IBEX: dynamiczne zmiany wstęgi w heliosferze

0

Dzięki danym z satelity IBEX, badającego heliosferę Układu Słonecznego, zobrazowano niezwykłą strukturę utworzoną przez neutralne atomy energetyczne. Naukowcy nie mają pewności jakie procesy tworzą i podtrzymują istnienie “kosmicznego węzła”.

IBEX odkrył na granicy heliosfery i przestrzeni międzygwiezdnej skręconą, jasną i wąską wstęgę energetycznych atomów neutralnych. Jej obserwacje opisano w pracy “The evolving heliosphere: Large-scale stability and time variations observed by the Interstellar Boundary Explorer”, która ukazała się 29 września w Journal of Geophysical Research, piśmie Amerykańskiej Unii Geofizycznej.

Naukowcy podejrzewają, że wstęga zobrazowana przez IBEX-a powstaje na skutek oddziaływania przestrzeni międzygwiezdnej i heliosfery. Heliosfera to obszar oddziaływania słonecznego pola magnetycznego, obejmującego wszystkie planety Układu Słonecznego i chroniącego je przed większością międzygwiezdnego promieniowania kosmicznego, podobnie jak ziemska magnetosfera chroni nas przed wiatrem słonecznym. IBEX wykonuje całościową obserwację energetycznych atomów neutralnych heliosfery co 6 miesięcy. Analizy pierwszej z nich sugerowały, że wstęga jest powiązana z lokalnym wektorem międzygwiezdnego pola magnetycznego, które może w nieznany dotąd sposób oddziaływać na strukturę heliosfery. Zobrazowany węzeł na wstędze jest widoczny w jej północnej części, składając się z atomów o wyższych energiach.

{youtube}9Zf9v8Xmooc{/youtube}
Wizualizacja rozwijania się struktury pętli na wstędze odkrytej w zeszłym roku przez satelitę IBEX / Credits: IBEX Science Team/Goddard Scientific Visualization Studio/ESA

Druga mapa przeglądowa heliosfery, opublikowana w wydanej właśnie pracy naukowej, pokazuje dynamiczne zmiany wstęgi i węzła w ciągu ostatnich sześciu miesięcy. Biegunowy region wstęgi wykazał niższą o 10-15% energię tworzących ją atomów, a węzeł na wstędze uległ rozciągnięciu, rozszerzając się na niższe i wyższe szerokości sfery niebieskiej. Dla naukowców było to nie lada zaskoczeniem. Sądzili, że heliosfera będzie zmieniała się wraz z 11-letnim cyklem słonecznym, ale nie przypuszczali, że taka dynamika może nastąpić w trakcie połowy roku. Kierownik naukowy misji IBEX, dr David McComas, przyznał, że “na dziś naukowcy nie są zgodni, co powoduje powstawanie wstęgi i węzła, ale porównując różne mapy nieba z zaskoczeniem obserwujemy, że region ten zmienia się w krótkich przedziałach czasowych”.

IBEX jest pierwszym satelitą w historii poświęconym obserwacjom heliosfery.

Źródła: NASA

Treść tego artykułu udostępniona na licencji CC-BY-SA 3.0. Licencjonowanie materiałów zdjęciowych w ich opisie.

Comments are closed.