20 lipca 1975r. lądownik marsjański Viking-1 dokonał udanego lądowania na powierzchni Czerwonej Planety. Od tamtej pory działał na powierzchni Marsa przez 6 lat i 116 dni licząc według czasu ziemskiego – aż do listopada 1982r. Wtedy to błędna komenda wysłana z Ziemi spowodowała nadpisanie kluczowych danych wykorzystywanych przez oprogramowanie ustawiające antenę do komunikacji z Ziemią. W ten sposób Viking-1 zapisał się w historii astronautyki jako najdłużej działające urządzenie na Marsie. 28 lat później ten rekord ma szansę zostać pobity przez łazik Spirit.
Dokładna chwila kiedy Spirit przekroczy rekord działania na powierzchni Marsa ustanowiony przez lądownik Viking-1 jest trudna do dokładnego określenia. Jednak NASA uznaje, że 29 kwiecień będzie historyczną chwilą w której łazik stanie się najdłużej działającym urządzeniem na powierzchni Marsa.
Spirit wylądowała na powierzchni Marsa wewnątrz krateru Gusev’a w nocy 3/4 stycznia 2004r. Mimo, iż misja początkowo była planowana na 90 dni marsjańskich, to dobry stan techniczny łazika umożliwiał jej wielokrotne przedłużanie. Pierwszym etapem podróży był oddalony o około 370m od miejsca lądowania krater o średnicy 200m nazwany Bonneville. Łazik dotarł tam 11 marca 2004r. Bardzo szybko podjęto decyzję o nie posyłaniu Spirit’a do wnętrza tego krateru, jednocześnie zdecydowano aby Spirit udał się w kierunku wzgórz Columbii. Wtedy to cel wydawał się zbyt odległy jak na misję 90 dniową. U celu Spirit znalazł się podczas dnia marsjańskiego Sol-159 i rozpoczął powolny proces wjazdu na jedno z wzgórz Columbii – Husband Hill. Szczyt łazik zdobył 21 sierpnia 2005r. podczas dnia marsjańskiego Sol-582. Spirit następnie rozpoczął zjazd ze wzgórza w kierunku okolic miejsca nazwanego Home Plate gdzie właściwie przebywa po dzień dzisiejszy.
W międzyczasie nastąpiło unieruchomienie prawego przedniego koła co znacznie utrudniło poruszanie się łazika. W maju 2009r. łazik zakopał się w sypkim materiale marsjańskim. Dokonywano licznych prób wyjazdu z tej “pułapki”. Niestety w międzyczasie awarii uległo prawe tynie koło, jednocześnie zbliżająca się pora zimowa drastycznie ograniczyła ilość dostępnej energii elektrycznej dla łazika. W konsekwencji inżynierowie odpowiedzialni za misję łazika zadecydowali o zaprzestaniu prób uwolnienia pojazdu marsjańskiego – Spirit stał się lądownikiem. Zimowa pora oraz niewłaściwy kąt ustawienia paneli słonecznych ograniczył ilość dostępnej energii elektrycznej do systemów łazika. Zgodnie z założeniami Spirit w dniach 22/23 marca łazik prawdopodobnie przeszedł w oszczędzający energię tryb hibernacyjny. Od tamtej pory nie nawiązano kontaktu z łazikiem, jednak nie ma też żadnych przesłanek stwierdzających, że Spirit już nigdy się nie odezwie. Ponowne nawiązanie kontaktu będzie możliwe dopiero po naładowaniu baterii w stopniu umożliwiającym uruchomienie systemu komunikacyjnego. Oznaczać to będzie również potwierdzenie zdobycia przez łazik Spirit rekordu w długości działania na powierzchni Czerwonej Planety.
Źródło: NASA, space.com
