W dniach 16-21 sierpnia na podmoskiewskim lotnisku Żukowo odbył się Międzynarodowy Salon Lotniczy i Astronautyczny MAKS 2011. Część astronautyczna salonu wzbudziła bardzo duże zainteresowanie, również gości i mediów z zagranicy, gdyż zaprezentowano tam kilka interesujących nowości.
MAKS to największa i najważniejsza wystawa lotniczo-astronautyczna w Rosji, która odbywa się co dwa lata i ma być konkurencją dla zachodnich salonów lotniczych, m.in. francuskiego Le Bourget i brytyjskiego Farnborough. Na salonie MAKS 2011 bardzo okazały był salon Roskosmosu – Federalnej Agencji Astronautycznej Rosji. Zaprezentowały się również poszczególne firmy przemysłu kosmicznego z Rosji, takie jak RKK Energia, zakłady im. Chruniczewa, zakłady Progress, a także firmy europejskie.
Wśród astronautycznych nowości największą uwagę przyciągnęła makieta kapsuły powrotnej następcy Sojuza, projektowanego rosyjskiego statku załogowego, który ostatnio jest nazywany Ruś (poprzednie nazwy to: PTK-NP, PPTS). Zaprezentowana makieta przyciągała wzrok eleganckim wnętrzem, odbiegającym od obecnych zagraconych Sojuzów – wnętrze kapsuły zaprojektował stylista zatrudniony w Toyocie. Należy jednak mieć na uwadze, że nie tylko projekt statku nie jest ukończony, ale wręcz trwają jeszcze dyskusje nad jego koncepcją. Zatem ostateczna postać statku, nie tylko pod względem stylistyki wnętrza, może znacznie odbiegać od zaprezentowanej. Pierwszy start nowego statku na orbitę planowany jest dopiero w 2018 roku.
Interesujący był również model statku – kompleksu projektowanego dla turystycznego lotu wokół Księżyca, który jest organizowany przez amerykańską spółkę Space Adventures we współpracy z RKK Energia, która dostarczy sprzęt. Kompleks ten będzie składał się ze statku Sojuz (na dołączonym zdjęciu znajduje się po lewej), drugiego, zmodernizowanego członu orbitalnego Sojuza oraz dodatkowego modułu silnikowego Block DM. Lot ten odbędzie się nie wcześniej niż w 2015 roku, zaś w niedługim czasie poznamy nazwiska dwóch pasażerów, którzy zdecydowali się zapłacić za tę przygodę po 150 milionów dolarów! Mimo ściśle komercyjnego charakteru tego lotu, będzie to jednak powrót człowieka po ponad 30 latach w okolice Księżyca (ostatnio tak daleko była załoga Apolla 17 w 1972 roku).
Duże zainteresowanie wzbudziła też makieta rosyjskiej komercyjnej stacji orbitalnej, którą projektuje rosyjska prywatna spółka Orbital Technologies wraz ze Space Adventures – tą samą, która organizuje oblot Księżyca. Stacja ta, którą stanowi tylko jeden, stosunkowo nieduży, ale urządzony komfortowo jak na warunki kosmiczne, moduł będzie mogła pomieścić aż do 7 astronautów-turystów (na dołączonej fotografii od góry cumuje do niej statek Ruś). Pobyty na tej stacji mają być organizowane w 5-dniowych turnusach. Zapowiedziano, że stacja zostanie umieszczona na orbicie w 2016 roku.
Na wystawie zaprezentowano również modele różnych statków kosmicznych, w tym badawczych, silników, rakiet nośnych (nowe wersje Sojuza, Angary, Ruś-M). Do omówionych wyżej projektów załogowych, które zawsze najbardziej przemawiają do wyobraźni, należy podchodzić ostrożnie, obserwujemy bowiem dużą niepewność nie tylko w rosyjskich programach kosmicznych, które zawsze wymagają bardzo dużego i stabilnego finansowania przez długi okres czasu. Niepewność ta wynika ze zmieniających się warunków politycznych i gospodarczych w danym kraju.
Przypuszcza się, że wiele z ogłaszanych przez Rosję ambitnych projektów kosmicznych ma cele raczej marketingowe, przede wszystkim zachęcenie ewentualnych partnerów z Europy lub Stanów Zjednoczonych do współpracy i finansowania. Tak było np. z interesującym projektem statku Kliper, który upadł z powodu braku udziału Europejskiej Agencji Kosmicznej. Projekty realizowane ostatnimi laty przez Rosję cechują się znacznymi opóźnieniami, częstymi zmianami koncepcji i projektów, tak więc nie możemy mieć żadnej pewności, kiedy i czy w ogóle przedstawione wyżej projekty zostaną zrealizowane.
Źródła: relacje na stronach Roskosmosu, RKK Energia, „Новости Космонавтики”.
Oficjalna strona MAKS 2011: http://www.aviasalon.com/
