Nowy międzynarodowy standard systemów cumowniczych

0

Reprezentanci pięciu agencji kosmicznych, współpracujących w ramach programu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej – amerykańskiej NASA, europejskiej ESA, rosyjskiej Roscosmos, japońskiej JAXA oraz kanadyjskiej CSA, porozumieli się w sprawie utworzenia nowego, wspólnego standardu cumowniczego, który określi sposób fizycznego łączenia pojazdów w przyszłości.

Interfejs cumowniczy opatrzony nazwą Międzynarodowego Standardu Systemu Cumowniczego (International Docking System Standard), a w szczególności układ bezpośrednio odpowiedzialny za ustanowienie połączenia pomiędzy pojazdami kosmicznymi jest rozwinięciem rosyjskiego systemu Androgynous Peripheral Attachment System. APAS powstał pierwotnie jako element wspólnej misji amerykańsko-radzieckiej w ramach programu ASTP (APAS-75).

Kolejna wersja – APAS-89 – była budowana z myślą o radzieckim promie kosmicznym Buran, który miał wykorzystywać węzły cumownicze tego typu w misjach do stacji kosmicznej Mir. System ten po gruntownych modyfikacjach ostatecznie podzielił los poprzednika i posłużył amerykańskiemu wahadłowcowi w identycznym celu – lotach programu STS-Mir. APAS w tej wersji stał się także punktem wyjścia do budowy systemu cumowniczego APAS-95 – obecnie wykorzystywanego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Oprócz bazowania na rosyjskim APAS, IDSS wykorzystywać będzie bardziej innowacyjne rozwiązania, zastosowane w nowych systemach cumowniczych NASA oraz ESA. Jednocześnie standard nie narzuca ścisłych rozwiązań konstrukcji mechanicznej, a jedynie wymusza kompatybilność gotowych urządzeń. Oznacza to, że pozostałe agencje projektując własne wersje urządzeń cumowniczych, mają zapewnioną swobodę w zastosowaniu indywidualnych koncepcji stojących za mechaniczną częścią systemu dokowania.

Jako, że standard IDSS znajdzie zastosowanie w przyszłych misjach na Międzynarodową Stację Kosmiczną, a także w przypadku lotów księżycowych oraz ewentualnych sytuacji ratunkowych, jego zastosowanie nie będzie ograniczone jedynie do operatorów odbywających loty do kompleksu ISS. Także firmy prywatne, które współpracują lub będą współpracować w przyszłości w ramach programu stacji wykorzystując własne pojazdy (np. SpaceX czy Orbital), będą musiały dostosować się do wymogów nowego standardu.

Ponieważ standaryzacja systemu cumowniczego zakłada również jego wykorzystanie w trakcie misji ratunkowych, wydaje się, że również pozostałe firmy myślące o załogowych lotach kosmicznych zdecydują się na przystosowanie swoich pojazdów do obsługi systemu IDSS.

Podstawowa specyfikacja standardu IDSS zostanie opublikowana 25 października w dokumencie na specjalnej witrynie internetowej poświęconej nowemu systemowi. Zawierać będzie wstępny opis konstrukcji oraz maksymalnych dopuszczalnych obciążeń jakie może przyjąć na siebie projektowany węzeł cumowniczy. Kolejnym etapem będzie rozpoczęcie przez zespoły inżynierów ze wszystkich pięciu agencji kosmicznych kolejnych prac, które polegać będą na dalszym rozwoju tego podstawowego standardu do czasu wyłonienia jego ostatecznej wersji, która zostanie następnie wprowadzona do użytku.

Koordynację projektu zapewnia Multilateral Coordination Board, która wspiera działania pięciu agencji w odniesieniu do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

(IDS)

Schemat węzła cumowniczego IDSS z wciągniętym pierścieniem cumowniczym (IDS)

Comments are closed.