Rosyjska sonda Fobos-Grunt planowo ma dzisiaj wystartować z Bajkonuru i rozpocząć podróż do Fobosa, księżyca Marsa. Sonda zawiera istotny polski wkład, penetrator CHOMIK.
9 listopada, 00:59 CET
Kilkanaście minut po wykonaniu pierwszego odpalenia odrzucony został zewnętrzny zbiornik paliwa.
9 listopada, 00:50 CET
O godzinie 23:56 CET miał miejsce pierwszy manewr stopnia napędowego ADU sondy. Odpalenie miało trwać 570 sekund, jednak na razie brak potwierdzenie czy manewr ten odbył się prawidłowo. Ten pierwszy z dwóch zaplanowanych manewrów w kilka godzin po starcie miał rozpocząć proces zmiany orbity. Przy drugim manewrze, zaplanowanym na godzinę 02:03 CET (czas trwania to 1061 sekund), Fobos-Grunt osiągnie trajektorię heliocentryczną i rozpocznie się podróż w kierunku Czerwonej Planety.
8 listopada, 21:45 CET
W sieci pojawił się już zapis wideo dzisiejszego startu rakiety Zenit-2FG z sondą Fobos-Grunt.
{youtube}I4P0L6NUV98{/youtube}
Nagranie wideo ze startu Fobos-Grunt / Credits: Roskosmos
8 listopada, 21:35 CET
Serwis Kosmonauta.net kończy relacjonowanie startu misji Fobos-Grunt na żywo. Artykuł będzie uzupełniany w miarę postępu misji.
8 listopada, 21:29 CET
Oddzielenie się od II członu rakiety.
8 listopada, 21:26 CET
Zakończono transmisję obrazu na stronach SFN.
8 listopada, 21:24 CET
Wyłączenie głównego silnika I stopnia rakiety nośnej.
8 listopada, 21:22 CET
Rakieta wychodzi spoza zasięgu obserwacji optycznej. Parametry lotu cały czas w normie.
8 listopada, 21:19 CET
Lot przebiega bez zakłóceń.
8 listopada, 21:17 CET
START! Rakieta w powietrzu!
Start Fobos-Grunt / Credits: Roskosmos
8 listopada, 21:12 CET
T-4 minuty. Odsunięto już ramię techniczne od rakiety. Z pod rakiety odciąga je specjalny pociąg.
Zenit-2FG przed startem / Credits: Roskosmos
8 listopada, 21:11 CET
Pięć minut do startu. Zakończyło się rosyjskie studio komentatorskie.
8 listopada, 21:01 CET
Kwadrans do startu. Przygotowania przebiegają bez zakłóceń. Pogoda również nie powinna sprawić problemów.
8 listopada, 20:46 CET
Pozostało pół godziny do startu. Pokazana w transmisji komputerowa wizualizacja misji przewiduje twarde lądowanie aparatu powrotnego w Kazachstanie – bez zastosowania silników hamujących czy spadochronów.
8 listopada, 20:35 CET
Zbiorniki helu pod odpowiednim ciśnieniem.
8 listopada, 20:19 CET
Rozpoczęło się tankowanie nafty.
8 listopada, 20:12 CET
Trwa tankowanie ciekłego tlenu do zbiorników rakiety.
8 listopada, 20:05 CET
Rozpoczęła się oficjalna transmisja w języku rosyjskim. Lektorka przedstawia instytucje i przebieg projektu Fobos-Grunt.
8 listopada, 19:49 CET
Do wytoczenia rakiety Zenit-2FG z hangaru montażowego w pobliżu Stanowiska 42, z którego rakieta dzisiaj wystartuje, doszło 6 listopada. Operacja rozpoczęła się o godzinie 8:00 czasu moskiewskiego, po wydaniu dzień wcześniej pozwolenia na jej przeprowadzenie.
{youtube}nq2gWd73IsY{/youtube}
Zapis z procesu wytaczania rakiety / Credits: youtube.com, Kowch737
8 listopada, 19:40 CET
Obraz z wyrzutni jest już transmitowany na żywo.
8 listopada, 17:16 CET
Do startu, planowanego na 21:16 czasu polskiego, pozostały 4 godziny. Start ma być transmitowany na żywo przez internet. Strumień wideo będzie dostępny między innymi w serwisie SFN.
8 listopada, 16:30 CET
Do planowanego startu pozostało niespełna 5 godzin.
