zagrożeń zdrowotnych dochodzi jeszcze choroba Alzheimera. Wykazały to ostatnie badania przeprowadzonych na zlecenie NASA.
Długotrwałe przebywanie w przestrzeni kosmicznej ma niebezpieczne skutki dla organizmu ludzkiego. Wiąże się to m.in. z permanentnym wystawieniem na działanie promieniowania kosmicznego. W warunkach ziemskich ochrania nas przed nim gruba warstwa atmosfery, w kosmosie natomiast astronauci nie mają takiego buforu. Natężenie tego promieniowania jest stosunkowo niewielkie, zatem jego zgubny wpływ jest tym większy im dłużej trwa pobyt na orbicie. Ma to istotne znaczenie podczas planowania kilkuletnich misji załogowych na Marsa i planetoidy.
Już od ponad ćwierć wieku NASA finansuje badania nad następstwami promieniowania galaktycznego dla życia i zdrowia ludzkiego. Dotychczas potwierdzono, że może ono wywoływać raka i choroby serca. Jak się ostatnio okazało, jest ono także niebezpieczne dla układu nerwowego.
Wykazały to badania zespołu naukowców pod kierownictwem O’Beniona, od ośmiu lat pracujących dla amerykańskiej agencji kosmicznej. Zasadniczą część eksperymentów przeprowadzono w należącym do NASA Laboratorium Promieniowania Kosmicznego mieszczącego się przy Narodowym Laboratorium Brookhaven na Long Island. W badaniach przyglądano się efektom szczególnego rodzaju promieniowania, tzw. HZE (high – mass, high charged). Występuje ono w wielu formach w przestrzeni kosmicznej, a napędzane przez siły eksplodujących gwiazd osiąga olbrzymie prędkości. Do badań wykorzystano cząsteczki żelaza. Wystawiając myszy doświadczalne na różny zakres promieniowania – w tym także zbliżony do tego jakie „czeka” astronautów lecących na Czerwoną Planetę – naukowcy zamierzali ocenić wpływ promieniowania na mózg. W szczególności skupili się na chorobie Alzheimera. Zaobserwowano, że po napromieniowaniu zwierzęta nie były w stanie rozpoznać obiektów, a w ich mózgach doszło do zmian naczyniowych i nagromadzenia beta amyloidu. Są to typowe objawy tej choroby.
Wyniki badań jednoznacznie sugerują, że promieniowanie galaktyczne przyczynia się do wystąpienia i rozwoju choroby Alzheimera. To kolejna przeszkoda dla misji załogowej na Marsa. Podróż na sąsiednią planetę, przy obecnym poziomie technologii zajmie ok. 3 lat. Tak długi okres przebywania poza Ziemią i tak wiąże się z całą gamą trudności i niebezpieczeństw. Grozi ono m.in. zanikiem mięśni, ubytkiem tkanki kostnej. Wymaga także zabrania odpowiednich zapasów wody i pożywienia, rozwiązania problemu higieny osobistej i nieczystości. Czy do tego wszystkiego uda się uchronić astronautów przed promieniowaniem? Zdaniem O’Beniona przy prędkości i sile promieniowania statek kosmiczny musiałby być otoczony grubą na 6 stóp osłoną z żelaza bądź ołowiu by stanowić skuteczną izolację.
(NASA)
