Sonda kosmiczna Stardust, której głównym zadaniem było zebranie próbek materiału kometarnego i sprowadzenie ich na Ziemię, obecnie realizuje rozszerzony program swojej misji. W jego ramach dokona przelotu w pobliżu komety Tempel 1, gdzie jej głównym zadaniem będzie próba zidentyfikowania obszaru, w który uderzył impaktor uwolniony podczas misji Deep Impact – poprzednio nie było to możliwe, ponieważ impakt wyzwolił potężną ilość pyłu, który przesłonił powstały krater.
Aby Stadust-NexT mogła minąć kometę Tempel 1 w zaplanowanej odległości, konieczne było wykonanie manewru TCM (trajectory correction maneuver), wprowadzającego drobne poprawki do trajektorii jej lotu. W tym celu, 20 listopada o godzinie 20:00 CET uruchomiono silnik sondy, który po 9 sekundach pracy i zużyciu około 41 gram paliwa zmienił prędkość pojazdu o około 1.1 kilometra na godzinę. Dzięki temu Stardust znajdzie się w odległości zaledwie 200 kilometrów od jądra komety Tempel 1.
Sonda Stardust została wystrzelona w 1999 roku, aby zebrać i dostarczyć na Ziemię próbki materii pochodzącej z komety Wild 2. W tym celu zabrała specjalnie zaprojektowaną kapsułę powrotną zdolną do przejścia przez atmosferę Ziemi oraz system zbierający próbki, oparty o aerożel – najlżejszą substancję stałą znaną nauce. Po wykonaniu zadania, w 2006 roku kapsuła wraz z próbkami została odłączona od pojazdu i następnie wylądowała bezpiecznie w Stanach Zjednoczonych.
Nie zakończyło to jednak misji samej sondy. Z początku została wprowadzona na tymczasową orbitę wokółsłoneczną, a następnie po wybraniu nowego celu – komety Tempel 1 – rozpoczęła realizację 4.5 letniej podróży do jądra tego ciała kosmicznego. Będzie to zatem drugi przelot sondy i pierwszy przypadek, by tę samą kometę odwiedzono dwukrotnie. Możliwe będzie zatem zobrazowanie zmian w charakterystyce powierzchni tej zamarzniętej bryły pyłu, lodu i ditlenku węgla, które zaszły podczas jej przejścia przez peryhelium.
Jednocześnie misja Stardust uzyskała dodatkową nazwę – NexT – oznaczającą “nową eksplorację komety Tempel” (New Exploration of Tempel).
Oprócz dostarczenia bogatego materiału zdjęciowego powierzchni, Stardust-NexT zbada również skład, rozmiary drobin oraz ilość pyłu uwalnianego przez jądro komety do jej komy, co być może pozwoli na poznanie odpowiedzi na pytanie w jaki sposób zachodziła ewolucja komet o relatywnie krótkich okresach orbitalnych (czyli z tzw. grupy Jowisza) oraz jak mogły one przetrwać przez ponad 4.5 miliarda lat istnienia Układu Słonecznego.
Dane uzyskane podczas przelotu sondy Deep Impact w pobliżu Tempel 1 w 2005 roku oraz zebrane podczas odwiedzin znacznie mniejszej, 1.5-kilometrowej komety Hartley 2 niemal trzy tygodnie temu, pokazały, że pomimo wspólnego pochodzenia ciała te bardzo różnią się od siebie aktywnością. Podczas gdy w pobliżu jądra Tempel 1 była ona relatywnie niska, w pobliżu Hartley 2 zarejestrowano prawdziwą “zamieć śnieżną”, spowodowaną prawdopodobnie wyrzucaniem fragmentów lodu wodnego i pyłu przez niezwykle aktywne dżety gazowego ditlenku węgla.
Do przelotu w pobliżu jądra komety Tempel 1 pozostało około 86 dni.
W badaniach komet uczestniczy również Europejska Agencja Kosmiczna – wystrzelona przez nią sonda kosmiczna Rosetta wraz z niewielkim lądownikiem Philae zbliży się do jądra komety Churyumov-Gerasimenko w 2014 roku. Na pokładzie lądującego pojazdu znajduje się instrument naukowy zbudowany w Centrum Badań Kosmicznych PAN, który posłuży do badań właściwości materiału powierzchniowego tego obiektu.
(NASA)