Kilka słów o chińskim sztucznym satelicie Marsa Yinghuo-1. Ma on masę własną 115 kilogramów i wymiary 75 cm x 75 cm x 60 cm (panele ogniw słonecznych będą miały rozpiętość 560 cm). Przenosi kamerę mogącą wykonywać zdjęcia powierzchni Marsa z rozdzielczością 200 metrów, magnetometr, spektrometr masowy, analizatory elektronów i jonów. Przez co najmniej rok będzie badać z orbity Czerwoną Planetę. Nazwa oznacza po chińsku “świetlik”.
Chińska sonda Yinghuo-1 – wizualizacja / Credits: CNSA
8 listopada, 11:15 CET
Misja Fobos-Grunt została zaproponowana po raz pierwszy już w latach 90. XX wieku. Obecnie ma stanowić symbol powrotu Rosji do zdalnych badań międzyplanetarnych. Rosja nie zrealizowała żadnej podobnej misji od 1996 roku. Pierwsze lądowania na Fobosie miały odbyć się w 1988, ale również zakończyły się niepowodzeniem już na wstępnym etapie misji.
Zdjęcie Fobosa wykonane w 2008 roku przez sondę MRO / Credits: NASA
8 listopada, 09:00 CET
Serwis Spaceflight Now prezentuje galerię z wytaczania rakiety na stanowisko startowe.
Rakieta Zenit-2FG z sondą Fobos-Grunt na stanowisku startowym / Credits: Roskosmos
8 listopada, 08:00 CET
Fobos-Grunt to pionierska rosyjska misja do największego naturalnego satelity Marsa, Fobosa. Głównym zadaniem sondy ma być zebranie próbek gruntu Fobosa i przywiezieni ich na Ziemię. Wraz z sondą zostanie również wyniesiony pierwszy chiński orbiter Marsa Yinghuo-1.
Start planowany jest na 21:16:03,145 czasu polskiego, rakietą Zenit-2FG. O przebiegu startu będziemy informowali na bieżąco.
Start odbędzie się z kazachskiego Bajkonuru, ze stanowiska 45/PU-1. Wejście na orbitę heliocentryczną, i tym samym rozpoczęcie lotu do Marsa, planowane jest na 305 minutę po starcie.
Plan lotu przewiduje wejście na orbitę Marsa na przełomie września i października 2012 roku. Wtedy też od sondy oddzieli się chiński orbiter. Lądowanie sondy na Fobosie przewidziane jest na 2013 rok. Powrót na orbitę Marsa rozpocznie się w lutym lub marcu 2013. A latem aparat powrotny, z ok. 200 gramami próbek, ruszy ku Ziemi. Lądowanie spodziewane jest na poligonie Sary-Szagan w Kazachstanie w sierpniu 2014 roku.
Na masę sondy, 2143 kilogramów, składa się moduł przelotowy (Ziemia-Mars), o masie 1560 kg, moduł powrotny (285 kg), lądownik (11 kg) i aparatura naukowa (50 kg). Chiński orbiter ma masę 287 kilogramów, w raz z łącznikiem z sondą.
Jednym z ważniejszych instrumentów badawczych na pokładzie sondy Fobos-Grunt będzie polski penetrator zbudowany przez Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie. Penetrator CHOMIK to instrument, które “przegryzie” się przez powierzchnię Fobosa – największego księżyca Marsa. Urządzenie to jest tak zaprojektowane, że będzie w stanie pobrać próbkę nawet w przypadku natrafienia na lite i zwarte podłoże.
Polski instrument CHOMIK – część urządzenia / Credits: CBK PAN
Marsjański księżyc Fobos jest nieregularną bryłą o rozmiarach 27×22×18 km o stosunkowo małej gęstości. Dlatego uważa się, że jest obiektem albo silnie porowatym albo złożonym z lodu i skał. Prędkość ucieczki jest na nim zbliżona do prędkości sprintera, co powoduje, że manewry lądowania i startu są stosunkowo łatwe do przeprowadzenia. „Fobos to niezwykle ciekawy obiekt. Być może przypomina bryły z obrzeży Układu Słonecznego, tworzące za orbitą Neptuna pas Kuipera. Najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy jest Pluton” – wyjaśnia dr Joanna Gurgurewicz. Jednak według konkurencyjnej hipotezy księżyc ten nie został przechwycony przez Marsa, lecz uformował się na jego orbicie. Pomiary przeprowadzone przez instrument CHOMIK oraz analiza pobranej za jego pomocą próbki pomogą rozwikłać tę zagadkę.
Logo instrumentu CHOMIK / Credits: CBK PAN
{jathumbnail off}Po więcej informacji o misji odsyłamy do poprzednich artykułów na naszych łamach:
